به گزارش خبرگزاری مهر، محمد میرکیانی نویسنده آثار کودکان و نوجوانان که اجرای این برنامه را به عهده داشت، ضمن اشاره به این نکته که مولانا را اگر متعلق به ایران فرهنگی بدانیم یقیناً مولانا متعلق به ایران است، گفت: خصوصیات شخصیتی، عرفانی و ادبی مولانا نشان می‌دهد که این دانشمند، شاعر و عارف بزرگ متعلق به سرزمین ایران است.
مدیر گروه کودک شبکه اول سیما در ادامه گفت: مولانا در فرهنگ ما، هم در میان خواص جایگاه داشته است و هم در میان عوام. مثنوی‌خوانی هم در مجالس عمومی رایج بود و تأثیر بزرگان ادبیات و فرهنگ نیز از این نویسنده بزرگ بسیار بوده است.
میرکیانی همچنین از تأثیر مولانا بر دیگر نویسندگان ایران در قرون مختلف سخن گفت و ادامه داد: ما در دوران مدرسه آثار مولانا را در کتاب‌های درسی می‌خواندیم و در چند دهه قبل بسیاری از نویسندگان خصوصاً آنها که در زمینه ادبیات کودک و نوجوان می‌نویسند، آثاری از مولانا را برای کودکان و نوجوانان بازنویسی کرده‌اند.
وی اضافه کرد: یکی از پرتیراژترین کتاب‌های بازار نشر در ایران و یکی از مقبول‌ترین آثار در میان ادبیات کودک و نوجوان که اغلب بازنویسی شده‌اند از آثار مثنوی مولانا بوده است.
میرکیانی بر لزوم شناخت و معرفی مولوی در میان خوانندگان فارسی زبان تأکید کرد و افزود: حضور مولانا در فرهنگ و ادبیات ما یک حضور ملموس و غیرقابل انکار است. این نشان می‌دهد که ما باید قدر مفاخر فرهنگی‌مان را بدانیم تا دیگران آنها را به نام خودشان ثبت نکنند.
وی با تأکید بر کالبدشکافی آثار مولانا از جنبه‌های مردم‌شناختی گفت: به طور طبیعی مولوی از زبان فرهنگ مردم ایران تأثیر گرفته است و تحت تأثیر بزرگان ادب و فرهنگ این سرزمین بوده و معمولاً اگر اندیشمندی از تفکرات اندیشمندان دیگر استفاده کند، نشان می‌دهد که اندیشه‌های آن شخص مورد قبول او بوده است.
میرکیانی ضمن تأکید بر توجه مراکز و مدیران فرهنگی به مفاخر فرهنگی ایران، تصریح کرد: امیدواریم تصمیم‌گیران فرهنگی و مدیران مراکز فرهنگی نسبت به پژوهش و برنامه‌ریزی در خصوص شناخت و معرفی مفاخر فرهنگی ایران توجه ویژه‌ای داشته باشند و همه بارها را به دوش نویسنده‌ها نیندازند.
در ادامه، جعفر ابراهیمی(شاهد) توصیه کرد نویسندگان و پژوهشگران توجه خاص خودشان را معطوف به آثار مولانا و بازنویسی آنها کنند. وی در این باره اظهار داشت: مهم این است که آثار مولوی به زبان فارسی است و مولوی از کسانی است که آثار او گونه‌های متفاوتی دارد. اکثر داستان‌هایش برای کودکان، نوجوانان و جوانان پندآموز و حکمت‌آمیز است.
ابراهیمی با اشاره به ویژگی‌های مثنوی معنوی مولوی گفت: یکی از مهم‌ترین خصیصه‌های داستان‌های مثنوی و معنوی پرداختن به پارادوکس‌هایی است که ما کمتر در قصه‌هایمان داریم و این تضادها و طرح و بازنویسی آنها برای کودکان و نوجوانان جذاب و خواندنی است.
سوسن طاقدیس، یکی دیگر از سخنرانان نشست «بررسی جایگاه مولوی در ادبیات کودک و نوجوان»، شخصیت مولوی را جهانی عنوان کرد و در این باره گفت: این بشریت است که صاحب نخبه‌های خودش است و نابغه‌ها و نخبه‌ها متعلق به عموم بشریت است و مولانا هم یکی از این نخبه‌هاست.
در ادامه این نشست، حسین فتاحی آثار مولوی را آثاری ماندگار توصیف کرد و افزود: بزرگترین کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم این است که حاصل زحمات مولانا را که در کتاب‌هایش گرد آمده است، بشناسیم و آنها را به مخاطبانش معرفی کنیم.
فتاحی ضمن تأکید بر لزوم بازنویسی آثار مولوی برای مخاطبان کودک، نوجوان و بزرگسال از سوی نویسندگان کودک و نوجوان، اضافه کرد: می‌توانیم بگوییم که مولانا هم آثارش را از روی قصه‌های عامیانه، ضرب‌المثل‌ها و شعرهای مردم زمانه خودش نوشته است و به نوعی آنها را بازنویسی کرده است.
مژگان شیخی در بخشی از این نشست بر تبلیغ و معرفی گسترده شخصیت‌های ادبی و فرهنگی تأکید کرد و در زمینه قالب بازنویسی و منابع بازنویسی آثار کهن خاطرنشان کرد: اگر جایگاه بازنویسی در میان نویسندگان و ناشران مشخص شود می‌تواند کمک زیادی به این مسأله بکند اما متأسفانه منابع نظری در این باره بسیار اندک و تنها چند سال است که ناشران به این مسأله روی خوش نشان می‌دهند.
وی در ادامه افزود: ارگان‌های دولتی مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید اهمیت زیادی به مسأله بازنویسی قائل شوند و به عنوان یک قالب ادبی به آن توجه شود و روی آن سرمایه‌گذاری شود.
سپس محمد میرکیانی از رسانه‌های دیداری، شنیداری و خبری به عنوان یک آسیب بر ادبیات کهن یاد کرد و گفت: یکی از راه‌های حفظ زبان فارسی، بازنویسی ادبیات کهن برای کودکان و نوجوانان است تا این نسل از زبان فارسی و فرهنگ کهن دور نشوند و در آینده دوباره به سراغ این آثار بروند.
میرکیانی ضمن برشمردن تفاوت‌های میان بازنویسی و نظیره‌سازی و دیگر روش‌های پرداخت آثار ادبی مفاخر و نویسندگان کهن از سوی نویسندگان معاصر، گفت: در بازنویسی خیلی از آثار باید دقت فراوانی کرد. مثلاً مثل‌های عامیانه را نمی‌توان بازنویسی کرد اما در قصه‌ها و حکایت‌ها که منابع تاریخی ندارند، بازنویسی جایگاه ویژه‌ای دارد.
وی بازآفرینی را یکی از قالب‌های خلاقانه ادبیات عنوان کرد و افزود: بازآفرینی به خاطر پرداختن به جزئیات و زنده کردن اتفاقات داستان برای مخاطبان مخصوصاً کودکان تأثیر بالایی دارد و میزان ماندگاری آثار را زیاد می‌کند.
حسین فتاحی در بخش دیگری از این نشست ضمن اشاره به انواع بازنویسی و ویژگی‌های آن خاطرنشان کرد: بازنویسی باید طوری باشد که وقتی کودک و نوجوان اثر بازنویسی شده را خواند، آن قدر این اثر بتواند او را جذب کند که او در آینده به سراغ نسخه اصل کتاب بازنویسی شده برود.
مصطفی رحماندوست هم که در این نشست حضور داشت، از بازنویسی آثار بزرگان ادبیات به عنوان آثار تفکر بزرگان ادبیات نام برد و گفت: مولوی اگر مولوی شده، به این دلیل است که تفکر ویژه‌ای داشته است. اگر اهمیت متون آثار بزرگان مطرح می‌شود، بیشتر اهمیت تفکر آن بزرگان مورد نظر است و بازنویسی در اینجا معنی پیدا می‌کند و بازنویسی آثار مولوی از این دست است.
وی همچنین بازنویسی را قالبی حساس و با اهمیت خواند و افزود: بازنویسی وادی بسیار خطرناکی است و وقتی که به بازنویسی آثار و گنجینه‌های بزرگان می‌رسیم، واقعاً دستمان می‌لرزد.
رحماندوست در پایان سخنانش، آثار مولانا را آثاری مناسب بازنویسی ذکر کرد و گفت: مثنوی فقط تفکر است و از این جهت مناسب بازنویسی و از جنبه‌های مختلف روایی و داستانی‌اش مناسب کودکان و نوجوانان است.
نشست بررسی جایگاه مولوی در ادبیات کودک و نوجوان و تحلیل شیوه‌های بازنویسی و بازآفرینی آثار مولانا برای کودکان و نوجوانان با گفتگوی میهمانان و حاضران در سالن کنفرانس مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون به کار خود پایان داد.
هشتمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان عصر امروز به کار خود پایان می دهد.
نظر شما