مهدی صانعی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه آیت الله رئیسی در برنامه‌های تبلیغاتی خود این موضوع را شرح داده که گفتمان دولت سیزدهم قطعاً مقابله با فساد و به عبارت دیگر فساد ستیزی است، تاکید کرد: وی یکی از اهداف خود برای حضور در قوه مجریه را مقابله با ریشه‌های فساد دانسته است در نتیجه باید دید که با ساختار موجود آیا وی می‌تواند موفقیت‌هایی کسب کند یا خیر؟
وی با اشاره به مرور کارنامه فساد ستیزی در ایران و شاخص «سی پی آی یا همان فساد ستیری» در بین کشورهای دنیا، افزود: دنیا از دریچه این شاخص‌ها به ما می‌نگرد و ما را مورد قضاوت قرار می‌دهد آنگاه بر آن اساس، با ما به تعامل و تبادل می‌پردازد. این شاخص‌ها در واقع تصویر ذهنی جهانیان نسبت به کشورهای دیگر را رخ می‌دهد در نتیجه باید گفت سازمان شفافیت بین‌المللی از سال ۱۹۹۳ به منظور تبیین همین شاخص‌ها ایجاد و از سال ۲۰۰۳ ایران به این نهاد پیوسته است.
کار دشوار مبارزه
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه فساد هر گونه سو استفاده از قدرت تفویض شده برای تأمین منافع شخصی است، تاکید کرد: شاخص ادراک فساد میزان فساد ادراک شده در بخش دولتی، کشور را از منظر متخصصان و مدیران کسب و کارها اندازه‌گیری می‌کند همچنین شاخص ادراک فساد یک شاخص ترکیبی است که از نتایج سیزده ارزیابی و پیمایش انجام شده پیرامون فساد توسط مؤسسات معتبر و مشهور بهره می‌گیرد که این مؤسسات در سراسر دنیا مشغول به کار هستند
صانعی ادامه داد: امروز کشور نیوزیلند با امتیاز ۸۸ از ۱۰۰ بالاترین کشور جهان از نظر شفافیت و مبارزه با فساد در سال ۲۰۲۰ محسوب می‌شود، دانمارک با ۸۸ امتیاز مشابه نیوزیلند فنلاند با ۸۵ سوئیس سنگاپور و سوئد نیز با همین امتیاز مشابه این ۸۵ نروژ با امتیاز ۸۴ هلند با امتیاز ۸۲ و لوکزامبورگ و آلمان با امتیاز ۸۰ در واقع ۹ کشور دیگر را در این فهرست شکل می‌دهند.
وی افزود: حالا باید نگاهی به کارنامه ایران در مبارزه با فساد از منظر سازمان شفافیت بین‌الملل بپردازیم کشورمان در سال ۲۰۰۳ با سه امتیاز در رتبه ۷۸ شاخص ادراک فساد در دنیا قرار گرفت امتیاز ایران سال بعد با ۲.۹ رتبه ۷۸ بدون تغییر باقی ماند در سال ۲۰۰۵ امتیاز ایران بدون تغییر باقی ماند اما رتبه این کشور یک پله سقوط کرد در سال ۲۰۰۶ امتیاز شاخص ادراک فساد در ایران ۲.۷ دهم بود که رتبه ۱۰۵ دنیا را برای ما به ارمغان آورد در سال ۲۰۰۷ این امتیاز به ۲.۵ و رتبه ایران به ۱۳۱ تنزل کرد در سال ۲۰۰۸ امتیاز ایران ۲.۳ و رتبه این کشور ۱۴۱ بود در سال ۲۰۰۹ اوضاع بدتر هم شد چرا که امتیاز ایران در ۱.۸ باقی ماند تا رتبه ۱۶۸ را برای این کشور به ارمغان بیاورد در سال ۲۰۱۰ امتیاز ایران ۲.۲ و رتبه آن ۱۵۴ بود و هرچند در سال ۲۰۱۱ این امتیاز به ۲.۷ دهم و رتبه ایران به ۱۲۰ ارتقا پیدا کرد اما آمارها نشان می‌دهد در این چند سال اخیر منتهی به دهه دوم سال ۲۰۰۰ بهترین رتبه ایران در بین کشورهای دنیا ۷۸ بوده است البته گفتنی است امتیازها در آن دوران از ۱۰ حساب می‌شدند.
شاخص‌ها سخن می‌گویند
این مدرس دانشگاه در رشته مدیریت همچنین گفت: امتیاز ایران در شاخص ادراک فساد در سال ۲۰۱۰ با امتیاز ۲۸ توانست رتبه ۱۳۳ را برای کشور به همراه آورد در سال ۲۰۱۳ امتیاز ایران ۲۵ و رتبه این کشور ۱۴۴ بود در سال ۲۰۱۴ امتیاز ایران ۲۷ و رتبه ۱۳۶ محاسبه شد در سال ۲۰۱۵ امتیاز در عدد ۲۷ باقی ماند اما رتبه ایران به ۱۳۰ ارتقا پیدا کرد در سال ۲۰۱۶ امتیاز ایران در شاخص ادراک فساد به ۲۹ رسید و رتبه این کشور در ۱۳۱ باقی ماند در سال ۲۰۱۷ امتیاز ایران به ۳۰ تا بالاتر در این امتیاز را در دهه دوم سال ۲۰۰۰ برای این کشور به ارمغان بیاورد و رتبه این کشور در جایگاه ۱۳۹ قرار گرفت در سال ۲۰۱۸ شاخص امتیاز ایران در فساد ستیزی به ۲۸ رسید تا رتبه این کشور در بین کشورهای دنیا ۱۳۸ باشد در سال ۲۰۱۹ امتیاز ایران ۲۶ و جایگاه آن ۱۴۶ بود و در سال ۲۰۲۰ امتیاز پایین ۲۵ و رتبه نامناسب ۱۴۹ نظامی به این کشور شد که بدترین عملکرد در ۲۰ سال اخیر بوده است بنابراین آمارها ایران کارنامه مناسبی در حوزه فساد ندارد و همیشه جز کشورهای با فساد بالا بوده است.
صانعی با بیان اینکه سازمان شفافیت بین‌الملل برای محاسبه شاخص ادراک فساد از داده‌های مربوط به دو سال اخیر کشورها بهره می‌گیرد و بر این اساس نمره ایران در شاخص سی پی آی در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ حتی بخشی از داده‌های مورد استفاده در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ در واقع در دولت روحانی بوده و در نتیجه تأثیر اقدامات رئیسی در مبارزه با فساد در سال ۲۰۲۴ متبلور خواهد شد، گفت: در سال ۲۰۲۰ امتیاز ایران در این شاخص ۲۵ از ۱۰۰ امتیاز بوده لذا بعید است امتیاز ایران در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ و حتی ۲۰۲۳ بالاتر از عدد ۳۰ باشد.
وی افزود: به نظر می‌رسد امتیاز ایران در این سال‌ها بین ۲۰ تا ۳۰ در نوسان باشد در نتیجه ایران همچنان عضو باشگاه کشورهای با فساد بالا خواهد بود برای رهایی ایران از گروه کشورهای با فساد بالا امتیاز کشورمان در شاخص سی پی آی باید حداقل به عدد ۵۰ از صد امتیاز برسد یعنی دوبرابر امتیاز فعلی دستیابی به این هدف کار ساده‌ای نیست اما اگر خواهان تغییر هستیم باید یک برنامه منسجم با بهره‌گیری از تجارب موفق دنیا در زمینه مبارزه با فساد داشته باشیم.
پایان فساد کجاست؟
این کارشناس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه راه‌های مقابله با فساد باید بر نقاطی متمرکز شود که بخش خصوصی برای انجام امور خود منظم به مراجعه به دستگاه‌های دولتی است، گفت: همه دستگاه‌های صادرکننده مجوزهای گوناگون برای راه‌اندازی و آغاز کسب و کار صادرات و واردات دستگاه‌های درگیر در امر بیمه و مالیات و دستگاه‌های ناظر بر بخش خصوصی در حوزه استانداردها و بهداشت دستگاه‌های هدف مبارزه با فساد محسوب می‌شود.
صانعی با اشاره به اینکه هر وقت شهروندان فارغ از هر نژاد و پایگاه اجتماعی و مذهب و حتی وابستگی حزبی و جناحی برای مراجعه به دستگاه‌های دولتی بیمناک نبوده و اطمینان خاطر داشته باشند که کار آنها بدون نیاز به پارتی سفارش و پرداخت رشوه در اسرع وقت انجام خواهد شد آن زمان است که می‌توانیم بگوییم هیولای فساد در بخش مدیریت دولتی مهار شده است، ابراز داشت: هرگاه مردم قبل از مراجعه به یک دستگاه دولتی دنبال یک آشنا نگشتند آن روز آغاز پایان فساد است
نظر شما