سهم مخفی کیک بودجه دستگاهها عیان شد/ با قاطعیت می‌گوییم پول نداریم

مسعود ابوالحلاج در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: زمانی که یک دستگاه بزرگ همچون دانشگاه علوم پزشکی برای تمام ماموریتهای خود به شکل جزئی اعتبار لازم را دریافت نکند کسری بودجه اش ادامه خواهد داشت.

وی با اشاره به این نکته که بودجه سال 87 به طور شفاف تری نسبت به گذشته بیان شده است، خاطرنشان کرد: اتفاقی که در بودجه سال 87 صورت گرفته این است که در واقع پیشنهادی از سوی وزارت بهداشت صورت نگرفت بلکه همان اتفاقی که هر ساله رخ می داد و به ظاهر مخفی بود امسال عیان شد.

ابوالحلاج یاد آور شد: در سال های گذشته برای هر دستگاهی بودجه ای در درون سازمان مدیریت و برنامه ریزی تعیین می شد و در اختیار دفاتر تخصصی سازمان مدیریت قرار داده می شد و آن دفاتر نیز بدون اینکه سقف بودجه را اعلام کنند به دستگاههای اجرایی اعلام می کردند که پیشنهادهای خود را ارائه دهند و پس از آنکه دستگاهها پیشنهادها را می دادند آن را قالب آن سقف جا می دادند و به همین دلیل تا پایان سال نیز با دستگاه اجرایی مربوطه کشمکش داشتند، چرا که دستگاه اجرایی همیشه از این میزان بودجه ناراضی بود.

وی گفت: در بودجه 87 رویه عوض شده است و آن سهم کیک هر دستگاه اجرایی که پیش از این مخفی بود در حال حاضر به طور شفاف اعلام شده و به دستگاه اجرایی گفته شده است که چه میزان بودجه در جاری و چه میزان بودجه در عمرانی دارد و باید نحوه هزینه کرد آن را در قالب یک نرم افزار به معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ارائه کند.

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت گفت : وزارت بهداشت در بخش آموزش عالی با رشد منفی در سال گذشته مواجه بود و برای رفع این کسری یک متمم با اعتباری 272 میلیارد تومان کسری در نظر گرفته شد که این میزان با مذاکرات متعدد به 159 میلیارد تومان رسید و مورد پذیرش دولت قرار گرفت.

وی افزود: اما از این میان 99 میلیارد تومان برای مجلس آماده شد و در نهایت 50 میلیارد تومان برای تصویب نهایی به مجلس ارائه شد که مقرر شده است که این اعتبار از محل جابجایی منابع و اعتبارات جاری و عمرانی دستگاههای اجرایی کشور تأمین شود و در واقع متمم در نظر گرفته نمی شود.

فصل آموزش با 34 درصد رشد

ابوالحلاج خاطرنشان کرد: میزان اعتبار 99 میلیارد تومان نیز به سختی به بودجه 87 آموزش عالی وزارت بهداشت اضافه شد و در مجموع در فصل آموزش با 34 درصد رشد، از اعتبار 405 میلیارد تومان سال 86 به 543 میلیراد تومان در سال 87 افزایش یافته است.

بخش تحقیقات وزارت بهداشت با 13 درصد رشد

وی با اشاره به افزایش اعتبارات بخش پژوهش خاطرنشان کرد: در بخش تحقیقات وزارت بهداشت با 13 درصد رشد مواجه شده است و اعتبار آن از میزان 70 میلیارد تومان سال 86 به 79 میلیارد تومان سال 87 رسیده است.

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت در خصوص سرانه های دانشجویی وزارت بهداشت گفت: بالاترین سرانه به آموزش تخصصی با 11 میلیون و 400 هزار تومان سالانه به دوره های دستیاری و دکتری تخصصی علوم پایه اختصاص دارد.

وی افزود: همچنین سرانه آموزش دکتری حرفه ای 6 میلیون و 900 هزار تومان در سال، سرانه آموزش کارشناسی ارشد 5 میلیون تومان، سرانه آموزش کارشناسی 2 میلیون و 400 هزار تومان و سرانه آموزش کاردانی یک میلیون و 600 هزار تومان تعیین شده است.

سرانه رفاهی فرهنگی دانشجویان علوم پزشکی 350 هزار تومان

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت یادآور شد: سرانه رفاهی فرهنگی دانشجویان علوم پزشکی نیز بر اساس این محاسبه 350 هزار تومان تعیین شده است. در واقع این سرانه ها در بودجه 87 در نظر گرفته شده و رشدی که در بخش آموزش در سال 87 دیده شده شامل سرانه ها نیز خواهد بود.

ابوالحجلاج در خصوص سرانه تختهای آموزشی اظهار داشت: بودجه تختهای آموزشی به صورت متمرکز در اختیار معاونت آموزشی برای کمک به مراکز آموزشی بیمارستانی و به صورت گلوبال قرار می گیرد و به شکل سرانه در اختیار دانشگاهها قرار نخواهد گرفت.

وی تأکید کرد: در حال حاضر وزارت بهداشت از تمامی آمار و اطلاعات پرسنلی، بیمارستانی و تخت های کشور اطلاعاتی کافی در اختیار دارد و از این پس هیچ دانشگاهی نمی تواند اعتبار اضافه دریافت کند و به همان نسبت به به دانشگاهها اعتبار داده می شود به همان نسبت نیز از آنها کار آموزشی، تحقیقاتی و درمانی دریافت خواهد شد.

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت به مهر گفت: همیشه تصور می شود که وزارت بهداشت یک دستگاه عظیم پر هزینه است که باید دولت همه هزینه های آن را تأمین کند اما ما معتقدیم که این نگاه در درون وزارت بهداشت تغییر کرده است و در 4 سال اخیر شاهد این تغییر رفتار مدیریتی بوده ایم.

تعیین جزئیات نقدینگی در دانشگاههای علوم پزشکی

وی اضافه کرد: این تغییر به صورت حرفه ای ایجاد شده است و نقدینگی در دانشگاههای علوم پزشکی به صورت جزئیات درآمده است و دانشگاهها دیگر نمی توانند به طور کلی عنوان کنند که بودجه داریم یا خیر بلکه در حال حاضر وزارت بهداشت می داند که کدام دانشگاه در کدام بخش دچار کمبود بودجه است یا خیر.

ابوالحلاج گفت: با تفکر مالی اداری که در سیستم اداری تقویت شده، سعی می شود که اطلاعات مدیریتی برای مدیریت آموزش، درمان، پژوهشی و خدمات ایجاد شود تا نگاه این موضوع که در بهداشت درمان همه به دلیل پزشک بودن از دانش مدیریت برخوردار نیستند، شکسته شود.

وی دفاع مستندتر و با اطلاعات کاملتر از کسری بودجه دانشگاههای علوم پزشکی را یکی از ثمرات این تفکر مالی و اداری دانست و گفت: از این پس می توانیم با قاطعیت و بر اساس آمار و ارقام به مجلس بگوییم که پول نداریم و دانشگاههای علوم پزشکی همگی دارای گزارش حسابرسی شده اند و این تجربه در حال فراگیری در دانشگاههای وزارت علوم نیز است.

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت تأکید کرد: مشکل کمبود اعتبار برای همه دانشگاههای علوم پزشکی وجود دارد اما خبر دانشگاه علوم پزشکی تهران بیشتر از دانشگاه علوم پزشکی کردستان دیده می شود زیرا از این سبد پولی عدد بالاتری را دریافت می کنند.

بیشتر بودن هزینه دانشجو در دانشگاههای کوچک تر

وی شکسته شدن هزینه سربار در دانشگاههای علوم پزشکی بزرگتر را یکی از نقاط مثبت و افزایش هزینه سرباری در دانشگاههای کوچکتر را یکی از نقاط منفی هزینه دانشگاههای علوم پزشکی برشمرد و گفت: وزارتخانه آمار می گیرد به آن آمار وزن می دهد و این بودجه آن دانشگاه را شکل می دهد. زمانی که حجم تولید بالاتر می رود هزینه سربار شکسته می شود . به این ترتیب زمانی که یک هزار دانشجو داشته باشید باید 20 اتوبوس برای جابجایی آنها گرفته شود اما در دانشگاههای کوچک تر هزینه سربار بالاتر است زیرا یکصد دانشجو را نمی توان در 2 اتوبوس سوار کرد بلکه باید حداقل 5 اتوبوس داشته باشند و به این ترتیب  هزینه دانشجو در این دانشگاههای کوچک تر بیشتر خواهد بود.

نمی توان کل اعتبار تحقیقات را صرف بودجه کارگران کرد

ابوالحلاج با انتقاد از برخی تفکرات حاکم در دانشگاههای علوم پزشکی مبنی بر تخصیص اعتبار آموزش و تحقیقات به حقوق پرسنلی به مهر گفت: دانشگاهها اعلام می کنند اعتبار آموزش و تحقیقات را ما در بخش حقوق صرف می کنیم در صورتیکه این مسئله درست نیست. وزارت بهداشت حد جابجایی اعتبار در یک بخش به یک بخش دیگر را معین کرده است این حجم جابجایی تنها 5 تا 10 درصد امکان پذیر است و نمی توان کل اعتبار تحقیقات را صرف بودجه کارگران کرد.

وی افزود: دانشگاه بودجه تفصیلی دارد و خطوط بودجه ای مشخص شده است. در شرایط نقدینگی ممکن است برای فوریت پولی را از بخشی برای بخش دیگری استفاده کرد اما باید همان بودجه به جای اول خود بازگردد.

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت تأکید کرد: در بخش تحقیقات نیز باید بازده این اعتبار مشخص شود. دانشگاه اعلام کند برای کدام پروژه تحقیقاتی با کمبود اعتبار مواجه است وزیر بهداشت آن را تأمین می کند. در حال حاضر پروژه تحقیقاتی در گروه پزشکی که معاونت تحقیقات و فناوری وزارتخانه ضرورت آن را تأیید کند به طور کامل تأمین اعتبار می شود.

اعتبار تحقیقاتی نباید صرف خرید میز و صندلی شود

وی یاد آور شد: اما زمانی است که از سوی یک مرکز، اعتبار تحقیقاتی صرف خرید میز و صندلی می شود که در این زمینه حتی شخص وزیر بهداشت نیز به شدت با این مسئله مخالف است زیرا وزارت بهداشت با هر گونه گسترش تشکیلاتی در این زمینه ها مخالف است.

ابوالحلاج با اشاره به تغییر مدل بودجه اختصاصی به مراکز تحقیقاتی یاد آور شد: در لایحه بودجه 87 در 8 دانشگاه علوم پزشکی پژوهشگاه تحقیقاتی پیش بینی شده است و از این پس کلیه مجموعه تحقیقاتی آن دانشگاهها در پژوهشگاه اعتبارات خود را دریافت می کنند. به این معنی که اعتبارات آنها نباید در جای دیگری صرف شود و وزارت بهداشت از آنها عملکرد اعتباری خواهد خواست که پولی که می گیرند در کجا صرف می کنند. ردیف پولی مراکز تحقیقاتی این دانشگاهها در قالب پژوهشگاه گنجانده شده تا هزینه های پرسنلی کاهش یابد.

پیش بینی  پژوهشگاه تحقیقاتی در 8 دانشگاه علوم پزشکی

وی گفت: همه بر این امر معترف هستند که تحقیقات هزینه بر، دیر بازده و حتی بدون بازده است و اما با توجه به محدودیت منابع باید بدانیم حرکت به کدام سو است زیرا ما حق نداریم در کشوری که درآمد ارزی مشخصی دارد معادل نیمی از آن درآمد را در ساخت یا انجام یک کار تحقیقاتی هر چند مهم صرف کنیم.

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت تأکید کرد: اولویت های تحقیقاتی باید از سوی یک مرجع مشخص تعیین شود و بودجه آن تحقیق نیز باید شناسایی شود. در پیشرفته ترین کشورهای دنیا نیز هیچ تحقیقی بدون مشخص نبودن بازده مالی آن انجام نمی گیرد. ما در تحقیقات یاد گرفتیم بدون مطالعه توجیه اقتصادی و در واقع تنها با توجیه هزینه، کار تحقیقاتی ارائه دهیم که این خطا است . این در حالی است که بازده اقتصادی یک طرح تحقیقاتی باید برآورد شود زیرا دولت حق دارد سرمایه گذاری که در این زمینه انجام می دهد را به همراه منافع اقتصادی آن به جامعه، مردم و حتی محقق آن طرح برگرداند.

ساخت 15 خوابگاه جدید در مدت یکسال

وی با اشاره به اعتبارات عمرانی در بخش آموزش عالی گفت: برای این بخش اعتباری برای ساخت 15 خوابگاه جدید اختصاص داد شده است که این تعداد خوابگاه علاوه بر پروژه های خوابگاهی نیمه کار گذشته وزارت بهداشت است. این 15 خوابگاه جدید به گونه ای اعتبار داده شده که باید در مدت یکسال ساخته شود و در غیر این صورت در سال بعد از ردیف بودجه حذف خواهند شد.

ابوالحلاج یاد آور شد: در اعتبارات عمرانی سعی شده که تعهدات سفرهای استانی پوشش داده شود و اعتبارات تکمیلی خوابگاهها نیز بخش عمده ای از این تعهدات سفر را تأمین می کند.

وی اضافه کرد: در بودجه 87 تغییرات کاربری و افزایش فضای آموزشی اعتبارات جزئی دیده شده است.

رشد بودجه صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت

مدیر کل بودجه و منابع وزارت بهداشت در خصوص صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت نیز از رشد بودجه این صندوق خبر داد و گفت: سعی شده رشد لازم به اعتبارات صندوق داده شود چرا که افزایش اعتبار صندوق رفاه به دانشجویان کمک می کند.

وی دلیل ادامه کسری بودجه دانشگاههای علوم پزشکی را پرداخت نشدن تعهدات مالی تمامی ماموریتهای جزئی این دستگاهها عنوان کرد و گفت: بر اساس تبصره 19 بودجه کل کشور وزارت اقتصاد و دارایی مکلف شد که حقوق پرسنل رسمی و پیمانی را دریافت کند از اعتبار همان دستگاه و پرداخت کند و تفاوتی در اعتبار ندارد و اجازه جابجایی نمی دهد. اما مشکل این است که در دانشگاه علوم پزشکی افراد دیگری غیر از پرسنل رسمی و پیمانی نیز هستند که حقوق دریافت می کنند مانند دستیار، کارورز (انترن)، نیروی طرحی، نیروی خدمات معین، نیروی شرکتی که این افراد تعداد قابل توجهی دارند و وزارت بهداشت و دانشگاهها باید از باقیمانده اعتبار خود حقوق این افراد را بدهند و بحران در اینجا شکل می گیرد.

افزایش نیافتن کمک هزینه دستیاری

ابوالحلاج اضافه کرد: افزایش کمک هزینه دستیاری نیز در بودجه سال آینده دیده نشده است و این مبالغ باید از محل درآمد اختصاصی بیمارستانها و اعتبارات دانشگاهها در نظر گرفته شود که این امر خود به یکی از فشارهای وارد شده به بخش آموزش تبدیل می شود.