خبرگزاری مهر - گروه استانها، آمنه سپهر: با شروع ماه محرم الحرام سوگواری مردمان این خطه از جنوب کشور و استان فارس همچنان تداوم داشته و ارادتمندان اهل بیت (ع) با برپایی آئین‌های سنتی در سوگ‌سرور و سالار شهیدان می‌نشینند.
در شهرستان‌های استان فارس هنوز سنتهای قدیمی عزاداری رواج دارد و مردم به سبک و سیاق خود با سیه پوشی در و دیوارهای شهر و با به تن کردن لباس مشکی عزا به استقبال ماه خون بر شمشیر می‌روند.
نوحه خوانی و سینه زنی‌های دسته‌ای به شیوه جنوبی‌ها شور حسینی را در دل عاشقان مکتب حسینی در فارس زنده می‌کند. قدمت طولانی سنتهای آئینی محرم در استان فارس ریشه در فرهنگ غنی این مرز و بوم دارد و شاهد این مدعا ثبت این آئین‌ها در فهرست آثار معنوی کشور است.
برافراشتن پرچم سرخ حسینی در بخش فورگ داراب
یکی از سنتهایی که توانسته در فهرست آثار ملی به ثبت برسد، مراسم برافراشتن پرچم سرخ حسینی در شهر دو برجی از توابع فورگ شهرستان داراب است.
آئین بر افراشتن پرچم سرخ حسینی که در فهرست آثار ناملموس کشور قرار گرفته است حکایت از نصب بیرق (پرچم) عزا در پشت بام مهدیه این شهر با نوای دلنشین و حزن انگیز چاووشی خوانی و نوحه سرایی در شهر دو برجی بخش فورگ شهرستان داراب دارد که در ابتدای محرم مردمان خونگرم و ولایی بخش فورگ با این شیوه به استقبال عزای حسینی می‌روند و در واقع با این عمل همگان را متوجه رسیدن ماه عزای حسینی می‌کنند.
چک‌چکو یادآور تداعی دلهره رقیه (س) از صدای سم اسبان
چک چکو یکی از آئین هایی است که همزمان با شروع محرم در استهبان رواج دارد. این آئین هم در فهرست آثار ناملموس کشور ثبت شده است. آئین سنتی چک چکو در واقع کوبیدن دو سنگ توسط عزاداران حسینی به منزله صدای خیزش شمشیر و سم اسبان در ظهر عاشوراست.
آئینی که ناخودآگاه ذهنت را به سمت دلهره‌های دختر سه ساله امام حسین علیه السلام و قلبی که به شدت می تپد می‌برد.
قدمت آئین چک چکو به ۲۰۰ سال پیش بر می‌گردد اما این آئین هنوز به قوت خود پابرجاست و همه ساله در عصر روز عاشورا در میدان اصلی شهر استهبان با حضور جوانان عزادار و رهرو مکتب حسینی برگزار می‌شود. شیوه اجرای آئین چک چکوی استبهان به این گونه است که مردان با در دست داشتن دو تکه سنگ و یا چوب با گردهمایی حلقه‌ای نوحه می‌خوانند و سنگ‌ها را به هم می‌کوبند و حاصل این کوبش صدای سم اسبان و شمشیرهای بران واقعه کربلا را در اذهان حاضرین زنده می‌کند.
زرقان شهر تمام سیاه پوش فارس در محرم ۱۴۰۰
یکی از سنتهای دیرینه و آئینی مردم زرقان در ماه محرم برافراشتن خیمه گاه عزا در این شهر استان فارس است. شهری که امسال در محرم ۱۴۰۰ به شهر تمام سیاه پوش در کشور معرفی و تمام کوچه و خیابان‌های شهر مزین به پارچه و بیرق سیاه حسینی شده است.
در زرقان مردم در ۲۷ ذی الحجه اقدام به برافراشتن بیرق و برپایی خیمه‌های عزا می‌کنند، آئینی با قدمت چند صد ساله که در فهرست ملی آثار معنوی کشور هم ثبت شده است.
همه ساله مراسم برافراشتن بیرق و برپا نمودن خیمه گاه عزا در زرقان سه روز مانده به ماه محرم انجام می‌شود.
مرثیه‌ای برای عم کبار
عم کبار دو کلمه به زبان محلی خرم بیدی هاست که می‌گوید عباسم را می‌خواهم.
آئین عباس خواهی یا همان عم کبار یک مراسم عزاداری سنتی با قدمت ۱۵۰ ساله در خرمبید یکی از شهرستان شمالی استان فارس است.
طبق روایات مردم عادی عم کبار خطاب به بی بی دو عالم حضرت زینب کبری (س) و نشان از برادری و یاوری ابولفضل العباس بر امام حسین علیه السلام حکایت دارد.
در اجرای مراسم عمه کوار عزاداران حسینی با حمل علم حضرت عباس علیه السلام و برافراشتن پرچم‌های عزا در مسجد جامع خرمبید با گردهمایی و حلقه زنی معتمدین بصورت حرکات موزون بر سینه می‌زنند و با خواندن مرثیه و نوحه که در سالیان پیش توسط آخوند ملأ فتحعلی سروده شده با چرخیدن به دور علم در رثای شهیدان کربلا در خاموشی بر سر و سینه میزند.
اشعاری که توسط عم کبارخوان، خوانده می‌شود به این شرح است:
عم کبارم عباس، ای شهریارم عباس، ای تاجدارم عباس
بنگر سوی مدینه، تاج سرسکینه، رفتی که آوری آب از بهر طفل بی تاب
مردم عمو تو دریاب، جان می‌سپارم عباس
طفل دل کبابم، مشتاق روی بابم، از هجر روی بابم، عمه در اضطرابم
جان می‌سپارم عباس‌ای شیعیان بگریید، بر حال اکبر من، ای قمریان بنالید بر حال اصغر من
عم کبارم عباس، ای شهریارم عباس، ای تاجدارم عباس
روایت سیه پوشی کازرونی‌ها بعد از اتمام ماه محرم و صفر برای «بابا آدم و ننه حوا»
مردمان کازرون نیز آداب و رسوم خاص خودشان را هنوز که هنوز است به خوبی حفظ کرده‌اند. عزاداران حسینی در این شهرستان سه روز مانده به شروع ماه محرم سیه پوش امام حسین می‌شوند و در مواجهه با اطرافیان پوشیدن لباس عزا را به یکدیگر تبریک گفته و آرزومند طول عمر برای پوشیدن لباس عزای هر ساله برای شرکت در عزای حسینی برای یکدیگر می‌باشند.
یکی از آداب عزاداری مردم این شهرستان ادامه سیاهپوشی آنان بعد از اتمام ماه صفر در سه روز آخر ماه ربیع الاول برای «بابا آدم و ننه حوا» است که پس از آن رخت سیاه از قامت عزاداران حسینی خارج می‌شود.
مردم کازرون معتقدند که سه روز هم باید برای پدر و مادر اصلی بشر سیاه پوش باشند.
نظر شما