مسجد محمدعلی پاشا؛ نماد تاریخی مصر

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه اینترنتی قاهره، قلعه صلاح الدین ایوبی در مصر به علت دارا بودن مسجد محمدعلی پاشا بیشترین شهرت را از آن خود کرده است.

منابع مختلف آورده اند که محمدعلی پاشا قلعه صلاح الدین ایوبی را بازسازی کرد و قصرها، اداره های مالی، اماکن عمومی در کنار این قلعه ساخت، اما مسجدی بزرگ در قلعه برای ادای فریضه الهی مسلمانان و برای اینکه او را در این مکان دفن کنند ساخت که اینک به شهرت بسیاری رسیده و از رموز تاریخی مصر به شمار می رود.

پاسکال معمار معروف فرانسوی در خاطراتش آورده است که محمدعلی پاشا از او در سال 1820 درخواست کرده تا مسجد قلعه را طراحی کند. اما ساخت مسجد در سال 1830 بر اساس طرح معمار دیگری از ترکیه به نام یوسف بوشناق ساخته شده است.

این مسجد از سال 1830 کار خود را آغاز کرد و بدون توقف تا زمان مرگ محمدعلی پاشا در سال 1848 ادامه داشت، محمدعلی در این مکان به خاک سپرده شد. اما پادشاهان دیگر بنای آن را ادامه دادند.

این مسجد از سنگ مرمر نادر و کمیاب پوشیده شده و دارای دیوارها، قبه ها، گلدسته ها و پنجره هایی بسیار است. در سال 1848 عباس پاشا دستور داد بر روی بنای این مسجد تذهیب و نقش و نگارهای زیبا به کار برند. به طوری که پادشاهان یکی پس از دیگری این مکان را توسعه داده و به زیبایی آن افزودند و حتی جشنهای حضرت محمد (ص) به مناسبت میلاد یا معراج در این مکان طی چندین شب برگزار می شد. مراسم نیمه شعبان، شبهای لیالی قدر، یادبود محمدعلی پاشا نیز در این مکان برگزار می شد.

اما سالها بعد قبه این مسجد را خراب کردند و چندین قبه کوچک برای آن ساختند. این مسجد بر اساس طرح محمدعلی پاشا است که به صورت حیاط مستطیلی به دو بخش تقسیم می شود، بخش اول شرقی مکانی برای نماز و بخش غربی برای وضو و هر کدام دری مخصوص به خود دارد.

بخش شرقی مسجد مربع شکل است که ضلع هر کدام به 41 متر و قبه ای در وسط حیاط قرار دارد که قطر آن 21 متر و ارتفاع آن به 52 متر می رسد. محراب نیز با 4 قبه کوچک پوشیده شده  و روی در غربی که به صحن منتهی می شود، دو گلدسته دارد که بر 8 ستون از سنگ مرمری قرار گرفته است. بر روی پنجره های این مسجد اشعار، احادیث و آیاتی از قرآن کریم به خط فارسی نوشته شده است.

منبر سنگ مرمر در کنار محراب قرار دارد که تاریخ آن به عصر فاروق اول باز می گردد. اما منبر اصلی مسجد در کنار منبر سنگی واقع شده که از جنس چوب است و تاریخ آن به زمان محمدعلی پاشا می رسد و از بزرگترین منبرهای موجود در مصر است که با طلا تزئین شده است.

گلدسته های مسجد با تزئینات زیبایی چون شکوفه های رنگی، میوه ها، پیچهای انگور آراسته شده اند. در زوایای مختلف و گوشه های قبه ها اسماء الحسنی و نام حضرت محمد(ص) با خط هنرمند ترکی آورده شده است. این مسجد از انواع رنگها و طرحهای اسلامی و غیر اسلامی بهره مند شده و به علت قدمت تاریخی و تزئینات زیبا بسیار چشم نواز است.