باید سراغ مدرسه محوری برویم/بررسی کمی و کیفی مطالب درسی

به گزارش خبرنگار مهر، دومین دورهمی فعالان حوزه عدالت آموزشی عصر سه شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد.

در ابتدای این جلسه حمیدرضا خان محمدی مشاور وزیر آموزش و پرورش به عنوان میزبان این دورهمی ضمن ارائه گزارشی از عملکرد قرارگاه جهادی عملیاتی «عدالت تربیتی» و «نصیب آموزشی برابر»، دومین دورهمی فعالان حوزه عدالت آموزشی را راهی برای شناخت بیشتر اهداف و آشنایی بیشتر با فعالان این حوزه دانست.

علی عبدالعالی مدیر شبکه آموزش صدا و سیما در این نشست با بیان اینکه تحول آموزشی باید مبتنی بر عدالت باشد، گفت: ما همواره برای همه دانش آموزان در همه نقاط کشور یک نسخه می‌پیچیم در حالی که آموزش و پرورش باید شجاعانه برخی نهادها را به طور جدی اصلاح کند.

باید مدارس خرما ایجاد کنیم

عبدالعالی با اشاره به برخی از این نهادها گفت: یک سازمان عریض و طویلی مثل دفتر تألیف کتب برای همه دانش آموزان سراسر کشور یک محتوای درسی عینی را در نظر می‌گیرد؛ در حالی که محتوای یکسان ما به درد دانش آموزان نمی‌خورد. ما باید برای یک دانش آموز در جنوب کشور مدرسه خرما داشته باشیم که او در مدرسه از انواع خرما و فواید آن‌ها گرفته تا روش‌های تولید خرما را فرا بگیرد. هر منطقه‌ای با توجه به شرایط اقلیمی خودش نیازمند نوعی خاص از آموزش با محتوای درسی جداگانه است.

خان محمدی با بیان اینکه در سند تحول این موارد دیده شده است گفت: تفاوت شرایط و اقلیم‌ها در سند تحول دیده شده و این تفاوت‌ها بررسی شده است.

سعید واحد نژاد مؤسس مدارس مردمی و فعال آموزشی در این دورهمی با بیان اینکه صحبت‌هایی که آقای عبدالعالی مطرح کردند، ما در عمل و در میدان انجام داده‌ایم، گفت: اگر بخواهیم عدالت و آموزش را از فضای دینی جدا کنیم مورد قبول ما نیست؛ نمی‌توانیم عدالت را مثلاً از دین جدا کنیم و آن را اجرایی نمائیم. دین یک پیکر کامل است که قابل بخش کردن نیست.

همسان‌سازی دانش آموزان از آثار سرمایه داری است

وی با بیان اینکه امکانات آموزشی فعلی در خدمت نظام سرمایه داری است؛ گفت: همسان‌سازی یکی از نقاط مشهور اثر گذاری نظام سرمایه داری است که می‌خواهند دانش آموزان را مطلوب خود تربیت کند.

واحد نژاد با طرح این سوال که چه تفاوتی بین تربیت دختران و پسران در مدارس و محتوای درسی آنان دیده شده است، اظهار کرد: وقتی محتوای کتاب‌های درسی را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که محتوای درسی کتاب‌های دختران و پسران تفاوت چندانی ندارد در حالی که ما باید دختران را برای همسری و مادری تربیت کنیم و پسران را هم برای شوهری و پدری تربیت نمائیم.

مؤسس مدارس مردمی شهدای علم و فناوری همدان افزود: کسی که قانون گذاری می‌کند نباید همه را به یک شکل ببینند و باید به کف میدان اعتماد کند.

وی سه بحث محتوای درسی، فیزیک کلاس و مدرسه و مدرک را سه دلیل گرایش کودکان به مدارس حاکمیتی دانست و گفت: کرونا نشان داد که بدون کلاس و مدرسه هم می‌توان آموزش را ادامه داد. اگر فراگیری محتوی درسی هم آزاد باشد یا مدرکی لزوماً صرفاً از مدارس صادر نشود، دیگر کسی مدرسه نمی‌رود.

شیرین جعفری آمار شناس و عضو سازمان برنامه و بودجه هم در این دورهمی با اشاره به اهمیت برنامه ریزی و جمع آوری داده، گفت: برای رصد شرایط آموزشی در سراسر کشور ما نیازمند برنامه ریزی آماری و تجربی هستیم و انجام برنامه‌ریزی کیفی یا کمی به تنهایی کافی نیست.

وی با بیان اینکه سند تحول جامع و کامل است گفت: سند تحول به اقلیم‌ها و شرایط مناطق مختلف توجه کرده است.

علی اصغر فانی وزیر اسبق آموزش و پرورش هم از طریق مجازی در این دورهمی با بیان اینکه عدالت را به دو بخشی عدالت کمی و کیفی تقسیم می‌توان تقسیم کرد؛ گفت: منظور از عدالت کمی امکانات قابل شمارش آموزشی و عدالت کیفی کیفیت برخورداری از امکانات است. به نظر من ما از نظر عدالت کمی امتیاز قابل قبولی داریم.

آموزش و پرورش بسیار متمرکز و بسیار رسمی است

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش بسیار متمرکز و بسیار رسمی است گفت: این مشکل از آنجا ایجاد می‌شود که برای هر تصمیم آموزشی ما نیازمند بررسی متمرکز و رسمی هستیم که موجب شکل گیری موانع قانونی می‌شود. ما باید تمرکز را در آموزش و پرورش کاهش دهیم اما همانطور که در سند تحول آمده باید سراغ مدرسه محوری برویم.

فانی با نقد آموزش‌های مجازی گفت: دوران کرونا به ما نشان داد که صرف آموزش مجازی موجب افت کیفی آموزش می‌شود؛ به اعتقاد من بهترین روش آموزشی ترکیب آموزش حضوری و آموزش مجازی است.

موسی بیات پژوهشگر و عضو مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این نشست با انتقاد از ساختارهای فعلی آموزش و پرورش گفت: در این دو دهه اخیر سیاست گذاری‌ها موجب ایجاد ۴۰۰ شغل بی مورد در وزارت آموزش و پرورش شده است. سیاستگذاری خیابانی موجب شده است که بسیاری از مسئولان اجرای برخی از سیاست‌های غلط را به دلیل سیاست گذاری‌ها و ریل‌گذاری مسئولان قبلی ادامه دهند چرا که انتصاب خود را مدیون مسئولان قبلی می‌دانستند.

وی با بیان اینکه بسیاری از دغدغه‌مندان آموزش و پرورش، مقصر را مجلس می‌دانند؛ گفت: اما به نظر من در این زمینه مسئول اصلی خود آموزش و پرورش است. آن نهادی که می‌داند تا پایان سال تحصیلی چه تعداد کمبود نیرو یا نیروی مازاد دارد؛ آموزش و پرورش است.

وی با بیان اینکه نیروی انسانی در مناطق محروم بیشتر دچار مشکل است گفت: ما بی کیفیت ترین نیروهای انسانی خود را در مناطق حاشیه‌ای به کار می‌گیریم.

خان محمدی با اشاره به اینکه قانون خرید خدمات؛ طرح خوبی بوده اما اجرای آن با مشکل مواجه شده است گفت: ما باید توجه بیشتری به اجرای قوانین داشته باشیم.

وی با بیان اینکه ما خیلی به جداول آماری توجه می‌کنیم اظهار کرد: ما باید بیشتر به کیفیت توجه کنیم دانشگاه فرهنگیان پدیده راهگشایی برای این مبحث است. در آموزش و پرورش دانشگاه فرهنگیان بسیار مهم است. کیفیت و کمیت در دانشگاه فرهنگیان به یکدیگر گره خورده است.

خان محمدی با اشاره به اینکه قانون خرید خدمات خوبی بوده اما اجرای آن با مشکل مواجه شده است گفت: ما باید توجه بیشتری به اجرای قوانین داشته باشیم.

وی با بیان اینکه ما خیلی به جداول آماری توجه می‌کنیم اظهار کرد: ما باید بیشتر به کیفیت توجه کنیم دانشگاه فرهنگیان پدیده راهگشایی برای این مبحث است و دانشگاه مادر آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان است و به همین خاطر کیفیت و کمیت در دانشگاه فرهنگیان به یکدیگر گره خورده است.

بیات در ادامه با بیان اینکه بحث چالش نیروی انسانی در طول شش وزیر گذشته آموزش و پرورش حل نشده است؛ گفت: کسی که می‌خواهد سکاندار وزارت آموزش و پرورش باشد باید در این خصوص نظریه داشته و دغدغه‌مند این موضوع باشد.

هر وزیری دوست دارد آن بخشی از سند تحول را که مایل است اجرایی کند

بیات افزود: برای این موضوع که آموزش و پرورش مصون از تغییرات مدیریتی باشد سند تحول تدوین شده است؛ اگر چارچوب روشن باشد می‌توانیم تا حدود زیادی از مضرات تغییرات مدیریتی رها شویم.

عضو مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه الزامات سند تحول را اجرایی نکردیم؛ گفت: هر وزیری دوست دارد آن بخشی از سند را که مایل است اجرایی کند؛ برای اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی نظارت جدی بر اجرای سند ندارد.

در ادامه جعفری آمارشناس با بیان اینکه به صورت کلی تنها پنج شاخص مهم برنامه ریزی آموزشی داریم گفت: این در حالی است که در ابتدای هر سال تحصیلی یک دفترچه قطور به معلم می‌دهیم و می‌خواهیم تمام آن دفترچه را با شاخص‌های متعدد و بی مورد پرکند.

در ادامه سیده زینب حسینی دانشجوی دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه ما در دانشگاه فرهنگیان یک قرارگاه دانشجویی عدالت تربیتی ایجاد کردیم؛ گفت: اگر بخواهیم کار جهادی در پیوست با مردم راه اندازی کنیم؛ یکی از آنها می‌تواند بحث سواد آموزی باشد که در ابتدای انقلاب، مردم تک به تک به منازل دیگران می‌رفتند و از آنها می‌خواستند به آنها سواد یاد بدهند. شاید مشکل اینجاست که ما همواره انتظار داریم اقدامات خود را به شکل بخشنامه‌ای اجرا کنیم. شاید راه اینجاست که ما از فرهنگ گذشته و ایده نهضت سواد آموزی که مبتنی بر مردمی سازی سیاست‌ها بود، استفاده کنیم.

عضو بسیج دانشگاه فرهنگیان گفت: نباید انتظاری از پشت میزها و دستورالعمل‌های بخشنامه‌ای داشته باشیم. باید امثال همین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فکر کنند و طرح‌هایشان را که از درونشان جوشیده می‌شود در عمل پیاده کنند که به یک اقدام عملی منجر شود.

مصیبت است که سیستان و بلوچستان از ۱۲ هزار نیروی غیر متخصص به عنوان معلم استفاده می‌کند

در انتهای این دورهمی از ابراهیم اعتصام مدیر کل اسبق آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان که همچنان در این منطقه محروم مشغول خدمت رسانی است؛ تقدیر به عمل آمد

اعتصام با بیان اینکه عدالت ریشه در فطرت انسان دارد؛ گفت: کودکان سیستان و بلوچستان سرشار از استعداد هستند؛ اما این یک مصیبت است که این استان از ۱۲ هزار نیروی غیر متخصص به عنوان معلم استفاده می‌کند و چند صد کلاس با دانش آموزان چند پایه تشکیل شده است در حالی که آموزش و پرورش به هیچ معلمی در کشور شرایط تربیت چند دانش آموز در چند پایه را یاد نداده است.

هدف دورهمی تقویت گروه‌های مردمی است

خان محمدی با بیان اینکه ما قصد نداریم دولت و مجلس را در این نشست محکوم کنیم؛ گفت: هدف دورهمی تقویت گروه‌های مردمی است؛ اینکه در دورهمی‌های فعالان از طریق فضای مجازی این مطالبه را در میان مردم تقویت کنیم که گروه‌های مردمی خود را شکل دهند، اگر گروه‌هایی مثل گروه آقای واحئ نژاد در همدان شکل بگیرند می‌توان به تحقق نصیب آموزشی برابر امیدوار باشیم.

خان محمدی با بیان اینکه باید اقدامات رسانه‌ای هماهنگ با یکدیگر و با همدلی موضوع عدالت آموزشی را پوشش دهی و منتشر کنند گفت: باید همه عوامل اعم از نماینده سازمان برنامه و بودجه تا دانشجویان متعهد دانشگاه فرهنگیان با این جریان همراه باشند؛ باید اداره مدارس را به گروه‌هایی که الگوی اجرایی داشته و سابقه موفق در اداره مدارس داشتند؛ بدهیم.