تجزیه روسیه هدف نهایی گسترش ناتو/احتمال معامله تاکتیکی روسها وآمریکا

به گزارش خبرگزاری مهر،اجلاس سه روزه ناتو در بخارست - پایتخت رومانی- که از روز چهارشنبه چهاردهم فروردین و با حضور سران 26 عضو ناتو شروع شد، روز جمعه شانزدهم فروردین بدون اینکه دستاورد محسوسی برای آمریکا و غرب در مقابل روسیه جدید داشته باشد پایان یافت .

این اجلاس که از نظر شرکت پوتین و بوش در آن از مهمترین نشستهای ناتو بوده است و حتی به اجلاس ناتو و روسیه شهرت یافته است، چالشهای جدید دنیای غرب با روسیه ازجمله گسترش ناتو به شرق، ایجاد سپردفاع موشکی درلهستان وچک، برگشت روسیه به پیمان نیروهای متعارف، مسئله هسته ای ایران و بحران افغانستان را مورد بررسی قرار داد .

پوتین در نطق خود در اجلاس، گسترش ناتو را بی توجهی به فرمول امنیتی روسیه و تامین امنیت اروپا به قیمت از دست رفتن امنیت روسیه عنوان کرده بود.دیمیتری روگزین نماینده روسیه درناتو هم پس ازاجلاس مخالفت با درخواست اوکراین و گرجستان برای پیوستن به ناتو را نشان دهنده توجه این سازمان به نظرات روسیه عنوان کرد .

آمریکا طرحی برای ایجاد یک سپر دفاع موشکی در کشورهای لهستان و چک برای کنترل حملات احتمالی به خاک اروپا و مواضع آمریکا ارائه کرده است .این طرح که روسیه آن را تهدیدی برای امنیت خود اعلام کرده است با حمایت سران ناتو در نشست بخارست روبرو شد.

برای بوش موفقیتی که حاصل شد؛ تضمین دادن سران ناتو برای افزایش نیروها در افغانستان بود که به ویژه با همکاری نیکلا سارکوزی برای افزایش نیروها وموافقت روسیه برای انتقال تجهیزات نظامی ازخاک این کشورتنها رهاورد این اجلاس  برای بوش در حل بحران افزایش درگیری ها در افغانستان بود .

همچنین در این اجلاس روسیه برای برگشت به پیمان نیروهای متعارف اروپا درصورت پیش قدمی دیگر کشورها  اعلام آمادگی کرد .

پیمان نیروهای متعارف پیمانی مربوط به دوران شوروی سابق است که استقرار نیرو وسلاح های سنگین را از سواحل اقیانوس اطلس تا کوههای آرال روسیه محدود می کند.

درپی افزایش تنشها بین روسیه و ناتو، مسکو در دسامبر سال گذشته از این پیمان خارج شد.

خبرگزاری مهر با هدف بررسی چالشهای فراروی این نهاد امنیتی نظامی، نشستی با حضور دکتر سید رضا میرطاهر کارشناس مسائل امنیت بین الملل، دکتر ابومحمد عسگرخانی استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران و دکتر سجاد سلطان زاده پژوهشگر مسائل ناتو ترتیب داده است که گزارش آن در زیر آمده است .

 دکتر عسگرخانی استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران درباره راهبرد ناتو در برابر روسیه و آمریکا گفت : در اوایل می خواستند روسیه را وارد ناتو کنند و روسیه هم به این موضوع مشتاق بود، اما این کار را نکردند و به همین علت روابط روسها با اروپایی ها سردتر از روابط آنها با آمریکایی ها است . 

وی ادامه داد : بیانیه مشترکی که بوش و پوتین در ساحل سوچی دریای سیاه منتشر کردند؛ به خوبی نشان داد که روسیه و آمریکا شبیه به دو شریک برابر عمل می کنند و روسها در این بیانیه با تاکید بر وجود اختلافات، از درک متقابلی که آمریکاییها دارند تشکر کردند .

این استاد روابط بین الملل همکاری های آمریکا و روسیه در زمینه های تجارت اسلحه، فناوری دفاعی، عدم اشاعه سلاحهای هسته ای، مبارزه با تروریسم،همکاری های اقتصادی استراتژیک و سرمایه گذاری های دو جانبه در زمینه انرژی را یادآورشده و افزود : آمریکایی ها در تلاش برای تقویت ناتو با اتحاد با هر کشوری حتی روسیه هستند . 

وی گفت : در صورتی که جهان دو قطبی می شد و یک قطب آن اروپا می شد قطعا آمریکا و روسیه در کنارهم قرار می گرفتند . 

این کارشناس مسائل سیاسی افزود : همکاری های روسیه و آمریکا در غیاب اروپایی ها در مسائلی مثل مسئله هسته ای ایران قابل بررسی است . 

وی با اشاره به تلاش روسها برای تعامل با آمریکا گفت : روسها در تلاش هستند تا از واگرایی بیشتر در درون خود جلوگیری کنند، اما صهیونیستها و بخشی از اروپاییها در جستجوی طراحی فروپاشی مرحله دوم برای روسیه هستند .

دکترعسگرخانی در توضیح ناهمگونی رشد ناتو و سیاسی بودن مشکلات ناتو گفت : اگر ناتو بخواهد اروپایی شود، حضور آمریکا در آن سئوال برانگیزخواهد شد و حتی روسیه و صربستان را هم دربر نخواهد گرفت و همین موضوع نطفه اختلاف و تبعیض را برای در معرض خطر قرار دادن حیات ناتو بنا خواهد گذاشت. 

 دکتر سید رضا میرطاهر ، پژوهشگر مسائل امنیت بین الملل هم معتقد است :  ناتو هم اکنون هم با بازخیزی روسیه در دوران پوتین می خواهد در کنار مبارزه با ترورسیم به عنوان ماموریت اولیه خود با گسترش حوزه نفوذ جغرافیایی ، کشورهای تحت نفوذ روسیه را از زیر نفوذ کرملین خارج کند. 

این کارشناس مسائل سیاسی افزود : هدف نهایی آمریکا از گسترش ناتو، تجزیه روسیه است و اکنون ناتو در تلاش برای تضعیف روسیه و احاطه کشور است . 

وی گفت : گسترش جغرافیایی برای ناتو هدف اولیه است و در وهله دوم می خواهد روسیه را به  9 کشور تجزیه کند که بارها در گزارشهایی که سیا منتشر کرده است بر این موضوع تاکید شده است . 

میرطاهر به حمایت اتحادیه اروپا از استقلال کوزوو و استقرار نیروهای ناتو در مرز صربستان و کوزوو اشاره کرد و افزود : هم پیمانان ناتو در تلاش برای تضعیف هم پیمانان روسیه مثل صربستان هستند و به خوبی توانستند بسیاری از متحدان روسیه را از حیطه نفوذ سیاسی کرملین خارج کنند .

این کارشناس مسائل سیاسی استقرار این سامانه موشکی را در چک و لهستان یک تهدید مستقیم برای روسیه ارزیابی کرد واظهار داشت : با وجود تاکیدهای بوش بر پایان ادبیات جنگ سرد بین واشنگتن و مسکو در اجلاس بخارست و در دیدار با پوتین در ساحل دریای سیاه همچنان آمریکا، روسیه را دشمن اول خود قلمداد می کند و تروریسم و بنیاد گرایی اسلامی در درجه دوم اهمیت برای واشنگتن هستند . 

وی درباره گسترش ناتو به شرق هم دلایل مخالفت روسیه با این موضوع را جدی بودن تهدیدها و ناخرسندی روسیه از همسایه شدن با ناتو عنوان کرد و گفت : روسیه خواهان وجود یک حائل امنیتی در مرزهای خود برای دور بودن از خطراتی است که امنیت این کشور را تهدید می کند و کشورهای اروپای شرقی که زمانی جزئی از خاک این کشور بودند و از جمله اوکراین و گرجستان حائل امنیتی خوبی برای روسیه هستند .

دکتر میرطاهر همگرایی روسیه و آمریکا را در آینده نزدیک بعید دانست و ابراز داشت : هنوز آمریکا به روسیه بی اعتماد است و همان نگاه دوران جنگ سرد را به این کشور دارد .

این کارشناس مسائل سیاسی درباره چالشهای پیش روی ناتو هم، وجود تعارضهای داخلی بین کشورها مثل اختلافات ارضی و همچنین تعارض بین کشورهای سنتی اروپا و کشورهای جدید اروپا را از مشکلات ناتو در داخل این سازمان دانست .

وی مخالفت فرانسه و آلمان با پیوستن اوکراین و گرجستان به ناتو را از نمونه های این ناهمگونی بین کشورهای سنتی و جدید اروپا برشمرد .

این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد : پیروی کشورهای جدید اروپا از آمریکا در حالی که کشورهای سنتی اروپا در جستجوی منافع ملی خود در ارتباط با روسیه صاحب انرژی هستند به انشقاق بیشتر در این سازمان انجامیده است .

سید رضا میرطاهر،همراهی نکردن کشورهای عضو ناتو  در رسیدن این سازمان به اهداف را از دیگر مشکلات آن برشمرد و خلف وعده کشورهای اروپایی درباره کمک های تجهیزاتی و نیرو به افغانستان را از نمونه های این خلف وعده اعلام کرد .

  دکتر سجاد سلطان زاده ، پژوهشگر مسائل ناتو هم ، از ناتو به عنوان یک سازمان بین المللی که فرایند تصمیم گیری در آن فعلا ( به دنبال تغییر آن هستند) بر اساس اتفاق آرا است و تصمیمات ناتو برآیندی از منافع و ملاحظات تک تک اعضاست تعبیر کرد.

وی ادامه داد : آمریکا قدرت غالب این سازمان است، ولی مساوی دانستن آن با ناتو ، پندار درستی نیست و موارد متعددی از اختلافات درونی در ناتو در گذشته و حال گویای این واقعیت هستند.

این پژوهشگر مسائل ناتو در توضیح سخن خود گفت : به عنوان مثال جریان اروپایی ناتو به رهبری فرانسه در نشست سران 2006 با ایده جهانی سازی ناتو و پذیرش کشورهایی چون ژاپن، کره جنوبی، نیوزیلند، استرالیا که از سوی آمریکا و انگلیس حمایت می شد؛ مخالفت کرد .

وی اضافه کرد : مخالفت این جریان با استقرار ناتو در لبنان بعد از جنگ 33 روزه(رژیم صهیونیستی علیه لبنان)، مخالفت با جنگ عراق و مشارکت در آن و مورد اخیر مخالفت با پذیرش گرجستان و اوکراین در ناتو همگی از مصادیق بارز وجود جریان مخالف آمریکا در ناتوست .

سلطان زاده گفت : البته باید توجه داشت که مخالفت اروپایی ها با برخی سیاستهای آمریکا در ناتو به معنای شکاف عمیق منجر به فروپاشی در ناتو نیست. اروپایی ها، هرچند چشم انداز استقلال امنیتی را برای خود تعریف کرده اند،اما در مقطع کنونی چاره ای جز اتکا به ناتو ندارند و در عین حال ، حاضر به تن دادن به تمام دیکته های آمریکا نیستند و حتی الامکان مخالفت می کنند.

وی ادامه داد : در ارتباط با روسیه، اختلافات روسیه با غرب در دو سطح استراتژیک و تاکتیکی قابل تحلیل است. روسیه در مباحثی مانند  تسلیحات استراتژیک و نامتعارف(همانند حق وتو در شورای امنیت) که به توانمندی ها و ابزارهای قدرت استراتژیک این کشور مربوط است اختلاف اساسی با غرب به ویژه آمریکا دارد و در مقابل تضعیف این توانمندیها مقاومت خواهد کرد .

این کارشناس مسائل سیاسی درباره احتمال یک معامله بین روسیه و آمریکا در آینده هم ابراز داشت : در سطوح تاکتیکی، روسها دنبال معامله هستند. اختلافات با ناتو و موضوع پیمان نیروهای متعارف و کوزوو در این چارجوب قابل بررسی است.

وی ادامه داد : روسیه در عین حال که لفاظی های تندی علیه ناتو و کشورهای خواهان عضویت در آن دارد در سطوحی با ناتو همکاری و تعامل دارد و پوتین بعد از نشست بخارست در مصاحبه ای تاکید کرد: دلیلی ندارد که روسیه و ناتو نتوانند با هم کار کنند.

سلطان زاده درباره گسترش ناتو به شرق و تاثیرات آن بر روسیه اظهار داشت : البته تردیدی نیست که گسترش ناتو به مرزهای روسیه و به ویژه به قلمرو سابق اتحاد جماهیر شوروی که با ورود گرجستان و اوکراین می تواند اثر دومینو داشته و سایر جهموری ها را نیز در برگیرد، تهدیدی جدی برای روسیه و منافع آن در منطقه است.

وی دیدگاه روسیه را دیدگاه تعاملی ارزیابی و گفت : ظاهرا روسها گزینه تقابل به شیوه جنگ سردی را انتخاب نکرده اند. پوتین در مصاحبه مذکور با رد جنگ سرد جدید در روابط بین روسیه و غرب گفت:"هیچکدام از بازیگران جهانی – اروپا، آمریکا و.روسیه علاقه ای به بازگشت به گذشته ندارند."