به گزارش خبرنگار مهر، دکتر عباس ملکی رئیس موسسه مطالعات دریای خزر که پیش از ظهر امروز در کنفرانس ملی چشم انداز 20 ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا سخن می گفت، با طرح این سئوال که چگونه کشورهایی می توانند دروازه های کشورهای دیگر را با فرهنگ و ارزش های اجتماعی به روی خود باز کنند افزود: نباید از یاد برد که ارزش های نوین جوامع بشری خاصیت اغوا کنندگی دارند و در این میان دموکراسی، آزادی، حقوق بشر و مسائلی چون فرصت های فردی در تمام جوامع دارای جاذبه هستند و مخالفت با این مفاهیم نشانه هایی از اجازه ندادن به مشارکت طبقات اجتماعی در سرنوشت خویش می باشد.
ملکی ادامه داد: اصولا سیاست خارجی به فعالیت های یک کشور در محیط و شرایط خارجی باز می گردد و سیاست خارجی فرآیندی شامل اهداف مشخص، عوامل معین خارجی وابسته به این اهداف، توانایی کشور در رسیدن به نتایج مطلوب، توسعه یک استراتژی سودمند، اجرای استراتژی ، ارزیابی و کنترل آن می باشد.
رئیس موسسه مطالعات دریای خزر یاد آور شد: در همین ارتباط دیپلماسی می تواند به عنوان برنامه ای از فعالیتها تعریف شود که توسط تصمیم گیران یک کشور در برابر کشورهای دیگر و یا نهادهای بین المللی انجام شده تا به اهدافی که به نام منافع ملی آن کشور خوانده می شود دست یافته شود.
وی ادامه داد: یکی از عناصری که جامعه دموکراتیک را تعریف می کند میزان مشارکت مردم در فرآیند سیاستگزاری است و بر این اساس هر قدر میزان مشارکت مردم بیشتر باشد احتمال بیشتری دارد که نهادهای جامعه در معرض تقاضاهای متعارض مردمی قرار گیرد که علائق و منافع مختلف، آنها را چند پاره کرده است.
ملکی همچنین گفت: سیاست خارجی یک کشور نیز برآیند فرایند پیچیده و چند وجهی تصمیم گیری است که تعداد متعددی از دستگاه های دولتی و غیر دولتی در آن دخالت دارند و هر کدام از بازیگران هدفهای متفاوتی را در چارچوب آن پیگیری می کنند.
رئیس موسسه مطالعات دریای خزر در ادامه با اشاره به مفهوم قدرت اظهار داشت: قدرت به معنای توانایی نفوذ برای تغییر در رفتار دیگران جهت رسیدن به نتیجه مطلوب است که راه های کاربرد آن می تواند به کار بردن زور از طریق تهدید ، تحریک از طریق تطمیع و مواردی غیر از آن باشد.
وی با اشاره به مفاهیم دیگری چون قدرت سخت، قدرت ملی، فرهنگ، ارزش های سیاسی و قدرت هوشمند افزود: به عنوان مثال قدرت نرم آمریکا در سال های اخیر بر نفوذ این کشور بر اذهان مردم جهان از طریق رسانه ها استوار بوده است از سوی دیگر فیلم های هالیوود بخشی از امپراتوری رسانه ای آمریکا را تشکیل می دهند. آموزش عالی منبع دیگر قدرت نرم در آمریکا است و در همین راستا فناوری ارتباطی آمریکا نیز نکته ای است که همواره مورد توجه جهانیان قرار دارد منابع دیگری چون ورزش و صنایع غذایی از جمله قدرت های نرم آمریکا هستند که تاثیرات گسترده ای بر مسائل جهانی داشته و دارند.
ملکی درباره قدرت نرم ایران نیز گفت: در دوران جدید دیدگاه مردم دیگر کشورها به ایران باعث تضعیف و یا تقویت موقعیت ایران در روابط بین الملل خواهد شد؛ قدرت نرم ما در سیاست خارجی می تواند در ایجاد تصویری مثبت از کشورمان فعال شود.
رئیس موسسه مطالعات دریای خزر ادامه داد: در حقیقت قدرت نرم ایران در فرهنگ، تاریخ، تمدن، ارزش های سیاسی، قانون اساسی مبتنی بر ارزش های دموکراتیک، مشارکت مردم در حکومت، اقتصاد پویا و روند مباحثات نظری در میان نخبگان ریشه دارد.
وی همچنین با تاکید بر لزوم برنامه ریزی برای حضور در میان نخبگان دیگر کشورها، رسانه های مختلف و تولید کتاب ، مجله و سایت اینترنتی برای شناسایی ایران به سایرین و حفظ منافع ملی کشور یاد آور شد: به نظر می رسد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می تواند در ارائه ایران و فرهنگ و تمدن ایرانی به عنوان یکی از تمدن های بزرگ جهان از سویی و ارائه تصویری خالص و مبتنی بر ارزش ها از اندیشه اسلامی از دیگر سو فعال باشد.
ملکی همچنین گفت: سیاست خارجی ما همچنین می تواند به تصویر سازی از تلفیق فرهنگ ایرانی با اندیشه اسلامی که عمدتا در مفاهیم شیعی متبلور است بپردازد و علاوه بر آن با تبلیغ سنت ها، باورها، تاریخ، آثار و مظاهر باستانی، خرده فرهنگ ها و فرهنگ عمومی ایرانیان به مردمان سایر کشورها در این راستا گام بردارد.
رئس موسسه مطالعات دریای خزر در پایان تاکید کرد: تحقق مقاصد مذکور تنها در این صورت کامل می شود که به این سئوالات پاسخ دهیم: آیا بهتر است در محیط بیرونی ایران از این کشور بترسند یا آن را دوست بدارند؟ آیا ایران می تواند نمونه ای از یک کشور اسلامی پیشرفته در جهان شود؟ آیا این کار با اتکا به قدرت سخت امکان پذیر است یا قدرت نرم؟
نظر شما