به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از منابع اینترنتی این همایش را انجمن ویلیام جیمز و گروه فلسفه دانشگاه ییل بزگزارمیکند. در این همایش بنا است پاره ای از مهمترین تأثیرات ویلیام جیمز بر تفکر معاصر به بحث گذاشته شود.
جیمز از پیشتازان پراگماتیسم است. پراگماتیسم از کلمه یونانی «پراگما» به معنای عمل است، و کلمهای است که نخستین بار چارلز پیرس انگلیسی در مقاله معروفش با عنوان "چگونه میتوان افکار خود را روشن ساخت"، به کار برده است. پیرس دراین مقاله ثابت میکند که برای شکافتن یک فکر کافی است که به تعیین رفتاری که این فکر برمیانگیزد، بپردازیم. این اصل که بیست سال بعد ویلیام جیمز بحث درباره آن را از سر میگیرد در اندک زمان به نحو گستردهای رواج مییابد.اصطلاح «پراگماتیسم» فقط به این جریان که در دهههای آخر قرن نوزدهم مخصوصاً به همت جیمز و دیویی اروپا را فرا گرفت اطلاق میشود.
جیمز از این اصل آغاز میکند که هیچیک از نظامهای فلسفی که تا این زمان پیشنهاد شده است، قانعکننده نیست، زیرا مذهب اصالت تجربه غیرانسانی و غیردینی است و مذهب اصالت عقل از صفت عینی عالم واقع غافل است. «هیچ نظریهای نسخه مطلق واقعیت نیست»؛ همه نظریهها جنبه سودمندی دارند و بیشتر صورتهای ذهنی سازگاری با واقعیتاند تا جلوهها و پاسخ به معمایی که از سوی الوهیت طرح شده است.
مذهب اصالت عمل تنها فلسفهای است که در دسترس آدمی است، زیرا سعی ما در راه شناخت در هرقدم بر اثر ترجیحات و منافع و نیازهای ما تحریض و هدایت میشود. به همین جهت، جیمز به جای اینکه اصل فکری و عقلی کاملاً غیرشخصی را ملاک حقیقت انگارد، فلسفهای را میپذیرد که با احتیاجات و تمنیات ما مطابقت دارد. برطبق اصول مذهب اصالت عمل، هرگاه نتایج فرضیهای در زندگی سودمند باشد نمیتوان آن را طرد کرد.
بدین ترتیب در شیوه تفکر ما، امر حقیقی و درست تنها آن چیزی است که در شیوه عمل مناسب باشد. حقیقت یک تصور صفتی از این تصور نیست، بلکه حقیقت بر تصور ما «فرود میآید»، و آنگاه تصور حقیقی میشود و حقیقت خود را از حوادث میگیرد. بنابراین، فلسفه امر حقیقی را مشاهده نمیکند، بلکه آن را خلق میکند.
نظر شما