دکتر صادق واعظ زاده امروز در نشست خبری که در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) برگزار شد، با اشاره به برنامه ریزی جدیدی که برای بودجه ریزی سال آینده در حوزه علم و فناوری صورت گرفته است، افزود: بودجه ای که در اختیار معاونت علم و فناوری قرار دارد شامل سه بخش کمک به نهضت تولید علم، حمایت از فناوری و تجاری سازی علم و فناوری است .
بودجه علم و فناوری سال 87
واعظ زاده با اشاره به بودجه سال جاری در حوزه علم و فناوری خاطرنشان کرد: برای سال 86 سازوکاری برای بودجه تصویب و ابلاغ شده است که تنها برای امسال خواهد بود و برای سال آینده اعمال نمی شود. در سال جاری یک درصد از اعتبارات هزینه ای دستگاهها، شرکتها و بانکهای دولتی که معادل یک هزار و 500 میلیارد تومان می شود، به پژوهش اختصاص یافته است و دستگاههایی نیز که تاکنون این تخصیص را انجام نداده اند باید هرچه سریعتر این مبلغ را از اعتبارات هزینه ای خود به این موضوع اختصاص دهند.
وی خطاب به دستگاههایی که از این قانون تخطی کرده اند، یاد آور شد: این امر خلاف مصوبه قانون است و اگر این اعتبار در جای دیگری هزینه شود تصرف غیرقانونی در اموال دولتی محسوب می شود. هدف تخصیص صرف این بودجه نیست بلکه هدف اصلی صرف درست این میزان اعتبار برای پژوهشهای مفید در کشور است.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور گفت: از دانشگاهها و مراکز علمی کشور نیز خواسته شده است که این اعتبار را مطالبه کنند و با ارائه طرحها و پژوهشهای خود بتوانند از محل این اعتبارات استفاده کنند.
واعظ زاده گفت : نهضت تولید علم موضوعی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید فرموده اند و دولت آن را در قالب یک برنامه ریزی اجرایی تدوین کرده است. کمک به این نهضت فراهم کردن بسترهای لازم و حمایت از دانشمندان است که بودجه ای نیز برای آن در نظر گرفته شده است.
حمایت بودجه ای از ارتباط دانشگاه و صنعت
وی در خصوص حمایت از فناوری خاطرنشان کرد: حمایت از فناوری در دو بخش انجام می گیرد که در بخش اول از همه فناوریهای مورد نیاز کشور در قالب برنامه همکاری دانشگاه و صنعت حمایت بودجه ای صورت می گیرد و در بخش دوم فناوری های اولویت دار کشور از جمله نانوفناوری، زیست فناوری، فناوری اطلاعات، هوا و فضا، انرژی های نو، سلول های بنیادی، گیاهان دارویی و طب ایرانی است که به طور ویژه و پر حجم از نظر مالی مورد حمایت قرار می گیرند.
تخصیص منابع برای تجاری سازی علم و فناوری
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با اشاره به لزوم حمایت جدی از تجاری سازی علم و فناوری در کشور، در خصوص بودجه ای که برای حمایت از آن در سال آینده در نظر گرفته شده، گفت: منابع خوبی برای این موضوع اختصاص داده شده تا چگونگی تبدیل علم و فناوری به محصول تسهیل شود.
وی افزود: محور اصلی این بخش از بودجه شرکتهای دانش بنیان است و تولیدات و خدماتی مبتنی بر علم و فناوری در شرکتهایی که در مراکز رشد قرار دارند مورد حمایت قرار می گیرند.
واعظ زاده ضمن ابراز امیدواری از تصویب بودجه پیشنهادی دولت در بخش علم و فناوری از سوی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: بودجه پیشنهادی ایده آل دولت نیست و با توجه به منابع موجود نتوانسته ایم به بودجه مطلوب را پیشنهاد دهیم.
وی بودجه پژوهش کل کشور را شامل 4 بخش دانست و گفت: 3 بخش از بودجه پژوهش در اختیار دستگاههای اجرایی است که در واقع بودجه بخش مربوط به دانشگاههای علوم پزشکی و مراکز و موسسات تحقیقاتی علوم پزشکی در اختیار وزارت بهداشت، بخش مربوط به دانشگاههای غیر پزشکی و مراکز تحقیقاتی وابسته به آن در اختیار وزارت علوم و بخش موسسات کشاورزی نیز در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور اضافه کرد: غیر از بخشهای ذکر شده بودجه سایر دستگاههای پژوهشی در اختیار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار می گیرد. بر اساس هماهنگی اعلام شده با سایر دستگاهها، آنها برنامه ایده آل خودرا به صورت کاملاً هماهنگ به معاونت ارائه می دهند.
اقدامات انجام شده برای تدوین نقشه جامع علمی کشور
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در زمینه اقدامات انجام شده برای تدوین نقشه جامع علمی کشور گفت: تکاپوی مثبت برنامه ریزی در حوزه علم و فناوری در کشور در جریان است که مجموعه این فعالیتهای برنامه ریزی تحت عنوان نقشه جامع علمی کشور در حال انجام است.
وی گفت: این نقشه، بخش علم و فناوری برنامه پنجم توسعه را نیز تشکیل می دهد چرا که افق تدوین نقشه بر افق چشم انداز 20 ساله کشور استوار است. هم اکنون بخشهای اساسی نقشه جامع علمی کشور به شکل اولیه تدوین شده است. مبانی نظری، اهداف نقشه، شاخصهای اساسی و کلان نقشه و برخی از سیاستهای حاکم، آینده پژوهی علم و فناوری به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
تسهیلات اعطایی به نخبگان و دارندگان استعدادهای برتر
واعظ زاده در پاسخ به پرسشی در خصوص حمایتهای مالی که از نخبگان و استعدادهای برتر در کشور از سوی بنیاد ملی نخبگان گفت: بنیاد ملی نخبگان در سطوح مختلفی از نخبگان کشور که در گروههای 20 گانه به وسیله شورای عالی انقلاب فرهنگی دسته بندی شده اند، حمایت می کند.
وی افزود: هر گروه ویژگی خاص خود را دارد که در صورت احراز شرایط لازم برای آن مورد حمایت قرار می گیرد. بنیاد ملی نخبگان با برگزاری همایشی به شناسایی نخبگان جوان پرداخت و این جوانان با توجه به مقطع تحصیلی که در آن مشغول به تحصیل هستند مورد حمایت قرار می گیرند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان در خصوص سایر حمایتهایی که از نخبگان و دارندگان استعدادهای برتر کشور صورت می گیرد، گفت: حمایت مادی که از دانشجویان سطح کارشناسی صورت می گیرد در جهت حمایت از پژوهش نیست بلکه این حمایت مادی تنها برای کاهش دغدغه های تحصیلی این دانشجویان است.
وی یاد آور شد: به تازگی حمایتهای پژوهشی به شکل جدیدی از نخبگان و صاحبان استعدادهای برتر در مراکز پژوهشی و دانشگاههای کشور صورت می گیرد. در این بخش این نخبگان و محققان که به تازگی در این مراکز مشغول به کار می شوند، مورد حمایت مالی و معنوی قرار می گیرند. این افراد به تازه وارد افراد بالقوه هستند اما از تجربه کاری در آن مراکز برخوردار نیستند.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور این اعتبار ویژه پژوهشی را گامی در جهت جذب شدن بیشتر این گروه از نخبگان در مراکز تحقیقاتی و دانشگاههای کشور برشمرد و افزود: این کار موجب تقویت مراکز علمی نیز می شود.
وی از تصویب ضوابط حمایت از پژوهشگران برجسته و دانشمندان برتر کشور و حمایت از مراکز نخبه پرور برای ارائه برنامه حمایتی از نخبگان خبر داد و گفت: اجرای این برنامه ها به زودی آغاز می شود.
حذف بند "واو" تبصره 9 در بودجه سال آینده
واعظ زاده در خصوص حذف بند "واو" تبصره 9 در بودجه سال آینده گفت: به دلیل احتمال محقق نشدن این بودجه از دستگاههای اجرایی کشور برای بخش پژوهش، این بند از بودجه حذف شده است و به جای اعتبارات هزینه ای دستگاههای اجرایی در حد درصدی خاص کسر شده است تا صرف پژوهش شود. دلیل این کار نیز ایجاد اطمینان از اختصاص این بودجه است.
وی گفت: البته سهم کسر اعتبارات شرکت ها و بانکهای دولتی از بودجه برای صرف در پژوهش در مصوبه ای جداگانه از سوی دولت ارائه خواهد شد.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور از تشکیل کارگروه ویژه متخصصین برای بررسی ماموریت های پژوهشی دستگاههای کشور خبر داد و گفت: این ماموریت ها در حال بازنگری است و نوع همکاری این دستگاهها با دانشگاهها و مراکز پژوهشی غیر دانشگاهی مشخص می شود و در قالب یک برنامه کلان به تصویب می رسد .
وی در خصوص سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی کشور گفت: بر اساس برنامه چهارم توسعه باید 3 درصد از تولید ناخالص داخلی به پژوهش اختصاص یابد که 2 درصد آن سهم دولت است اما تاکنون این امر محقق نشده است و امیدواریم که در سال آینده با تصویب مجلس و اختصاص 4 هزار میلیارد تومان به پژوهش این امر محقق شود.
واعظ زاده در زمینه ساماندهی اختراعات علمی نیز یاد آور شد: لایحه مالکیت معنوی در مجلس به خوبی پیش رفته است و امیدواریم با ابلاغ و اجرای آن اختراعات علاوه بر ثبت، مورد بررسی علمی نیز قرار گیرند تا بتوان به طور دقیق از آنها حمایت کرد.
لزوم توجه به اخبار علمی در رسانه ها
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در جریان بازدید از خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران این دیدار را زمینه ساز همکاری در خبر رسانی علمی برشمرد.
وی اضافه کرد: در کشور ما فرهنگ علم جویی در سطح بسیار خوبی در حال رشد و نمو است و همه طبقات مردم این آگاهی را دارند که علم همان پرنده خوشبختی است که جامعه را از سطوح پائین تر به بالاتر سوق می دهد. اما فرهنگ عمومی جامعه ما نیازمند رشد و توسعه است و مقدمه آن نیز ترویج زبان است.
واعظ زاده یاد آور شد: زبان فارسی قابلیت بیان ساده ترین تا پیچیده ترین نکات علمی را دارد و برای بالاترین سطوح آموزشی ما نیز کفایت می کند اما کاربرد زبان فارسی در سطوح بالای علمی تا حد زیادی منحصر به متون آموزشی شده است و به نظر می رسد که استفاده از مطالب علمی در محیط های غیر آموزشی باید به شکلی گسترش یابد.
وی با اشاره به لزوم شکل گیری فرهنگ علمی در کشور و در میان عموم مردم با جهت گیری ایرانی اسلامی، گفت: فرهنگ علمی در کشورهای صنعتی قوی است اما این موضوع نمی تواند در جامعه ایرانی کاربرد داشته باشد چرا که غیر از موضوع اعتقادات، جامعه ما در حال رشد است و ویژگی های خاص خود را دارد.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور فرهنگ علمی غربی را پاسخگوی نیاز علمی امروز جامعه ایران ندانست و یادآور شد: کشور ما در حال حاضر از بالاترین رشد علمی در جهان برخوردار است و با وجود بالا بودن قدر مطلق تولیدات علمی در غرب اما رشد کشورهای صنعتی در تولید پائین تر از ایران قرار دارد.
وی با اشاره به وجود گروه علمی خبری در ایرنا و سایر رسانه ها گفت: ایجاد بخش علمی پایه و اساس لازم را برای فرهنگ علمی ایجاد کرده است اما برای گسترش آن باید به تشخیص اهمیت، جایگاه یک خبر علمی، مشاورت با مراکز علمی کشور و بیان درست و ساده و قابل فهم خبر پرداخت.
واعظ زاده بر لزوم گسترش نشریات علمی در سطح عموم مردم تأکید کرد و گفت: فیلمها، نمایشنامهها و داستانهای بسیاری را می توان بر اساس محتویات علمی و فناروی تولید کرد که کمبود آن به شدت احساس می شود. این در حالی است که فرهنگ علمی باید گسترش یابد و خبر رسانی علمی باید با حوزه های اصلی تولید خبر که همان مراکز علمی هستند، ارتباط بیشتری داشته باشد.
نظر شما