زنان لرستانی در ایام پایان سال به خصوص در هفته پایانی مانده به نوروز اقدام به خانه تکانی ( گردیله ) می کنند . گردیله به معنای گردگیری است و در آن دختران و بانوان هر خانه با کمک همسایگان فرشها و سایر وسایل را تمیز کرده و خانه را سامانی دوباره می بخشند.
همچنین در این روزها زنان خانواده به نیت تندرستی هر یک از افراد خانه دانه های خوراکی ( دانه گندم ، کنجد ، جو ، عدس ، ماش و...) را در ظرفی خیس می کنند تا جوانه زده و سبز شوند که از آن به نام سبزه عید یاد می شود.
همچنین تدارک میوه و شیرینی عید به مانند سایر نقاط کشور در لرستان نیز در این ایام انجام می شود. البته در گذشته های نه چندان دور نان و شیرینیهای محلی زینت بخش سفره های پذیرایی مردم مهمان نواز لرستان بود که امروز دیگر خبری از آن شیرینی های خوشمزه نیست.
پنج شنبه یا در لفظ دیگر جمعه آخر سال نیز که به نوعی در استانهای دیگر برگزار می شود در لرستان نیز با آیین ویژه ای برگزار می شود. اما لرستانی ها به جز این مراسم آیین دیگری را برای مردگان خود برپا می کنند که شو الفه (شب الفه) نام دارد.
عصر یک روز پیش از شب عید را در لرستان "الفه" می گویند که در این شب نیز مراسمی مانند شب جمعه آخر سال در سراسر استان برگزار می شود و مردم با توزیع خرما، شیرینی یا غذای گرم محلی برای مردگان خود طلب فاتحه می کنند.
و اما نوروز با تحویل سال در لرستان رنگ دیگری به خود می گیرد. در لرستان به جز عید دیدنی های معمول مردم روز اول نوروز را به سرکشی بزرگان، فامیل ، همسایگان و آشنایان می رود که این "سرکشی" مقوله ای جدا از عید دیدنی های معمول است.
بازکردن قرآن و قرائت آیاتی چند از کلام الهی که معمولا توسط بزرگ خانواده خوانده می شود نوروز را متبرک به وحی نورانی الهی کرده و نویدبخش تحولی معنوی در آستانه تحول طبیعت است.
عیدی های لرستانی ها از دیرباز زبانزد خاص و عام بوده است. در گذشته تخم مرغهای رنگ شده، قند و شیرینی محلی و سکه های مخصوص عیدی به عنوان عیدانه به کودکان و نواجوانان فامیل داده می شده است، ولی امروز دیگر خبری از آن سکه های گوشه دار قشنگی که زینت بخش جلیغه های مادر بزرگهای فامیل بود نیست و تنها اسکناسهای شق و رق لای قرآن به عنوان عیدی متبرک پدربزرگها به کودکان داده می شود.
روزهای عید همه برای لرستانیها دیدنی و پرشور است. اما سیزده بدر و گردش فامیلی حال و هوای دیگری در لرستان دارد.
مردم از همان ابتدای روز با گذاشتن سبزه ابتدای سال روی ماشینهایشان سبزه سفره هفت سین را به دامان سبز طیبعت برده و در پایان سیزده بدر آن را کنار جوی های آب و رودخانه ها در قلب سبزرنگ آفرینش جا می گذارند.
البته از بازیهای محلی لرستانی ها که در ایام نوروز و سیزده بدر در میان جوانان و کودکان این استان هوادار زیادی دارند نمی توان سخنی نگفت.
"دال پلو" ، "هرازگونی" ، "چال پشکلی" ، "کلاو رونگی" ، "جفت یا تیک" ، "جفتو" و "قاچون" از بازیهای به قول معروف دوستدار طبیعت اند که در لرستان کودکان و نوجوانان با ابزارهای بسیار ساده در روز سیزده بدر به آن می پردازند.
اگر طالب دیدار سرزمین تاریخی، باستانی، سرسبز، مهد آبشارها، سرزمین تالابها و پلهای تاریخی، اشترانکوه سرافراز، گهر نگین فیروزه رنگ لرستان، قلعه قد کشیده در فلک الافلاک بودیم یادمان باشد لرستان جایگاه صنایع دستی زیبایی چون گلیم، جاجیم، ظروف ورشو، نمد گیوه، ظروف مشبک و قلمزنی های ظریف و زیبایی است که تحفه مردم این دیار برای ایرانیان متمدن و هنر دوست خواهد بود.
نظر شما