دومین سمینار بررسی "موسیقی زیرزمینی " به منظور بررسی زوایای دیگری ازاین پدیده نسبتا جدید در جامعه ایران هفته گذشته با حضور میهمانان اهل موسیقی در محل خبرگزاری برگزار شد؛در این نشست هریک ازسخنرانان به طرح دیدگاه های خود پرداختند:
موسیقی زیرزمینی موسیقی اعتراض نیست
فرید سلمانیان کارشناس نظارت و ارزشیابی دفترموسیقی ارشاد معتقد است موسیقی زیرزمینی جریان تازه ای است که هیچ اعتراضی هم به حکومت و نظام اداره دولت ندارد و این پدیده در همه کشورهای دنیا نیز وجود دارد.
این کارشناس موسیقی درادامه با اشاره به رشد جمعیت جوان علاقه مند به موسیقی و نبود سازمانی هدایت گر دریک دهه گذشته گفت : با گسترش این پدیده و به نوعی اپیدمی شدن موسیقی زیرزمینی، نسل جدیدی وارد عرصه این نوع موسیقی شد که از نظر آموزشی دارای قابلیت های علمی و آکادمیک بودند ولی به دلیل همان بی توجهی ها،استعداد ومجموع فعالیت آنها نادیده گرفته شدکه این مسئله باعث ایجاد سرخوردگی و دلزدگی و در نتیجه آغازی برای ورود به گونه موسیقی به اصطلاح زیرزمینی در بین جوان ها شد ضمن اینکه به نظرمن فعالیت های غیر علنی و بدون مجوز و به اصطلاح زیرزمینی تنها مختص به حوزه موسیقی نیست بلکه در ناهنجاری های رایج در اجتماع هم می توان آن را به خوبی دید.
کارشناس موسیقی دفتر موسیقی در ادامه گفت : عامل اصلی گسترش موسیقی زیرزمینی را وجود سیاست های پیشگیرانه و ایجاد موانع بسیار برای رشد جوان های فعال در عرصه موسیقی می دانم چراکه مجموع این عوامل باعث شد تا نیروی عظیمی ازموزیسین ها از مراکز و نهادهای متولی امور موسیقی طرد شده و آثار خود را در نازل ترین شکل ممکن ارائه دهند.
رسمی کردن موسیقی زیرزمینی آب در هاون کوبیدن است
محمد علی چاووشی، تهیه کننده تولیدات موسیقی گفت : چرایی و توسعه موسیقی زیرزمینی مثل بسیاری از مسائل موجود در هر اجتماعی است و تنها خاص کشور ما هم نیست منتها شکل بروز و ظهور اش تا اندازه ای متفاوت است و اگر بخواهیم لهجه ، رنگ و ذات موسیقی زیرزمینی را اصلاح و تصحیح کنیم و به سمت لهجه رسمی و ملی بکشانیم امکان ناپذیر ودر حقیقت آب در هاون کوبیدن است.
این ناشرآثارموسیقی افزود:وقتی وضعیت جوامع به شرایط استانداردمی رسد و کنش های مردم و برش های خاصی از اقشار اجتماعی شکل می گیرد نیروی گریز از مرکز و ضد هنجارزیستی از خصوصیات بارز زندگی اجتماعی این جوامع است و به تبع مدیران این جوامع به اقتضای شرایط زیستی جامعه خود واکنش های متفاوتی نشان می دهند و این واکنش ها عکس العمل دیگری را از سوی مردم شامل می شود که با لهجه رایج و رسمی کشور متفاوت است و این تغییر بیان و گونه ای دیگر سخن گفتن به نوعی دهن کجی گروه های مختلف به هنجارها و لجاجت با باورها ، بایدها و نباید هایی است که بر این اساس موسیقی زیرزمینی را نیزمی توان نوعی دهن کجی به نابسامانی های رایج دانست.
مدیر نشرمشکات در پایان به رشد تجهیزات و تکنولوژی در دسترس بودن موسیقی اشاره کرد و گفت : موسیقی زیرزمینی حاصل روند طبیعی و ناگزیر توسعه تجهیزات و تسهیل در به دست آوردن تکنولوژی ضبط و پخش است ولی در گذشته چنین نبود تمام امکانات دسترسی به تجهیزات موسیقایی بسیاراندک ومحدود بود در واقع نقاله فرهنگ و هنرمثل امروز چنین ارزان، آسان و پدیده ای همیشه در دسترس نبود .
موسیقی زیرزمینی نیاز به نظارت ندارد
سید محمد موسوی مدیر نشر ماهور گفت : لزومی ندارد به همه امور فرهنگی رنگ و لعاب قانونی بدهیم چراکه برخی از این امور تا زمانی که شکل نظارتی پیدا نکرده اند قابل استفاده اند و موسیقی زیر زمینی هم از همین جنس است.
برای تولید هر اثر هنری و دریافت مجوز باید مراحل پیچیده ای طی شود به همین دلیل برای دریافت مجوز نشر آثار موسیقی، ناشر و یا تهیه کننده به معنای واقعی کاره ای نیست چون خود ما اگر بخواهیم فاخرترین نوع موسیقی را تولید کنیم باید سه ماه در صف دریافت مجوز باقی بمانیم .
موسوی گفت : در برخی از این آثاری که شنیدم (موسیقی زیرزمینی)به جنبه های طنز گونه این نوع موسیقی و شوخی با اشعار برخی از شاعران کلاسیک برخوردم که بسیار جالب و نو بود ؛ من به رغم مخالفت های بسیاری که هست ،این نوع بازی های کلامی را بد نمی دانم چراکه این نوع موسیقی علاوه بر هنجارشکنی جسارت خوبی در شکستن تابوهای به غلطجا افتاده در امور فرهنگی دارد ضمن اینکه حسن موسیقی زیر زمینی در این است که به جای اینکه خواننده های غربی مولانا و سعدی بخوانند این گروه ها به شکلی کاملا متفاوت این اشعار را می خوانند که به هرحال به مذاق جوان ترها هم خوش تر می آید.
خانه موسیقی زیر زمین ندارد
حمیدرضا نوربخش نیز اعلام آمادگی کرد که خانه موسیقی به عنوان یکی از متولیان فرهنگی در امور موسیقی با ایجاد بستری مناسب می تواند در جهت هدایت و حمایت ار گروه های موسیقی با وزارت ارشاد وارد تعامل شود.
مدیرعامل خانه موسیقی با اشاره به مواضع این نهاد درباره موسیقی زیرزمینی گفت : در هر دو سمیناری که در خبرگزاری مهر برگزار شد شرکت کردم و از نزدیک با گروههای مختلف آشنا شدم و حرف ها، انتقادها و پیشنهادها را هم شنیدم و با برخی از این نظرها مثل نظر آقای سماواتی کاملا موافق بودم و از همین جا اعلام می کنم که خانه موسیقی آماده هر نوع همکاری و همفکری درجهت حمایت گروه های موسیقی زیرزمینی است.
این خواننده افزود : بهترین لحظات زندگی حرفه ای یک هنزمند زمانی است که با مردم ارتباط مستقیم و تنگاتنگ برقرار می کند چراکه هر هنرمندی دوست دارد که با مخاطب خود چشم در چشم مواجه شود و با تاثیرات مستقیمی که می گیرند کار خود را ارائه دهند و زمانی که از هر هنرمند می پرسیم که بهترین لحظات عمرش کی بوده است بی شک می گوید زمانی که روی صحنه در حال اجرای برنامه بوده است .
موسیقی زیرزمینی "شتر گاو پلنگ"است
جمال سماواتی موسیقیدان ، موسیقی زیرزمینی را پدیده ای "شتر گاو پلنگ" دانست .
وی درخصوص تاریخ موسیقی زیرزمینی گفت : موسیقی زیرزمینی ریشه در فرهنگ موسیقایی کشورهای اروپایی و امریکایی دارد اما آنچه مسلم است وجود جریان های اصلی در هنر موسیقی است به این معنی که در هرسیستم حکومتی یک جریان اصلی و هدایت گر دارد که پدیده هایی مانند موسیقی زیرزمینی هم به طور موازی در کنار این جریان شکل می گیرد و خودش را از مکانیزم های بازار و تهیه کننده دور نگه می دارد .
سماواتی قوت گرفتن موسیقی زیرزمینی را به معنای هدررفتن استعداد نیروهای جوان دانست و گفت : اگر از همین لحظه بخشی از بازار و البته کشف استعداد های شایسته را از روی دوش دولت و کارگزاران دولتی برداریم بخش بزرگی از نیروهای جوان رشد نکرده از بین می روند و به اصطلاح غنچه سوز می شوند و این مسئله در حوزه موسیقی زیرزمینی هم وجود دارد به این معنی که اگر این نوع موسیقی قدرت های بالقوه خود را به مرحله اجرا بگذارد و به عنوان پدیده ای همه گیر مطرح شود یکسری قربانی دارد که یکی از آنها تهیه کننده ها هستند برای اینکه اگر ساخت موسیقی از راه های زیرزمینی به یک سنت تبدیل شود اولین کسی که در زنجیره اقتصادی حذف خواهد شد تهییه کننده ها هستند که چیزی برای عرضه ندارند.
وی همچنین خاطر نشان کرد : به نظرمن برای بروز هر پدیده نوظهوری نیازی نیست که پای دولت را وسط بکشیم چون نمی توان هر مجوزی را با هر نوع کیفیت کاری از دولت طلب کرد در واقع خود این دولت طلبی پدیده ای است که از اواخر سال 1358 شروع شد و تا کنون هم ادامه دارد موسیقی زیرزمینی هم از آن دست مواردی است که نیاز به دولتی شدن و پیدا کردن راهی برای مشروعیت ندارد چراکه بخشی از دولتی کردن این اموربه دعوت موزیسین هایی است که درمشاغل دولتی پذیرفته شده و یا حتی بعضی از موسیقیدان های صاحب نام ازجمله ممیزهای وزارت ارشاد هستند و این درحالی است که باید نگاه دستوری و ممیزی را تغییر داد.
موسیقی زیرزمینی مناسب ذائقه مخاطب ایرانی نیست
ساسان فاطمی -پژوهشگر گفت : موسیقی زیرزمینی با وجود تمام نقاط ضعف و قوتش نوعی از موسیقی است که با ذائقه مخاطب و نوع فرهنگ جاری در جامعه ایرانی همخوانی ندارد.
وی خاطرنشان کرد : سئوالی برای من پیش آمده واز فعالان موسیقی زیرزمینی می پرسم که مگرموسیقی روی زمین چه مشکل و ضعفی دارد و یا این موسیقی چرا باید اصلاح و تغییر کند که ما می خواهیم زیرزمینی شویم؟ به نظرمن اگر گروهی از جوان ترها که به اصطلاح زیرزمینی کار می کنند دوست دارند رشد کنند درابتدا باید کارکردهای این نوع موسیقی در جامعه را به خوبی بشناسند.
دکترفاطمی در ادامه افزود : نمی توان گفت به صرف اینکه به برخی گروه ها مجوزبرگزاری کنسرت نمی دهند تلاشی هم برای انجام یک کار قابل قبول صورت نگیرد و فقط به شکل آماتوری(زیرزمینی) فعالیت کنند .
وی در ادامه افزود : اما با این تفاسیر آنچه مسلم است این است که به رغم داشتن گروه های موسیقی زیرزمینی خبره در حوزه آهنگسازی ، نوازندگی و یا حتی ترانه سرایی؛ باید پذیرفت که این سبک از موسیقی مورد قبول جامعه نیست ولی درنهایت معتقدم که باید زمینه فعالیت را برای همه گروه های موسیقی فراهم کرد اما فراموش نکنیم که اجرا و استفاده از زیباترین موسیقی ها در جای خودش نیکو است.
بهمن خلیلی سرپرست گروه موسیقی آتشباد درادامه با اشاره به صحبت های این پژوهشگر گفت : بزرگ ترین مشکل ما این است که فرصت عرضه و ارائه اثری را نداریم یعنی با وجود شناخت کارکردهای این نوع موسیقی و طرح موضوع مسائل مختلف امکان حضورنداریم و این درحالی است که ما هم مانند سایر گروه ها دوست داریم با برگزاری کنسرت دربین مخاطب حضور داشته باشیم و به هیچ عنوان پشت پرده ماندن و زیرزمینی بودن را دوست نداریم اما مسئله این است که به ما مجوز برگزاری کنسرت نمی دهند.
موسیقی زیرزمینی جایگاهی ندارد
ادیب وحدانی نویسنده و منتقد موسیقی گفت : موسیقی زیرزمینی به دلیل نبود موقعیت مناسب برای عرضه آثار و به نوعی عرض اندام گروه های جوان موسیقی به وجود آمده و جایگاهی در حوزه موسیقی درست و اصولی ندارد و به طبع عمده آثار تولید شده درحوزه موسیقی از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و این بی کیفیتی تنها مختص به موسیقی زیرزمینی نیست بلکه به نظرمن اغلب آثاری که از کانال های رسمی هم مجوزمی گیرند دچار این مشکل هستند.
این پژوهشگر در ادامه خاطرنشان کرد : بخش عمده ای از شکل گیری موسیقی زیرزمینی به دلیل وجود اختلاف فاحش در میزان پذیرش موسیقی سنتی و موسیقی غیر سنتی با آن نوع موسیقی است که مورد قبول کانال های رسمی نیست در واقع خواست و پذیرش مردم از موسیقی با آنچه که به عنوان محصولات فرهنگی به آنها ارائه می شود بسیارمتفاوت است و دقیقا به دلیل وجود این اختلاف ،عامه مردم به این نوع موسیقی رو می آورند و خطر جدی تر اینکه این نوع موسیقی با گذشت زمان به زبان توده تبدیل می شود.
دکتر وحدانی افزود : با ایجاد محدودیت و به قولی حبس این نوع موسیقی نمی توان تغییری درکیفیت و ذات این نوع موسیقی به وجود آورد به نظرمن اگر فضای مناسب برای برگزاری کنسرت این گروه ها به وجود آید و بازخوردهای مخاطب سنجیده شود،هم شنونده متوجه می شود که این نوع موسیقی آن چیزی نیست که می خواسته و هم گروه های زیرزمینی متوجه کاستی ها و نقاط ضعف خود می شوند و درصدد رفع آن بر می آیند ورفته رفته از زیرزمین به روی زمین می آیند.
نظر شما