بر این اساس از سال 1370 تا 1385 برای 8549 مربی کارت درجه 3 مربیگری داخلی که اولین و پائین ترین سطح مربیگری در رشته والیبال است صادر شد تا این افراد با در اختیار داشتن این کارت بتوانند فعالیت خود را از نهادهایی چون آموزشگاه ها آغاز کنند.
با برگزاری کلاس های درجه 2 مربیگری در طول سال های 1372 تا 1385 نیز 1237 مربی موفق به اخذ مدرک مربیگری درجه دو شدند. ضمن اینکه 373 مربی نیز درطول سال های 1373 تا 1385 آخرین مدرک مربیگری داخلی یعنی مربیگری درجه یک را از کمیته آموزش فدراسیون والیبال دریافت کردند.
البته شرایط حضور درکلاس های بین المللی مربیگری به نوبه خود خاص و ویژه است. چرا که از جمع مربیان علاقمند، افرادی مجوز شرکت در این کلاس ها را به دست می آورند که با در دست داشتن مدرک مربیگری درجه یک داخلی سه سال فعالیت مستمر و متوالی انجام داده باشند.
با استناد به قانون از سال 1370 تا 1385 تعداد 302 مربی والیبال کشورمان از شرکت درکلاس های بین المللی درجه یک سربلند بیرون آمدند. با این حال از سال 1370 تا 1383 و همچنین درسال 1385 برای مربیان کشورمان کارت مربیگری بین المللی درجه دو صادر نشد. ولی درسال 1384 برخی مربیان کشورمان درکلاس بین المللی درجه دو شرکت کردند و 27 نفر موفق به اخذ مدرک مربوطه شدند.
اما دراین فاصله زمانی کارت مربیگری بین المللی درجه سه والیبال که نشان دهنده بالاترین سطح مربیگری درجهان است و لازمه کاندیدا شدن برای عضویت در فدراسیون جهانی به عنوان مدرس است تنها نصیب 15 نفر از مربیان کشورمان شده است. این اتفاق درسال 74 اتفاق افتاد. (آمار فوق توسط کمیته آموزش فدراسیون والیبال در اختیار گروه ورزش خبرگزاری مهر قرار داده شده است).
با استناد به این آمار و ارقام والیبال ایران باید هم اکنون مربیان آگاه و فعال بیشماری را در رده های مختلف سنی، باشگاهی و ملی داشته باشد. درحالیکه فعالیت بسیاری از این مربیان پائین تر ازسطح کارت مربیگری آنهاست. تعدادی از این مربیان از این مدرک مربیگری خود فقط برای تیمداری در رقابت های باشگاهی استفاده می کنند زیرا طبق آئین نامه فدراسیون والیبال مربیانی که مدرک بین المللی دارند اجازه نشستن برروی نیمکت تیم های باشگاهی را پیدا می کنند. دراین بین برخی از دارندگان کارت مربیگری هم فقط « پز» داشتن آن را می دهند و بسیاری از آنها حتی فراموش کرده اند که مدرکی برای مربیگری در والیبال دارند.
البته دراین میان برخی مربیان مدرک مربیگری خود را سکویی برای پرتاب قرار دادند. مصطفی کارخانه که بسیاری از ورزش دوستان والیبال را با نام وی می شناسند از جمله مربیانی است که با دریافت کارت مربیگری درجه دو خود جهش چند پله ای پیدا کرد.
البته سرمربی تیم والیبال جوانان کشورمان در رقابت های جهانی 2007 مراکش داشتن گواهینامه مربیگری درجه دو بین المللی را عامل موفقیت خود نمی داند بلکه آن را به فاکتورهای دیگری هم نسبت می دهد:" دنیای مربیگری سال به سال دستخوش تغییرات گسترده می شود. پس اگر تنها به کلاس های مربیگری و مدرکی از شرکت در آنها گرفته ایم اکتفا کنیم نمی توانیم موفق باشیم. از مدرک مربیگری نباید برای فعالیت به عنوان یک مربی استفاده کرد بلکه از آن باید برای پیشرفت مربیگری بهره برد. البته انجام این کار به ذوق و شوق مربی بستگی دارد. شخصا هر لحظه به دنبال حرفه ای تر شدن هستم. به همین دلیل مدام در حال جستجو و پیدا کردن کلاس های فشرده مربیگری درسطح جهان هستم تا بهترین آن را انتخاب کنم و از آن حتی با هزینه شخصی بهره ببرم. تنها از این طریق می توانیم اطلاعات خود را به روز کنیم."
اما برخی از مربیان عواملی مهمتر از انگیزه را در راستای موفقیت و پیشرفت خود دخیل می دانند. بهزاد بزرگزاد از جمله مربیان خوب والیبال کشورمان است که سال های زیادی را در اصفهان فعالیت کرد. این مربی در سال 1374 همراه با مصطفی کارخانه در کلاس بین المللی درجه سه شرکت کرد و عنوان نخست این کلاس را به خود اختصاص داد با این حال حضور وی در عرصه والیبال ایران هر روز کمتر از روز قبل می شود:" هیچ مربی دوست ندارد در کار خود درجا بزند ویا پس رفت داشته باشد اما صرف شرکت در کلاس عامل موفقیت محسوب نمی شود. بعد از اخذ مدرک لازم باید بازار کار برای مربیان فراهم شود و این کار باید توسط فدراسیون صورت بگیرد. شخصا هیچ گونه حمایتی از طرف فدراسیون ندیدم. به طور حتم اگر برای من و امثال من هم راه باز گذاشته شده بود می توانستیم بسیار بالاتر از سطح فعلی کار کنیم."
علی شاکری کارشناس والیبال کشورمان هم توجه زیادی به نقش فدراسیون برای بهره گیری از توانایی مربیان دارد:" در هر زمینه ای انجام حرکت اول بر عهده فدراسیون است. این موضوع به دفعات ثابت شده است. به طور مثال در زمان مربیگری پارک کی وون در تیم ملی بحث آنالیز و بدنسازی در والیبال ایران شدت گرفت تا جائیکه دو سه مربی و مدرس طراز اول دنیا برای آموزش در این زمینه به ایران دعوت شدند. ازهمان زمان آنالیز و بدنسازی در والیبال ملی ما به حالت مد درآمد و به مرور به سمت باشگاه ها هم کشیده شد. فدراسیون والیبال با پیشگام شدن در این زمینه و استفاده از آنالیزور و بدنساز حرفه ای در تیم ملی، تاثیرات این دو برنامه را تا تیم های باشگاهی گسترش داد. الان هم فدراسیون والیبال می تواند خود به عنوان یک نهاد پیشگام، مربیانی که کارت مربیگری به خصوص در سطح بین المللی دارند را برای برخوردار شدن از اطلاعات جهانی تشویق و زمینه لازم را برای فعالیت آنها فراهم کند."
اما محمدرضا داورزنی مخالف این نظر است: " فدراسیون والیبال تنها مسئول برپایی کلاس آموزشی و گزینش بهترین هاست که با ارائه کارت مربیگری معرفی می شوند. اما در مقابل پیشرفت به روز مربیان مسئولیتی ندارد. البته ما دوست داریم هر روز بر تعداد مربیان حرفه ای والیبال افزوده شود اما برای رسیدن به این خواست خود اجبار و الزامی را برای مربیان لحاظ نمی کنیم. مربیان خود باید احساس نیاز به اطلاعات بیشتر داشته باشند و یک انگیزه درونی آنها را وادار به ارتقا کند. در این صورت فدراسیون والیبال می تواند مسئولیت هماهنگی برای حضور آنها در دوره های پیشرفته اروپا را فراهم کند."
نظر سیف الله ترابی دیگر کارشناس والیبال کشورمان هم چنین است:" فدراسیون والیبال باید نخبه پروری کند و 5 نفر اول هر یک از کلاس ها را به عنوان تیزهوشان تحت پوشش مستقیم خود قرار دهد و از آنها با رعایت سلسله مراتب (دستیار، کمک مربی، مربی و سرمربی) در رده های مختلف تیمی استفاده کند. به این ترتیب این مربیان ناخودآگاه خود را ملزم به فراگیری دانش بیشتر می کنند."
رئیس فدراسیون والیبال با این نظر موافقت کاملی ندارد:" شاید مربیان برتر کلاس های آموزشی تمایلی به ارتباط و تماس مستقیم با فدراسیون والیبال نداشته باشند. پس ما نمی توانیم اجباری برای آنها لحاظ کنیم. از طرفی مربیانی که در کار خود مصمم باشند نیاز به حمایت هیچ کس ندارند و حتی به قدری با اراده پیش می روند که نتوانیم جز آنها فرد دیگری را تیم ملی برگزینیم."
البته سیف الله ترابی موارد دیگری هم در بها دادن به مربیان دارای گواهینامه مربیگری موثر می داند:" نباید از نقش باشگاه ها غافل شد. اکثر باشگاه ها به دنبال مربیان اسم و رسم دار هستند و فضای لازم را در اختیار سایرین قرار نمی دهند. در حالیکه با اعتماد به این مربیان و جذب آنها می توان زمینه را برای بروز خلاقیت هایشان فراهم کرد."
بهزاد بزرگزاد هم در این زمینه اظهار نظر جالبی دارد:" در والیبال ما اصل باشگاه داری و تیم داری فراموش شده است. مربیانی در راس کار قرار می گیرند که علاوه بر تخصص، رابطه هم داشته باشند. در صورتیکه گر فدراسیون والیبال همه مربیان را به یک اندازه وارد چرخه کار کند دچار چنین معضلی نمی شویم."
در هر حال تعداد پذیرفته شدگان در سطوح مختلف مربیگری داخلی و بین المللی چندین و چند برابر تعداد افرادیست که هم اکنون در والیبال ایران مشغول به کار هستند.
البته رئیس فدراسیون والیبال علت عمده این فاصله را انگیزه های متفاوت از حضور در کلاس های مربیگری عنوان می کند:"اکثر افراد تعریف مشخصی از حرفه مربیگری ندارند. تعداد کمی به مربیگری به عنوان حرفه نگاه می کنند. درصدی از افراد از این کار به عنوان شغل دوم و یا سوم استفاده می کنند و به همین دلیل به آن بهای زیادی نمی دهند. در کل بیشتر شرکت کنندگان در کلاس مربیگری فقط به دنبال دریافت کارت مربیگری هستند و هدف دیگری را دنبال نمی کنند در نتیجه فعالیتی انجام نمی دهند. بر این اساس است که ما در راستای استفاده از مربیان علاوه بر تحصیلات عالیه، فعالیت دائم را هم مد نظر قرار می دهیم."
قدر مسلم آنکه همکاری با مربیانی که اهداف خاص و تعریف شده از شرکت در کلاس های مربیگری دارند مد نظر فدراسیون والیبال باشد. پس اینکه با چه نیتی به افراد بی هدف دیگری هم که اتفاقا تعدادشان زیاد است اجازه شرکت در این کلاس ها داده می شود سوال برانگیز است.
به طور حتم صرف صدور هرچه بیشتر گواهینامه مربیگری و افزایش تعداد دارندگان این کارت ها هیچ منفعتی برای والیبال ایران ندارد و حتی تا حدی باعث لوث شدن موضوع هم می شود. پس چه بهتر که فدراسیون والیبال رویکرد گسترده تری به نتایج کیفی حاصل از برپایی کلاس های آموزشی مربیگری داشته باشد و هزینه هایی که صرف برپایی دوره های آموزشی با تعدا افراد زیاد می شود را در راه ارتقاع سطح کاری مربیان برتر شرکت کننده در این کلاس ها هزینه کند تا از این پس "کارخانه" های بیشتری در والیبال خود ببینیم.
نظر شما