هنرمندان در تعریف تئاتر تلویزیونی کمک کنند

به گزارش خبرنگار مهر، سومین نشست جنبی بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر عصر امروز دوشنبه 24 دی‌ماه با بحث درباره نمایش تلویزیونی برگزار شد و دکتر پورحسین مدیر شبکه چهار سیما به عنوان نخستین سخنران نشست به بحث و بررسی درباره تله تئاتر و مدیریت رسانه پرداخت.

وی با اشاره به اینکه به عنوان یک روانشناس تئاتر را رسانه‌ای تاثیرگذار می‌داند، گفت: "این مدیوم می‌تواند به لایه‌های زیرین روح انسان نفوذ کند. روان نمایشگری یکی از بخش‌های علم روانشناسی است که طی آن فرد وادار می‌شود با بروز مسائل درونی خود روی صحنه از خودش بیرون بیاید. یعنی داشته‌های ذهنی خود را به گونه‌ای بروز دهد که دیگران هم او را ببینند."

پورحسین ادامه داد: "در تئاتر به فرد این امکان داده می‌شود تا به بازسازی و بازنمایی ذهنی خود بپردازد و به شناخت کافی دست پیدا کند. البته اگر این ورود شخصی و سطحی باشد به همان نسبت شناخت نیز سطحی است. شاید یکی از دلایلی که باعث شده تئاتر تبدیل به رسانه اهل تفکر و اندیشه شود و مخاطب عام کمتر به آن توجه کند، همین مسئله توجه به عمق شخصیت افراد و مسائل مختلف است."

مدیر شبکه چهار با بیان اینکه تئاتر به اندیشه و دانش بصری نیاز توامان دارد، توضیح داد: "متوسط جامعه از دانش بصری بالایی ندارد. برای درک مسائل موجود در هنرهای تجسمی و تئاتر، مخاطب باید دانش دیداری داشته باشد. در کشوری مانند روسیه میزان استقبال مردم از تئاتر کمتر از سینما نیست. این موضوع به دانش بصری عموم جامعه برمی‌گردد. شاید یکی از نهادهایی که در این زمینه کوتاهی کرده رسانه ملی باشد که نتوانسته دانش بصری جامعه را افزایش بدهد."

وی یادآور شد: "برخی هنرمندان تئاتر این انتقاد را دارند که سایر شبکه‌های تلویزیونی نیز باید در زمینه تولید و پخش تله تئاتر فعالیت کنند، ولی مخاطب عام توجه چندانی به تله تئاتر ندارد. این عرصه مخاطب خاص را به خود جذب می کند که دانش بصری بالایی دارد."

پورحسین با اشاره به اینکه در تعریف تئاتر تلویزیونی میان هنرمندان اختلاف نظر وجود دارد، اظهار داشت: "وقتی تئاتر به صحنه تلویزیون آمد دیگر تئاتر نیست؛ بلکه تئاتر تلویزیونی است. برخی هنرمندان معتقدند باید تئاتر صحنه را به طور کامل ضبط و با تغییراتی آن را از تلویزیون پخش کرد. در حالی که برخی دیگر بر این باورند که تلویزیون شرایطی دیگر دارد که متن جدیدتر، میزانسن متفاوت تر و به طور کلی از شرایطی دیگر بهره می برد."

وی خاطرنشان ساخت: "وقتی صحبت از تئاتر تلویزیونی می‌شود، این پرسش را در پی دارد که آیا تئاتر صحنه می تواند تله تئاتر باشد. در حالی که در نمایش تلویزیونی، تماشاگر به عنوان یکی از ارکان مهم اجرای تئاتر در عمل حذف می‌شود و به خاطر ماهیت تلویزیون به جهت مسائل فنی و محدودیت‌هایی که قاب تصویر به وجود می‌آورد، باید تغییراتی در متن نمایشی داده شود."

مدیر شبکه چهار سیما با تاکید بر اینکه ما برای آشتی مردم با تئاتر باید سطح بصری مخاطب را بالا ببریم، توضیح داد: "اکنون در برنامه‌های کودک آثار نمایشی کم پخش می‌شود و این شرایطی را به وجود می‌آورد که کودکان ما با فرهنگ دیدن آشنا نشوند و در نتیجه سواد نمایشی جامعه در طولانی مدت پائین بیاید. کودکی که ذهنش با برخی تصاویر ریتمیک و شاد پر می‌شود، برگرداندنش به سمت افزایش سواد بصری سخت می شود."

وی با تاکید بر تشویق مخاطب به تماشای آثار روی صحنه تاکید کرد: "من خودم وقتی تئاتر صحنه را می بینم، علاقه ام نسبت به تئاتر افزایش پیدا می کند. تلویزیون به طور کامل نمی تواند در زمینه تغییر ذائقه گام بردارد و فقط باید خواستار ارتباط بیشتر مخاطب با تئاتر صحنه شود. البته تله تئاتر هم باید مخاطب خود را داشته باشد. برای تلویزیون هم مطلوب نیست که صحنه ها خالی شوند و مردم تئاتر را از قاب تصویر ببینند. بلکه تلویزیون قصد تشویق مخاطبان به تماشای تئاتر را دارد."

پورحسین با اشاره به محدودیت‌هایی که مسائل فنی تلویزیون برای نمایش ایجاد می‌کند، توضیح داد: "دوربین محدودیت ایجاد می‌کند. ارتباط نفس به نفس با مخاطب به خاطر دوربین از میان می رود. این برای ما موفقیت محسوب است که درصدی از مردم را به سمت تماشای تئاتر سوق دهیم. هنرمندان در تعریف تله تئاتر به ما کمک کنند. نگاه ما به این عرصه کیفی است. نباید این احساس به وجود بیاید که تلویزیون نقش حمایتی از تئاتر دارد. اگر تئاتر قوی شود نیاز به حمایت گسترده ندارد."

مدیر شبکه چهار سیما در پایان ضمن اینکه تلویزیون را علاقمند به ساخت تله تئاتر معرفی کرد، گفت: "در تله تئاترهایی که امسال ساخته شده اند، توجه به کارهای خارجی وجود دارد. البته ما منتظر آثاری هستیم که در آنها از مولفه های فرهنگی و فلسفی خودی استفاده شده باشد."