به گزارش خبرنگار مهر، در نشست تخصصی دومین روز از کنگره بین‌المللی اخلاق پزشکی در ایران که در سالن همایشهای صدا و سیما برگزار شد، حجت الاسلام دکتر صادق لاریجانی به بحث درباره "رئالیسم و الزامات اخلاقی" پرداخت.
وی معتقد است که "رئالیسم و الزامات اخلاقی" یکی از کلی‌ترین و انتزاعی‌ترین مسائل مربوط به فلسفه اخلاق است. در اخلاق پزشکی هم‌چون سایر نواحی اخلاق، با بایدها و نبایدهایی سروکار داریم.
دکتر لاریجانی افزود: پرسش بنیادین فلسفه اخلاق در این‌جا این است که بایدها و نبایدها چه واقعیتی دارند؟ آیا واقعیتی خارجی‌اند که سخن و کلام از آن‌ها پرده بر می‌گیرد یا صرفاً نوعی اعتبارند یا قرارداد اجتماعی‌اند و یا هیچ‌کدام.
وی تصریح کرد: فیلسوفان بسیاری در این زمینه فکر سوزانده‌اند چه در فلسفه مغرب‌زمین و چه در فلسفه شرق. اما بنده تا کنون نظریه‌ای متقن که از دیدگاه رئالیسم در باب الزامات اخلاقی دفاع کند نیافته ام.
دکتر سید مصطفی محقق داماد دیگر سخنران این نشست بود که به بحث درباره روابط مالی پزشک و بیمار پرداخت.
وی در آغاز سخن گفت: بی‌تردید پزشکی از حرفه‌های داری قداست است ولی سؤال این است که آثار عملی قداست چیست و چه تأثیری بر روابط بیمار و پزشک دارد؟ مهم‌ترین اثر آن در روابط مالی پزشک و بیمار است. فقها گرفتن اجرت برای واجبات را امری حرام دانسته‌اند و وجوه حاصل از آن را از قبیل اکل مال بالباطل محسوب نموده‌اند.حکمت این حکم همان قداست عمل است.
دکتر محقق داماد افزود: آیا حرفه پزشکی از این قبیل است ؟ اگر چنین است پس چرا طبیب در مقابل اعمالش ضامن است؟ چرا قاعده « احسان» که در مورد انجام‌دهندگان سایر اعمال واجبه در فرض ورود خسارت مسقط ضمان است دراین‌جا چنین نباشد؟ آیا عمل پزشک در قلمرو قاعده احسان قرار ندارد؟ مستند نظر مشهور فقها در قاعده ضمان طبیب روایت سکونی است . قلمرو روایت چگونه اعمالی را شامل می‌شود. آیا اعمال بالمباشره را فقط شامل است یا هرگونه دستورات پزشکی را شامل می شود؟
وی در این نشست اغلب سخن خود را به پاسخگویی به بحث درباره سئوالات فوق و همچنین طرح برخی مقدمات و قواعد فقهی اختصاص داد.
در ادامه این نشست دکتر محمد علی شمالی به بحث درباره "اخلاق زیستی اسلامی: طرحی کلی" پرداخت.
دکتر شمالی در آغاز سخن گفت : بدون شک، حیات، در تمامی اشکال خود، از جایگاه ویژه ای در اسلام برخوردار است. خداوند نیز از ویژگی «زنده بودن» برخوردار است. انسان، در میان موجودات دیگر، یکی از مقدسترین موجودات است و توانایی آن را دارد که تبدیل به مقدسترین گردد.
وی افزود: بنابراین، توجه زیادی به حیات انسان می‌شود، تا حدی که زندگی انسان، قبل از تولد واقعی، گرامی داشته می‌شود و تا پس از مرگ نیز ادامه دارد. با این‌که جنبه اصلی واقعیت انسانی، روح است، ولی جسم انسان نیز مورد احترام است. زندگی انسان باید براساس دستورات الهی و در جهت بهترین حالت و کمال خود، تنظیم گردد. بنابراین، حیات او باید مورد تحسین، احترام و حفاظت قرار گیرد.
دکتر شمالی با اشاره به این نکته که قصد من این است که نشان دهیم که چگونه این حفاظت در اخلاق زیستی و قانون اسلامی در نظر گرفته شده است و چه تفاوتی میان رویکردهای اخلاقی و قانونی وجود دارد گفت: حفظ سلامت و درمان فیزیکی بیمار، دو جنبه مهم در تعالیم اسلامی در این زمینه به‌شمار می‌روند.
وی همچنین در این نشست به بررسی شروع زندگی انسان، دیدگاه زیست - تکنولوژی و قانون اسلامی، سقط جنین، مرگ، خودکشی و آسان‌کشی پرداخت.
نظر شما