دكتر حسن بلند: رويكردي انتقادي و نظامدار نسبت به علم ضروري است

به گزارش خبر نگار گروه دين و انديشه ، وي گفت : كمي سازي دين ورزي كه يكي از نتايج نظري پروژه مطالعه دين به صورت علمي است، بيش از هر چيز در تلاش براي سنجش و اندازه گيري رفتارها ، شناختها و هيجانهاي ديني و به عبارت بهتر،  در تهيه و ساخت مقياسهاي ديني باز نمايانده مي شود .

دكتر بلند افزود : كمي سازي دين ورزي را مي توان نقطه تلاقي دو جريان كمابيش متفاوت دانست . يكي اندازه گيري روان شناختي و ديگري مطالعه علمي دين .

وي ادامه داد :  " فخنر" بنيانگذار اندازه گيري روان شناختي، با اتكا به شكلي از اشكال « نطريه همساني » توانست از سد ثنويت دكارتي عبور كند . راه حل او، كه هنوز اساس اندازه گيري هاي روانشناختي شناخته مي شود ، راه حلي ماده گرايانه است . با بررسي دقيق تر موضوع هستي شناختي مشاركت كنندگان واقعي در پروژه مطالعه علمي دين ( روان شناسي، جامعه شناسي  دين ) نسبت به ثنويت مقدس - نامقدس ، نشان مي دهد كه اين پروژه نيز بدون مفروض گرفتن ديدگاه نامقدس نگر (دنيوي نگر) اساسا آغاز نخواهد شد و از همين روست كه در حوزه عمل اين پروژه ، « امر مقدس» نهايتا به سازه اي روان شناختي و يا جامعه شناختي فروكاسته مي شود .

دكتر بلند در پايان سخنان خود  گفت : مقياسهاي ديني به علت اتكا بر پيش انگاشتهاي اندازه گيري روان شناختي از يك سو و تعهد به جهت گيري هستي شناسانه مطالعه علمي دين از سوي ديگر، در فرآيندي پنهان و دراز مدت ، راه را براي رواج و گسترش و معتبر شماري تفاسير ملحدانه از دين هموارمي كند ؛ راهي كه در حوزه تمدني غرب مدتهاست همراشده است . پروراندن رويكردي انتقادي و نظامدار نسبت به علم ، عموما نسبت به مطالعه دين خصوصا براي كاستن از آسيب پذيري انديشمندان و دانشوران مسلمان در برابر دنيوي گرايي ضروري به نظر مي رسد .