به گزارش خبرنگار مهر، مراسم بزرگداشت دکتر یحیی امامی، پژوهشگر فقید مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تهران عصر دیروز در سالن ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر جمشیدها، ریاست دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، با تشکر از برگزارکنندگان این مراسم و همچنین شرکت کنندگان در جلسه از دکتر امامی به عنوان دانشجویی دارای روح آرام و متعادل و نه استکباری یاد کرد که با علاقه بسیار کار پزشکی را کنار گذارده و طبق ضرورتی که احساس می‌کرد به جامعهشناسی پرداخت.
دکتر جمشیدها ضمن تاکید بر غیر قابل تعیین بودن اتفاقی که بر مرحوم امامی رخ داده، از اینکه به جای شرکت در برنامه دفاع دکتری او در مجلس ختمش شرکت کرده ابراز تاسف کرد.
بعد از سخنان مقدماتی دکتر جمشیدها، دکتر ناصر فکوهی، استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران، با موضوع دیالکتیک مرگ و فراموشی به سخنرانی پرداخت.
دکتر فکوهی با اشاره به مناسک مرگ، هدف از مشارکت در این مناسک را درک پدیده مرگ دانست و گفت : مرگ در جوامع باستان ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با زندگی انسان داشته و این ارتباط نزدیک باعث پذیرفتنی تر شدن آن در بین مردم بوده است. اما با حضور مدرنیته، کم کم مرگ از بطن زندگی مردم به حاشیه رفت و خصوصا با بردن گورستان‌ها به بیرون از شهرها مردگان از شهر اخراج شدند. در واقع دنیای مدرن نتوانست مرگ را در تعریف خود بگنجاند و به این ترتیب گروهی از نهادهای اجتماعی نادیده و محدود شدند.
دکتر فکوهی با اشاره به اینکه مرگ در یونان باستان به معنای آدم بدون نام بوده است، کسی که می‌میرد را با فراموش کردنش یکی دانست.
وی به ارتباط دیالکتیکی بین کالبد فراموش شده و یا دو خاطره ای که نباید فراموش شود به ناپاکی این کالبد پرداخت. روحی که در این کالبد جاری است به آن هستی داده و با عدم وجود این روح، کالبد نیز فاقد ارزش می‌شود.
در ادامه دکتر فکوهی به شباهت بین متولد شدن و مرگ اشاره کرد.
به تحلیل این استاد دانشگاه، همان گونه که انسان متولد شده، شسته می‌شود و لباس پوشانده می‌شود، انسان از دست رفته را نیز می‌شوییم، معطر می کنیم و لباس می پوشانیم. با این شباهتی که در این دو رخداد وجود دارد می‌توان هر دو را شروعی دانست. یکی شروع تولید یاد و خاطره و دیگری شروع باز تولید یاد و خاطره. کسی که از دنیا می‌رود، جهان زیسته شده‌ای را به یادگار می‌گذارد که به همراه آن حافظه ای زیستی همواره در حال بازتولید به جای می‌ماند.
وی افزود: البته اگر انسان آثار و نوشته‌هایی از خود به یادگار گذاشته باشد قطعا این بازتولید، با هر ارجاعی که به نوشته‌های او می‌شود، در حال تکرار خواهد بود. به این ترتیب انسان کالبدی از خود به جای گذاشته، بسیار با اهمیت تر از کالبد فیزیکی‌اش است.
دکتر فکوهی با خواندن شعری از حافظ و مولانا، به عنوان زبان‌های غیبی، یاد و نام مرحوم امامی را گرامی داشت و گفت مرگ واقعی وقتی اتفاق می‌افتد که انسان از یادها و خاطره‌ها فراموش شود.
بعد از دکتر فکوهی، دکتر پایا، با ذکر تلاش‌های علمی دکتر امامی از فقدان او در جامعه علمی اظهار تاسف کرد و ابراز امیدواری کرد که دوستان و همراهان دکتر امامی با تلاش‌های پایدار خود می‌توانند روح حرکتی که دکتر امامی به آن معتقد بود را زنده نگه دارند.
در ادامه دکتر شروین وکیلی، از دوستان نزدیک دکتر امامی، با عنوان انضباط و مخاطره، به سخنرانی پرداخت. او با اشاره به ورود مدرنیته در کشور ما و فقدان فرهنگ و چگونگی استفاده از این فرآورده‌های مدرنیته، ضایعه رخ داده را از عوامل چنین ناهماهنگی دانست. این مراسم با پخش کلیپی از دکتر یحیی امامی به پایان رسید.
نظر شما