به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه «همشهری» در گزارشی با عنوان «خادمان شهر زیر آوار مافیای ساخت و ساز» به ماجرای سهمگین و دردناک آوار ساختمان‌های نیمه‌کاره پرداخت و از کسانی گفت که از جان خود برای نجات جان دیگران دست کشیده‌اند.
متن کامل این گزارش به شرح زیر است:
مافیای ساخت‌وساز با قلدری، ساختمان‌های سر به فلک کشیده را شبانه در محدوده منطقه ۱۹ بالا برد. اطلاعیه شهرداری هنوز در کوچه گل‌ها به چشم می‌خورد: «با توجه به ساخت‌وسازهای غیرمجاز و نظر به دستور قضائی صادره، شهرداری منطقه اقدام به رفع خلاف از بناهای غیرمجاز خواهد نمود. لازم به ذکر است آن دسته از شهروندانی که دارای سند مالکیت هستند و نسبت به رفع خلاف از طبقات غیرمجاز اقدام نمایند و ضوابط و اصول طرح تفصیلی و شهرداری تهران را رعایت نمایند، شهرداری منطقه ۱۹ آمادگی همکاری لازم با شهروندان قانون‌مدار را دارد.»
اما قمه‌کشی برای ساخت‌وساز ناایمن و غیرمجاز باعث شد تا شهرداری، قوه قضائیه و پلیس انتظامی با همکاری یکدیگر روز گذشته در ساعت ۴ بامداد عملیات تخریب را آغاز کنند، اما این بار جان خادمان شهر گرفته شد. همزمان با عملیات تخریب به علت ناایمنی سازه‌های ساخته شده، ساختمان نیمه‌کاره فرومی‌ریزد و عده‌ای زیر آوار جان می‌دهند. ساعت ۱۴ روز گذشته خبری در همه شهر پیچید. وارد محدوده تخریب که شدیم، بوی خاک و آژیر کامیون‌های آتش‌نشانی در هم پیچیده و جمعیت همیشه تماشاچی، تنها نگاه می‌کنند. یکی فریاد می‌کشد برادرزاده‌ام آن زیر دارد می‌میرد، پس چه می‌کنید؟
ماجرا از چه قرار است؟
جلال ملکی از آن‌سو به رسانه‌ها می‌گوید پس از ساعت‌ها کار طاقت‌فرسا توانسته‌اند ۲ نفر را از زیر آوار، سالم بیرون بیاورند. ساعت ۳ بعد از ظهر است. احتمال زنده ماندن افراد زیر آوار، عملیات را طولانی کرده، اما سرت را که می‌چرخانی با خیابان عجیب و غریبی روبه‌رو می‌شوی. گویی در فیلم آخرالزمان زندگی کرده‌ای. خیابانی ۴ متری مملو از ساختمان‌های نیمه‌کاره با ساخت‌وسازهای ناایمن که قرار بوده تا هفته‌های آینده به فروش گذاشته شوند و شهروندان زیر سقف‌های پوشالی آن زندگی کنند. چه‌کسی می‌داند شاید روزی این ساختمان‌ها روی سر خانواده‌ای فرو می‌ریخت که از همه جا بی‌خبر است. تخلفات صورت گرفته در روند ساخت، شهرداری را بر آن داشته که ساختمان‌ها را تخریب کند. اینجا شهرک احمدیه منطقه ۱۹ است.
آوار ساختمان‌های نیمه‌کاره و غیرمسکونی
از صبح ۱۵ مرداد عملیات تخریب املاک غیرمجاز آغاز شده و ظهر پس از تخریب یکی از املاک، دیواری بر ساختمان کناری فشار آورده و موجب شده ۳ ساختمان آن طرف‌تر فرو بریزد. شاهدان می‌گویند چند نیروی شهرداری و پلیس زیر آوار مانده‌اند. در میانه عملیات صحبت از افراد زیر آوار که می‌شود، شعله شایعات زبانه می‌کشد. اما قبل از شروع عملیات محل تخلیه شده بوده و جز نیروهای شهرداری و پلیس کسی در آنجا حضور نداشت. ساختمان‌ها نیمه‌کاره بود و هیچ سکونتی در آن شکل نگرفته بود.
یکی از نیروهای آتش‌نشانی با صورتی سرخ، عرق‌ریزان از جمعیت تماشاچی فاصله می‌گیرد. می‌پرسم چه خبر؟ می‌گوید آوار ساختمان‌ها به هم پیچیده و این، کار نجات را سخت کرده است. زمان به ضرر زنده‌هاست و سازه‌هایی که روی هم نشسته اجازه نمی‌دهد دسترسی به افراد زنده احتمالی آسان شود. جرثقیل‌ها وارد می‌شوند تا سازه‌های بزرگ را کنار بزنند. تعداد آنها نیم ساعت بعد دوبرابر شد. یکی در بخش جنوبی و دیگری از جبهه شمالی مشغول می‌شوند. آنقدر بتن، آهن و خاک هست که با هر تکه جابه‌جایی، همه محل را خاک فرامی‌گیرد. از ساعت ۱۷ پلیس نظم را به‌عهده می‌گیرد تا علاوه بر حذف تماشاگران، فضا را برای سرعت‌دهی به عملیات آواربرداری مهیا کند و مانع از مخاطرات احتمالی شود. حضور مسئولان شهری از شهردار و معاونان تا ایستگاه‌های متعدد آتش‌نشانی از همان ساعات اولیه، کار را برای تسهیل ورود امکانات و مدیریت بحران تسهیل می‌کند.
تخریب نا ایمن‌ها
تخریب ساختمان‌های چندین طبقه غیرمجاز در محدوده خلازیر، با حکم قضائی و همکاری نیروی انتظامی انجام شد. یک سال قبل اینجا زمین صاف بود و به‌گفته محلی‌ها بنا بود این فضا پارک شود، اما ساختمان‌ها آنقدر بالا رفته‌اند که نور خورشید تابستان به زمین نمی‌رسد. حالا تیغه بولدوزر به ستون این برج‌های بلند زده شد و نه چند خانه یکی، دو طبقه، بلکه یک شهرک غیرمجاز را تخریب کرد. کار تخریب ساخت‌وسازهای غیرمجاز در محله خلازیر منطقه ۱۹ از ساعت ۴ صبح یکشنبه شروع شد و با همکاری نیروی انتظامی، تعداد زیادی از مأموران یگان ویژه با تجهیزات مخصوص در محل حاضر شدند تا پیش از هر برخوردی از تنش جلوگیری کنند.
هر متر ۲۰ میلیون تومان
ساخت و ساز غیرمجاز در خیابان سهیل، خیابان موزائیک‌سازی، خیابان گل‌ها سبک خودش را داشت. روال این بود که سال ۱۴۰۰ یک نفر قطعه زمینی را به‌صورت قولنامه‌ای از فروشنده‌ای نامعلوم می‌خرد. سال ۱۴۰۱ گودبرداری را شروع می‌کند و واحدهایی را که هنوز ساخته نشده است به قیمت هر متر ۹ میلیون تومان می‌فروشد. با پول پیش‌فروش، مصالح ارزان‌قیمت و مزد کارگران تأمین می‌شود. چند ماه بعد ستون‌ها را بالا برده و سقف طبقات را زده‌اند. در حالی که هیچ نظارت و مهندسی در کار نیست، به جای همه اینها، تخلف به‌کار گرفته می‌شود و برج‌ها به سرعت رشد می‌کنند. حالا خریداران اول، آپارتمان‌های ۱۰۰ متری را با قولنامه به خریداران دوم از قرار هر متر ۲۲ میلیون تومان می‌فروشند.
ساختمان ۸ طبقه که با تیرآهن‌های نازک و سست ساخته شده ارزش ریالی زیادی پیدا کرده است. از روی تیر چراغ برق هم انشعاب غیرمجاز برق کشیده شده است. به‌محض اینکه نازک‌کاری تمام شود، خریدارانی که برای آپارتمان‌ها پول داده‌اند، در آن ساکن می‌شوند و دیگر کار تمام است. بدترین موج ساخت‌وساز از مهرماه سال گذشته شروع شد. درست زمانی که اغتشاشات باعث ناآرامی‌هایی در خیابان‌های مرکزی شهر شده بود، کسانی از فرصت استفاده کردند و آجر روی آجر گذاشتند و زمین‌های بزرگ را تبدیل به شهرک کردند. اخطارهای بعدی شهرداری هم تأثیری در جلوگیری از کار نداشت.
اقدام مشترک شهرداری، قوه قضائیه و پلیس
شهردار منطقه ۱۹ که از همان ساعات ابتدایی عملیات در محل حضور دارد به همشهری می‌گوید: «سازه‌های فلزی بسیار ضعیف هستند. سازنده‌ها حین ساخت، این واحدهای مسکونی را به افرادی که بعضاً نیازمند مسکن هستند، می‌فروشند. در آینده این خانه‌ها بسیار ناایمن خواهند بود. ما برای اسکلت‌های فلزی از همکاری شرکت‌های متخصص استفاده می‌کنیم که بعضی از ستون‌ها را می‌برند و برخی را با مواد احتراقی ذوب می‌کنند. این باعث می‌شود که ساختمان در جا تخریب شود و خطری برای اطراف نداشته باشند.»
تورج فرهادی می‌گوید: «شهرداری منطقه ۱۹ با همراهی نیروی انتظامی و یگان حفاظت شهرداری تهران بر اساس حکم مرجع قضائی عمل کردند. سازمان‌های دیگر هم وارد عمل شدند و انشعابات را قطع کردند. این محدوده کلاً موقوفه است، اما خرید و فروش در آن بدون اجازه موقوفه انجام شده است. نه مالکیت، نه قواعد طرح تفصیلی، نه استحکام و اصول فنی بنا، نه سرانه‌های لازم رعایت نشده است. در گذشته این محدوده شاهد ساخت‌وساز غیرمجاز تا یکی، دو طبقه بود، ولی اخیراً می‌بینیم که تعداد زیادی طبقه بدون امکانات لازم ساخته می‌شود که به ۷ طبقه روی پیلوت هم رسیده است. در زمان اغتشاشات، عده‌ای روی زمین‌های رها شده، ساختمان ساختند و ما در مرحله قبلی حدود ۱۷۰و احد مسکونی غیرمجاز را تخریب کردیم و امروز هم حداقل ۱۲۰و احد تخریب خواهد شد.»
او اضافه می‌کند: «اگر سازنده‌ها چند شرط را رعایت کرده باشند؛ مانند اینکه، مالکیت مشخص شود، طبقات به تعداد کمتر و در چارچوب طرح تفصیلی ساخته شود، قوانین گذرها را رعایت کرده و استحکام لازم را داشته باشند، می‌توان در همین شرایط هم برای بررسی پرونده و صدور مجوز برای آنها اقدام کرد. اینجا بر اساس مساحت، حداکثر ۴ یا ۵ طبقه می‌تواند بسازد.»
فرهادی تأکید می‌کند: «منطقه ۱۹ فقط در محدوده زمین‌های موقوفه دچار این مشکل است که لازم است از طریق مدیریت آن را حل کرد.» سرهنگ سید هادی موسوی، مشاور شهردار و فرمانده یگان ویژه حفاظت شهرداری تهران نیز درباره نحوه اجرای کار می‌گوید: «شهرداری منطقه بر اساس دستور قضائی که صادر شد ضمن هماهنگی با همکاران انتظامی در مجموعه انتظامی تهران بزرگ و همکاران یگان حفاظت شهرداری تهران، عملیات تخریب را شروع کردند که در ساعات اولیه معدودی افراد سعی می‌کردند مانع اجرای دستور قضائی شوند، اما با اقدام قانونی نیروی انتظامی مواجه شدند.»
اخبار حادثه
اعزام ۶ ایستگاه آتش‌نشانی به محل حادثه
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی با تأیید خبر ریزش ساختمان در شهرک احمدیه در همان ساعات اولیه گفت: «با توجه به اینکه ساختمان‌ها در حال ساخت بودند، کسی در واحدها ساکن نبوده است. پس از اعلام حادثه، ۶ ایستگاه آتش‌نشانی به همراه عوامل گروه نجات با چند دستگاه جرثقیل و تجهیزات آواربرداری به محل حادثه واقع در خیابان شکوفه غربی، شهرک احمدیه اعزام شدند.»
روایت او از حادثه اینگونه است: «با حضور آتش‌نشانان در محل مشاهده شد که چند ساختمان در حال ساخت در مجاورت یکدیگر قرار داشتند که ناگهان تخریب شدند، به‌طوری که یکی از ساختمان‌ها به طور کامل ریزش کرده و بخش‌هایی از چند ساختمان نیز ریزش کرده بود.» به‌گفته ملکی، عملیات آتش‌نشانان و دیگر تیم‌های امدادی در محل ادامه داشته و عوامل انتظامی نیز در اطراف محل وقوع حادثه مستقر هستند.
حبس ۶ نیروی انتظامی و شهرداری زیر آوار
مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، دقایقی پس از حادثه ریزش ساختمان در منطقه ۱۹، اطلاعیه‌ای منتشر کرد با این مضمون: «از ابتدای صبح دیروز در اجرای دستور مقام قضائی مبنی بر برخورد با ساخت‌وسازهای غیرایمن و غیرقانونی، واحدهای انتظامی فرماندهی تهران بزرگ به جهت پشتیبانی از عوامل شهرداری تهران در محله خلازیر واقع در منطقه ۱۹ تهران حاضر شدند.
در زمان اجرای تخریب یکی از واحدهای غیرایمن به‌علت عدم‌رعایت نکات ایمنی از سوی ساختمان‌های همجوار این ساختمان و عدم‌پایداری سازه، تعداد ۵ ساختمان همجوار دچار تخریب شد که بر اثر آن ۴ نفر از پرسنل انتظامی و ۲ نفر از پرسنل شهرداری زیر آوار ساختمانی گرفتار شدند. با توجه به حضور تیم‌های امداد و نجات در محل، عملیات جهت رهاسازی افراد گرفتار زیر آوار ساختمانی انجام شد که تا زمان تنظیم خبر ۴ نفر از زیر آوار نجات یافتند و عملیات همچنان ادامه دارد.
کشف پیکر عوامل انتظامی
ساعت ۱۸:۳۰ جسد یکی از عوامل نیروی انتظامی کشف شد و سرهنگ بابک نمک‌شناس، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت، تأیید کرد که جسد متعلق به سرهنگ یزدان سلیمان‌آبادی، رئیس پایگاه دهم پلیس امنیت تهران بزرگ است. ساعت ۱۸:۳۷ هم پیکر دوم نیروی انتظامی کشف و توسط سرهنگ نمک‌شناس عنوان شد که متعلق به سرگرد حسین اسماعیلی از پرسنل پایگاه دهم پلیس امنیت تهران بزرگ است. در ساعات پایانی روز گذشته پیکر فرد سوم از زیر آوار بیرون کشیده شد و عملیات ادامه دارد.
نظر شما