به گزارش خبرنگار مهر، دکتر کریم مجتهدی، استاد فلسفه دانشگاه تهران، در برنامه سوفیا رادیو گفتگو درباره نسبت فکری علامه طباطبایی و هانری کربن گفت : اگر بخواهیم افکار علامه را بیشتر تحلیل کنیم و از سوی دیگر بخواهیم با اهداف و انگیزه‌های هانری کربن آشنا شویم، چاره‌ای نداریم جز آنکه دوستی، بحث و گفتگوی ایشان با یکدیگر را مورد تحلیل قرار دهیم.
دکتر مجتهدی در ادامه گفت : هانری کربن ایرانشناسی فرانسوی که فلسفه خوانده بود و عربی، فارسی، یونانی، لاتینی و آلمانی می دانست و شخصی کاملا از هر لحاظ علمی مجهز بود. او مسافری نبود که بی توشه به ایران آمده باشد، بلکه با یک ارثیه فرهنگی بسیاری عمیق و معتبر به ایران آمده بود و به مرور زمان در ایران شیفته علامه طباطبایی شد. چون فکر می کرد که نه از لحاظ شریعتی یا مسائل منقول، بلکه از نظر معنوی، می‌تواند همدلی بسیار عمیقی با علامه طباطبایی داشته باشد.
وی افزود: البته کربن کتاب مستقلی درباره علامه طباطبایی ننوشته است، اما تقریبا در اکثر کتابهایش اسم علامه طباطبایی را آورده است. این در متون فرانسوی او هست که من خودم ترجمه کرده ام. او در کتاب چهارجلدی و معروف اسلام ایرانی که در سال 1971 میلادی در پاریس چاپ شده است، اشاره به جلساتی می کند که در اقامت پاییزی خود در تهران با علامه در منزل مرحوم ذوالمجد در سالهای 1963 و 1964 داشته است.
دکتر مجتهدی اظهار داشت: من سه جلسه در این جلسات شخصا حضور داشتم. تازه از فرانسه آمده بودم و به عنوان مترجم بودم. در جلسات دیگر افراد دیگر هم بودند. البته دکتر شایگان، دکتر نصر و دکتر دینانی بودند. فردید در دانشگاه بود و یکی دو دفعه کربن را دیده بود و در آن جلسات نبود و یک ترجمه ای هم می خواست از کربن بکند که انجام نداده بود.
استاد فلسفه دانشگاه تهران در پاسخ به این پرسش که کربن جذب علامه شد یا علامه به کربن علاقه‌مند شد گفت : آنچه می‌گویم کاملا شخصی است، اما فکر می کنم اولین قدم از ناحیه کربن بود. زیرا کربن کلاً موضعی دارد که تصور می کند که فلسفه های مادی مسلک غربی و گرایش های تند غربی زندگی را برای انسان دشوار کرده اند و آن را از ریشه های روحی اش جدا ساخته اند و جستجو می کند که آیا در شرق راهی هست که بتوان پیدا کرد و چون علامه طباطبایی چهره ای روحانی و معنوی و بسیار بسیار اصیلی است، سعی می کند این را نزد او بیابد.
وی در ادامه بر این تاکید کرد که کربن شخصیتی جستجوگر بود که فکر می کرد آنچه را می جسته نزد علامه طباطبایی یافته است.
دکتر مجتهدی در پاسخ به این پرسش که کتاب "اسلام ایرانی" کربن در مبنای تامل شیعی او بوده است. آیا کربن اسلام ایرانی را در وجود علامه طباطبایی می دید گفت : تقریبا بله. در وجود ملاصدرا می دید و علامه طباطبایی و مرحوم آشتیانی را مصداق حی و حاضر این سنت می دید. سهروردی نیز از طریق صدرا. ابن سینای مشرقی در سهروردی منعکس شد و بعد هم این سهروردی در صدرا منعکس شد.
وی افزود: کربن پروتستان است، لذا مکتبهای عرفانی در غرب هست که از کسانی چون استاد اکهارت شروع می شود و به کسانی چون بیگل، ژاکوب برمه می رسد و کربن به اینها خوب وارد بود. کربن یک تشابهاتی میان اینها و آنچه در ایران بود می دید که تا حدودی هم درست بود. شیخ نورانی، شخصیتی که به نورانیت می پیوندد در غرب هم هست.
نظر شما