فقه مقارن مورد توجه حوزه‌های علمیه قرار گرفته است

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام مبلغی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست علمی "فقه مقارن؛ بایسته‌ها و ضرورتها" که از سوی معاونت پژوهشی مدرسه تخصصی فقه و اصول قم و با حضور پژوهشگران و طلاب غیرایرانی در سالن اجتماعات این مدرسه برگزار شد، اظهار داشت: فرارفتن از چارچوب یک مذهب و پرداختن به دیدگاه دیگر مذاهب، از ارکان اساسی فقه مقارن است.

مبلغی افزود: در سالهای اخیر دیدگاه حوزه علمیه قم درباره فقه مقارن تغییر یافته و بسیاری از مدارس علمیه، فقه مقارن را یکی از دروس خود قرار  داده‌اند.

وی یادآور شد: خوشبختانه دامنه اهتمام به فقه مقارن تا سرحد تشکیل گروه‌هایی علمی با عنوان فقه مقارن در پاره ای از مدارس، گسترش یافته است.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه اظهار داشت: ممکن است برخی فقه مقارن را شیوه‌ای راجح و نه لازم و برخوردار از کارکردهای محوری بدانند، اما حقیقت این است فقه مقارن از کارکردهایی جدی و گاه انحصاری برخوردار است.

وی فقه مقارن را برای مواردی از استنباطهای شیعی ضروری توصیف کرد و افزود: فهم پاره‌ای از روایتهای امامان (ع) در عرصه استنباط ، بر شناخت دیدگاههای عالمانی از اهل سنت که معاصر با آنان بوده‌اند، متوقف است. این از آن جهت است که اصحاب امامان بسیاری از پرسشهایی را که به درون حلقه‌های درسی امامان جهت گرفتن پاسخ از امامان منتقل می‌کردند، از خاستگاه مواجهه با فقه اهل سنت بود، به همین جهت روایات امامان به دیدگاههای اهل سنت نظر داشتند و در صدد نقد و تصحیح این دیدگاهها بودند. 

این استاد حوزه علمیه قم گفت: بهره‌گیری متقابل طرفین از یکدیگر در زمینه‌هایی چون طرح شقوق و فروع فقهی، استظهار از آیه و یا روایت و ترسیم و تدوین نظام حقوقی اسلام  کارکردهای  فقه مقارن را تشکیل می‌دهد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی همچنین گفت: جهت نیل به معانی و مفاهیم نهفته در روایات امامان اهل بیت دو چیز لازم است فقه مقارن و دیگری آشنایی با لحن و ادبیات امامان .

وی افزود: حدیث شناسی اهل بیت متوقف بر لحن‌شناسی و انس گیری با ادبیات خاص آنان است، ولی متأسفانه لحن‌شناسی که به حق یکی از مقدمات اجتهاد است در حوزه‌های علمیه مورد غفلت قرار گرفته  است.

این استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: باید از گذر  انس گرفتن با روایات اهل بیت (ع) و مرور مکرر آنها، ادبیات اهل بیت را بشناسیم و در فضای آن قرار بگیریم تا در استنباط از این روایات به اشتباه دچار نگردیم.

وی ضمن تأکید بر اینکه یکی از بایسته‌های فقه مقارن، عاری شدن از تعصب است، خاطرنشان کرد: در فضای فقه مقارن، به طور حتم عمق و اصالتهای فقه اهل بیت بیشتر بروز خواهند یافت.