شناخت تمدنها ضرورتی برای گفتگوهای سازنده است

شناخت تمدنها ضرورتی برای گفتگوهای سازنده است

آیت الله محمد علی تسخیری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اظهار داشت: بر اساس متون اسلامی و آیات قرآن ما مأمور هستیم جنبه های مشترک با دیگران را مورد توجه قرار دهیم چرا که همه تمدنها جنبه مشترکی دارند که متأثر از فطرت انسانی هستند .

وی با تأکید بر اینکه همه تمدنها دارای بعد فطری هستند، تصریح کرد: اگر ما بعد فطری  را به عنوان زمینه مشترک تلقی کنیم، باید بر آن تمرکز کرده و آن را توسعه دهیم تا بتوانیم در عمق بخشیدن به زمینه های مشترک موفق شده و در این راستا با یکدیگر همکاری کنیم.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تأکید بر اینکه در این زمینه باید به متون اسلامی، آیات قرآن و احادیث که همه بشر و همه مردم را مورد توجه قرار داده است، رجوع کنیم، یاد آور شد: این نگرش به ما بعد وسیعی می دهد تا گرایش انسانی وسیعی داشته و بتوانیم به بشریت خدمت کنیم .

آیت الله محمد علی تسخیری شناخت تمدنها را لازمه تقویت و همکاری میان آنها خواند و گفت: ما باید تلاش کنیم تا بتوانیم همه تمدنها را بشناسیم. متأسفانه شناخت ما از ادیان، آیینها و مذاهب دیگر چون بودا، هندو و دیگر آیین و ادیان بسیار کم است، بنابراین شناخت تمدنها راهکاری برای تقویت گفتگوی تمدنها می شود. 

گفتگوی تمدنها عاملی برای کاهش دردهای بشری است

مدیر عامل مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها با اشاره به اینکه باید ایده گفتگوی تمدنها و فرهنگها را مبتنی بر موانع و مناسبات فردی و اجتماعی امروز انسانها و جوامع کرد، گفت: جهان مملو از آسیبها، عدم امنیت، کمبود تأمل میان ملل و دولتها است، با اتکا به گفتگو میان فرهنگها و تمدنها می توان از شدت این آلام کاست و تجربه بشر را به خدمت گرفت.

دکتر هادی خانیکی مدیر عامل مرکز بین المللی گفتگوی تمدنها در گفتگو اظهار داشت: زمینه طرح گفتگوی تمدنها در سال 1377 در سازمان ملل متحد از سوی حجت الاسلام خاتمی مطرح شد که دستاوردهای 8 سال اخیر، ضرورت این مسئله را تبیین می کند.

وی با اشاره به اینکه این ایده در سازمان ملل با استقبال وسیعی رو به رو شد و در حوزه های مختلف آکادمیک، فرهنگی و دانشگاهی مورد توجه قرار گرفت، تصریح کرد: این موضوع نشان می دهد که این پدیده هم زمینه دار است و هم زنده. بنابراین از یک پدیده ای که دارای حیات است و پویا نمی توان غفلت کرد.

دکتر هادی خانیکی راهکارهای ارتقاء سطح گفتگو را در دو سطح کلی نظر ورزی ( نظری) و سطح اجرایی و کاربردی تقسیم بندی کرد و اظهار داشت: در سطح نظری گفتگوی تمدنها بر مقوله بنیادین گفتگو استوار است که هم در تاریخ اندیشه بشر و هم در تاریخ تمدن بشری سابقه ای دیرینه دارد که اساس مذاهب و گفتگو بر آن نهاده شده است . چرا که از قرنها پیش گفتگو با خداوند، گفتگو با طبیعت، گفتگو با خود و دیگران را مطرح شده بود.

وی یاد آور شد: ادبیات، هنر، فرهنگ و تمدن جهان بهره زیادی از گفتگو گرفته است، ما نیز باید در حوزه های نظری چون فلسفه، روانشناسی، جامعه شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد به بررسی ضرورتها و موانع آن بپردازیم و ایده گفتگوی تمدنها را از  قوت و قدرت نظری برخوردار کنیم.

غرب هیچ اقدامی برای گفتگو نداشته است

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب مجمع جهانی اهل بیت با اشاره به اینکه ایران داعیه‌دار گفتگوی تمدنها است، گفت: اگر چه خود فعالیت کرده ایم، اما از سوی غرب هیچ حرکتی را در این زمینه شاهد نبوده ایم، اما همه این اقدامات نتیجه خوبی داشت و اثبات کرد جهان اسلام داعیه‌دار گفتگو است و سعی در تنش زدایی، تفاهم و ایجاد صلح میان بشر دارد .

وی با اشاره به اینکه مسئله گفتگو چیزی است که از اسلام سرچشمه می گیرد و جمهوری اسلامی ایران داعیه دار آن است، گفت: مسئله اصلی گفتگو است که در صحنه بین المللی به عنوان گفتمان بین المللی مقابل تنشهای قدرتمندان جهان مطرح شده است .

دکتر محمد علی آذرشب با بیان اینکه تمدنها به خودی خود که گفتگو نمی کنند، بلکه افرادی که وابسته به آن تمدنها هستند گفتگو می کنند، تصریح کرد: به نظر می رسد امروز دو جریان در جهان وجود دارد که جریان مادی گرایی و الهی و دینی است که باید با هم گفتگو کنند. اما این گفتگو شرط دارد که طرفین باید همدیگر را قبول داشته باشند .

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه نماینده جریا الهی در جهان و پرچمدار گفتگوی الهی ایران است، یاد آور شد: مادیون این گفتگو را قبول ندارند، آنها معمولا با افراد مقتدر آماده گفتگو هستند. ثابت شده است که در قضیه گفتگو ما دیگران را قبول داریم، چرا که دین اسلام ایجاب می کند، اما آنها ما را قبول ندارند، چون احساس می کنند ما در موضع ضعف هستیم و به آنها نیاز داریم و از نظر آنها گفتگو با ضعیف معنا ندارد و باید قدرت و زور اعمال شود. در نتیجه برای اینکه ما داعیه دار گفتگو باشیم، باید خود را از هر لحاظ تقویت کنیم تا به اقتدار برسیم .

گفتگوی تمدنها عاملی برای کاهش تعارضات بشری است

رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی گفت: برای از بین بردن تفاوتهای فکری، راههای مختلفی وجود دارد که بهترین آنها گفتگو و تفاهم است، زیرا هم از فطرت انسان بر می‌خیزد و هم تلاشی برای کاهش تعارضات بشری به شمار می رود.

حجت ‌الاسلام علیرضا اعرافی رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی با اشاره به اینکه طبیعت بشر طبیعتی گویا است و انسان حیوانی ناطق به شمار می رود، اظهار داشت: مهمترین ابزار برای ایجاد ارتباط و مبنای شکل گیری فرهنگها و روابط ، ابزار گفتگو و تبادل فکر و نظرات میان افراد، گروهها و جوامع و حتی تمدنها است.

حجت ‌الاسلام علیرضا اعرافی با اشاره به اینکه گفتگوی تمدنها هم از لحاظ فطرت انسان ضروری است و هم تلاشی برای کاهش تعارضات بشری به شمار می رود، یاد آور شد: گفتگو پدیده ای است که از درون فطرت انسان بر می خیزد و انقلاب اسلامی نیز بر این مسئله تأکید داشته است تا دیگران هم برای این مسئله آمادگی پیدا کنند.

وی از مهمترین راههای گسترش فرهنگ گفتگوی تمدنها را برقراری ارتباط میان نخبگان، دانشمندان و اندیشمندان خواند که آنها در دراز مدت فرهنگ را می سازند و تأثیر گذارترین گروهها خواهند بود، افزود: اگر چه سیاستمداران و رهبران سیاسی نیز در فرهنگ یک جامعه تأثیر گذارند، اما در لایه عمیق جامعه فکر و اندیشه فرهیختگان این وظیفه را به عهده دارند، بنابراین نخبگان باید به هم نزدیک شده و برای این همکاری علمی، به ارتباط میان دانشگاهها و مراکز علمی توجه شود.

رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی در ادامه گفت: اگر رسانه ها راهبرد اصلی را در نزدیک سازی ملتها به یکدیگر داشته باشد اهمیت بسیاری دارند که این دو عامل در ارتقاء گفتگوی تمدنها نقش به سزایی ایفا می کنند؛ همچنین تقویت گفتمان درونی جهان اسلام برای رشد فرهنگ و تمدن اسلامی بسیار مهم است.