عدم قطعیت به سبک ایرانی

به گزارش خبرنگار مهر، نمایش خصوصی فیلم "سنتوری" برای تعدادی از مسئولان رده بالای نیروی انتظامی را باید مهمترین خبر هفته گذشته در حوزه فرهنگ و هنر محسوب کرد. پس از نمایش "سنتوری" در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر، در حالی که قرار بود این فیلم اوایل مردادماه در گروه سینمایی قدس اکران شود و کار تبلیغات، نصب بیل بورد و طراحی پوستر و آنونس آن هم انجام شده بود، اکران فیلم با رویکردی بی سابقه به تعویق افتاد.

به نظر می آمد اظهارات وزیر ارشاد درباره قابل نمایش نبودن این فیلم حکم نهایی را در مورد سرنوشت "سنتوری" صادر کند و وقتی خبر نمایش آن در یازدهمین جشن خانه سینما اعلام شد، همه حدس می زدند به زودی تکذیب شود. اما از آنجا که ما در مملکتی زندگی می کنیم که بسیاری از مسائل آن غیرقابل پیش بینی است، خبر نمایش "سنتوری" با حضور سردار احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی، رئیس پلیس تهران بزرگ و ... در اریکه ایرانیان یک بار دیگر دیگر اصل عدم قطعیت به سبک ایرانی را به اثبات رساند. اینکه هیچ حکم و حرف و قانونی قطعیت تام ندارد و این گذشت زمان است که همه چیز را تعیین می کند.

البته به نظر می آید علت اصلی نمایش خصوصی "سنتوری" حمایت ستاد مبارزه با مواد مخدر از این فیلم است که با در نظر گرفتن همه این پیش فرض ها یک نکته مهم و حیاتی جلب نظر می کند. اینکه مراتب قانونگذاری در حیطه های مختلف و مفهوم کلی قانونگذار تعریف مشخصی ندارد. هر چند اکران نشدن این فیلم موجب آزردگی خاطر بسیاری از علاقمندان به سینمای مهرجویی و این فیلم خاص شد، ولی وقتی اظهارات مدیران ارشد سینما را در کنار این رویکردهای خارج از مجرای تعریف شده قرار می دهیم، به نظر می آید هر کس ساز خودش را می زند.

* ابعاد تازه اختلافات تهیه کنندگان هفته گذشته خودنمایی خاصی در حوزه فرهنگ و هنر داشت. این وجه از صحبت های اخیر منوچهر محمدی و علیرضا داودنژاد درباره عملکرد شورای صنفی نمایش ناشی می شود. حضور برخی اعضا اتحادیه در  شورای صنفی و غیبت نماینده کانون کارگردانان مورد اعتراض برخی سینماگران قرار گرفته و پیامدهایی را به همراه داشته است.

این در حالی است که مدیران 19 سازمان تولید و پخش در بیانیه ای اتحادیه تهیه کنندگان و توزیع کنندگان سینمای ایران را نماینده قانونی خود دانسته و در کلیه تصمیم گیری های تولید، پخش، اکران و شورای صنفی فقط اتحادیه را به عنوان نماینده خود به رسمیت می شناسند. در این میان محمدرضا صابری سخنگوی انجمن سینماداران و نماینده این انجمن در شورای صنفی این شورا را تابع دستورات اداره کل نظارت و ارزشیابی دانست.

علیرضا رئیسیان رئیس کارگردانان سینمای ایران هم با حضور نداشتن نماینده این کانون، شورای صنفی را فاقد وجاهت قانونی دانست و حسین فرح بخش تهیه کننده سینما هم طی نامه ای اعلام کرد هیچ قدرتی حق ندارد به سینمادار فیلمی را تحمیل کند و دیگر سینماگران هم مواضع خاص خود را مطرح کردند. اما آنچه مشخص است اینکه شورای صنفی نمایش نهادی است متشکل از نمایندگان تهیه کنندگان، سینماداران و کارگردانان که با حضور نماینده ای از اداره نظارت و ارزشیابی به ثبت برنامه اکران می پردازد و بر اساس آئین نامه و مصوبه اداره نظارت و ارزشیابی فعالیت می کند و طبعاً وظایف تعریف شده ای دارد که نباید در میان جنجال های ایجاد شده بر سر تشکیل فدراسیون تحت تأثیر جو عمومی اعتراض قرار بگیرد.

* میشله میکلسن مدیر تبلیغاتی برنامه های الیور استون طی یک درخواست مجدد علاقه این کارگردان را به تولید یک مستند درباره رئیس جمهور ایران در راستای گفتگوی دو ملت ایران و آمریکا اعلام نمود. در دومین نشست ادواری هیأت اسلامی هنرمندان جزئیات تازه ای از این درخواست اعلام شد و در عین حال موضعگیری رئیس جمهور که همچنان ترجیح می دهد یک فیلمساز ایرانی فیلمی در موردش بسازد از سوی مشاور هنری دکتر احمدی نژاد مطرح شد.

علیرضا سجادپور و جواد شمقدری مشاوران هنری رئیس جمهور در این خصوص اعلام کردند که هیچ پاسخ منفی تاکنون به درخواست الیور استون داده نشده و ساخت این مستند منتقی نشده است. در واقع اگر شرایطی که مد نظر دفتر ریاست جمهوری است، تأمین شود این فیلم حتماً ساخته می شود و زمان ساخت هم باید به گونه ای برنامه ریزی شود که مانع و مزاحمتی برای برنامه های رئیس جمهور ایجاد نکند.

در بخش دیگری از این جلسه موضع گیری مشاوران هنری رئیس جمهور در برابر تجلیل از یکی از مدیران پیشین سینمایی در یازدهمین جشن خانه سینما مطرح شد و نقدی که این تجلیل متوجه خانه سینما و مسئولان این جشن می کند، مورد تحلیل قرار گرفت. سجادپور در بخشی از صحبت هایش عنوان کرد: "این شخص بنیانگذار سینمایی است که اکنون ما به شدت با آن مشکل داریم ..." باید دید این بار هم مشاوران هنری رئیس جمهور دیدگاه شخصی خود را مطرح کرده اند یا این اظهار نظر از جایگاه مقام سیاسی آنها مطرح شده است!

* بالاخره پرونده مصدومیت پگاه آهنگرانی بازیگر جوانی که سر صحنه فیلم "آتش سبز" مصدوم شده بود، به نتیجه ای مقطعی رسید. شورای صیانت خانه سینما بعد از رسیدگی به این حادثه ژیلا مهرجویی مسئول طراحی صحنه، مرضیه قریشی مدیر تولید و قاسم قلی پور تهیه کننده فیلم را برای اعمال تنبیهات صنفی به اداره کل ارزشیابی و نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی نمود.

ژیلا مهرجویی به دلیل مسئولیت مستقیم در به کارگیری طناب کهنه ای که پاره شدن آن منجر به وقوع حادثه شده و مرضیه قریشی و قاسم قلی پور به دلیل نداشتن نظارت لازم و کافی در خصوص رعایت نکات ایمنی در تهیه فیلم مقصر شناخته شدند. در ادامه با بازبینی پشت صحنه فیلم مذکور، شورا اظهارات منیژه حکمت در خصوص کوتاهی عوامل تهیه فیلم در رسیدگی به وضعیت پگاه و بزرگنمایی صدمات وارده را که با اظهارات پزشک انطباق ندارد، تقبیح نمود.

ژیلا مهرجویی طراح صحنه فیلم "آتش سبز" روز بعد به حکم صادره واکنش نشان داد و با تکذیب این اتهامات عنوان کرد هیچ مسئولیتی در قبال جلوه های ویژه یا مسئولیت اجرایی در این حادثه را نمی پذیرد. وی در ادامه با انتقاد از شورای صیانت خانه سینما که در غیاب او و بدون شنیدن دفاعیاتش حکم صادر کرده، اعلام نمود به زودی نامه ای مبنی بر توضیح کلیه اتفاقات به وقوع پیوسته منتشر و این مسئله را پیگرد قانونی می کند. این در حالی است که قلی پور هم از برگزاری یک نشست خبری در هفته های آینده برای ارائه مستندات این حادثه خبر داده است.

به نظر می آید دامنه های جدید این پرونده با رسیدن به حکمی هر چند مقطعی باز همان رویکرد آشنای حکم و نامه و بیانیه صادر کردن را به دنبال دارد ... یک سئوال، وقتی حکم مرجع قانونی چون شورای صیانت خانه سینما به عنوان حکمی قانونی تلقی نشده، رد می شود و در واقع انتقادی به آن وارد است که متهمان را در مقام تکذیب و شکایت قرار می دهد، اصلاً جای بحث در مورد ضمانت اجرایی یک مرجع قانونی محلی از اعراب دارد؟!

* پس از جنجال هایی که در هفته های اخیر بین انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی و مسئولان اجرایی یازدهمین جشن خانه سینما شدت گرفت، بالاخره رئیس و نایب رئیس انجمن منتقدان استعفا کردند تا این صنف هم از موج استعفای ماههای اخیر در محافل سینمایی کشور بی نصیب نماند.

جواد طوسی و مصطفی محمودی در حالی نامه استعفا خود را منتشر کردند که در هفته های اخیر پیوستن سه داور جدید این انجمن به 110 داور یازدهمین جشن خانه سینما معلق ماند و در انتها با مسئولیت نپذیرفتن مسئولان خانه سینما و جشن منتفی شد. نکته جالب اینکه طوسی و محمودی استعفا خود را به هیچ وجه مرتبط با مسائل رخ داده بین تعدادی از اعضا شورای مرکزی انجمن منتقدان و دبیر شورای اجرایی جشن خانه سینما ندانسته و برای آنان برگزاری جشن آبرومندی را آرزو کرده اند.

به نظر می آید بهتر از این امکان نداشت که این دو عضو انجمن منتقدان چهره شورای صنفی خود را تخریب نموده و با قرار گرفتن در جبهه مخالف (مسئولان خانه سینما و جشن)، همه مشکلات را به گردن برخورد شخصی، احساسی و شتابزده جمع منتقدان واگذار نمایند!