خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ آزاده صفی: کاش دیر به دادِ تاریخ‌وتمدن‌مان نمی‌رسیدیم. کاش بلایی که لودر شهرداری بر سر خانه‌های کبابیان آورد درس عبرتی می‌شد و قلبمان بیشتر برای یادگار نیاکانمان می‌تپید. کنگره‌ها و تاق‌های گچی و خشتی به تاریخ پیوستند و زخمه تیشه و چنگال بولدوزر بر جای‌جای بافت تاریخی شهر نشست.
حالا از شهری با عقبه ۳۰۰۰ سال تداوم سکونت، چمن‌های فراوان و شوق زندگی، تک بناهایی باقی مانده و نامی از محلاتی که خود به تاریخ پیوسته‌اند. برای حفظ اندک بناها و بافت تاریخی همدان اما هنوز دیر نیست و عزمی جزم و هماهنگی میان دستگاه‌ها را می‌طلبد تا آیندگان نیز اندک خانه‌های زیبای محله‌های قدیمی را ببینند و از زیبایی سرشار شوند.
مدیریت در بافت تاریخی همدان جزیره‌ای است
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا درباره وضعیت بافت تاریخی همدان به خبرنگار مهر، گفت: مدیریت در بافت تاریخی همدان جزیره‌ای است و هر دستگاه به میل خود عمل می‌کند.
دکتر حسن سجادزاده اظهار کرد: قرن‌ها طول کشیده تا بافت تاریخی همدان به گنجینه‌ای که امروز با آن روبرو هستیم تبدیل شود اما در دهه‌های اخیر به خوبی از آن محافظت نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: همدان با وجود فراز و نشیب‌هایی که طی کرده هنوز هم جز تاب آورترین شهرهای ایران است و ما نیز وظیفه داریم در حفظ بافت تاریخی آن کوشا باشیم.
سجادزاده با اشاره به اینکه نطفه اصلی شهرها بر پایه کانون‌های اجتماعی شکل می‌گیرد، افزود: بافت تاریخی همدان محدوده سال ۱۳۳۵ است و باید با مدیرت یکپارچه مسائل آن را حل و فصل کنیم.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: در حال حاضر مهمترین چالش بافت تاریخی همدان این است که چشم‌اندازی در زمینه توسعه آن وجود ندارد، علاوه بر این اولویت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و گردشگری در بافت وجود دارد و لزوم تهیه چشم‌انداز توسعه در بافت تاریخی همدان ضروری است.
وی در ادامه تاکید کرد: باید ساکنان اصلی را در بافت تاریخی همدان نگه داریم چراکه وقتی ساکنان اصلی در این محدوده زندگی نکنند نگاه توسعه‌ای به بافت وجود ندارد.
سجادزاده اضافه کرد: غالباً پروژه‌های توسعه‌ای در بافت‌های تاریخی شکست خورده است چرا که هویت ساکنان را در نظر نگرفتیم، بنابراین بدون تنش اجتماعی باید میل به سکونت را در بافت‌ها افزایش دهیم.
لزوم تدوین طرح ویژه ساختاری-راهبردی بافت تاریخی همدان
مدیر گروه شهرسازی دانشگاه بوعلی‌سینا با تاکید بر اینکه طرح ویژه ساختاری-راهبردی را برای بافت تاریخی همدان تدوین کنیم، گفت: باید به یک مدل مشارکت و مدیریت بومی و محلی در بافت برسیم تا متولی آن مشخص باشد و مدیریت یکپارچه در بافت داشته باشیم.
وی با بیان اینکه مدیریت در بافت تاریخی همدان جزیره‌ای است و هر دستگاه به میل خود عمل می‌کند، اظهار کرد: مشکل در بافت تاریخی از جنس نرم‌افزاری است، علاوه بر این رویکرد محرک توسعه و جابجایی مشاغل ناسازگار در بافت باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
سجادزاده با اشاره به اینکه چهار رویکرد مهم در بافت تاریخی باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: محله محوری، نظام حمل‌ونقل عمومی، حقوق مالکانه و گردشگری مواردی هستند که نیاز به توجه در بافت همدان دارند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه باید برای حفظ بافت چاره‌اندیشی کنیم، عنوان کرد: اقناع‌سازی اهمیت زیادی دارد، از طرفی نگاه به بافت نباید صفر و صدی باشد، همچنین پروژه‌های بافت، دولتی شده و این موضوع آسیب‌زا است.
سجادزاده با طرح این سوال که پیاده‌مداری به چه قیمتی در همدان انجام می‌شود، گفت: پروژه پیاده‌راه‌سازی چهار خیابان منتهی به میدان مرکزی شهر پس از تحقیقات کامل و اقناع‌سازی انجام شود.
تداوم ۳۰۰۰ سال سکونت، نقطه قوت شهر همدان
دیگر عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا در ادامه گفت: یکی از نقاط قوت شهر همدان تداوم ۳۰۰۰ سال سکونت در بافت و بازار است و حتی بر اساس اطلاعات کاوش در تپه پیسا که مربوط به عصر مفرغ قدیم است این تاریخ به ۵۵۰۰ سال قبل نیز می‌رسد.
صاحب محمدیان‌منصور با اشاره به اینکه تاکنون هیچ کاری برای تاریخ همدان نکردیم، افزود: تداوم سکونت در همدان معیاری بود که در پرونده ثبت جهانی هگمتانه و مرکز تاریخی همدان اهمیت زیادی داشت و یکی از نقاط مثبت پرونده به شمار می‌رفت.
وی ادامه داد: بزرگترین امپراطوری تاریخ باستان هخامنشیان هستند که همدان پایتخت تابستانی آنها بود، آثار ارزشمندی از این دوره در همدان کشف شده است اما متأسفانه مانند شیراز به هخامنشیان نگاه نکرده‌ایم و از اهمیت این موضوع غافل هستیم.
محمدیان‌منصور با اشاره به اینکه همدان جز اولین شهرهای طراحی شده جهان باستان است، ادامه داد: از سال‌ها قبل در بافت تاریخی همدان هم‌نشینی ادیان را شاهد بوده‌ایم و بناهایی مانند کلیسا، کنیسه، حمام و مسجد در محله‌های قدیمی مانند محله حاجی، قاشق‌تراشان، کوچه جراحان و راسته بازارها گواه این ادعاست.
اقناع‌سازی در بافت تاریخی همدان انجام نشده است
وی با تاکید بر اینکه در بافت تاریخی همدان اقناع‌سازی انجام نشده است، افزود: اهالی بازار همدان در جلسات متعدد بافت بازار همدان خواسته‌هایی را مطرح کرده‌اند که پیچیده نبود و اگر به مشکلات آنها رسیدگی شود مشکل چندانی با بازاریان نخواهیم داشت.
محمدیان‌منصور در ادامه یادآور شد: سال‌های گذشته تصمیم گرفته شد ساکنان تپه هگمتانه از این محل به منطقه دیگری از شهر منتقل شوند و امروز به این نتیجه رسیدیم که کار اشتباهی بوده است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: روزی تصمیم گرفته شد کسبه راسته حسین‌خانی به بیرون از شهر بروند در حالی‌که کسبه مخالف‌اند حال اگر آنها از این راسته بروند حسین‌خانی متروکه می‌شود، همچنین کسبه راسته آهن‌فروشان با چالش‌های مشابهی مواجه‌اند.
گفتنی است؛ بافت تاریخی کهن‌شهر همدان فرصتی برای به رُخ کشیدن تاریخ‌وتمدن شهر است و اندک بناهای باقیمانده در این محدوده می‌توانند محرکی برای توسعه گردشگری محسوب شوند و همدان که تا جهانی شدن یک قدم بیشتر فاصله ندارد را در چرخه اقتصادی پایدار بیندازند.
نظر شما