ایران از الگوی معماری جوامع صنعتی غرب تبعیت می کند

عباسعلی شاهرودی به مناسبت سوم اردیبهشت در گفتگو با خبرنگار مهر در ساری رشته معماری را دارای قدمتی متناسب با تولد بشر بر روی کره خاکی توصیف کرد و گفت: معماری هنر خلق فضاست.

وی گفت: در کشور ما معمولا به منظور اجرای طرحهای توسعه از معماران نظرخواهی نمی شود و مهندسین عمران در حال حاضر همزمان به طراحی فضا و محاسبه می پردازند.

شاهرودی با بیان اینکه باید خداوند را یگانه معمار هستی بدانیم به فرایند طولانی و تدریجی این رشته اشاره کرد و گفت: هنر معماری را باید از غار نشینی، ساخت بناها،معابد،مساجد و چشم اندازها جستجو کرد.

وی به اهمیت نیازهای روحی انسان در ترکیب ساخت فضایی زیستی تاکید کرد و گفت: بعد از انقلاب صنعتی، معماری در دنیای غرب، دچار یک چالش اساسی شد زیرا با توجه به شرایط دسترسی به مواد، مصالح جدید، تفکر تجددگرا و ریزبین در میان انسانها نوع ساخت بناها تغییر یافت.

عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران بیان داشت: جامعه صنعتی آن زمان و بدون توجه به تعلقات روحی انسانها خلق شد که در نهایت خلاءهای بسیاری را در جامعه ایجاد کرد.

وی اذعان داشت: ‌غربیها دریافتند باید به منظور پر کردن این خلاء متافیزیکی انسان به اصلاح طرحهای خود بپردازند که مصداق بارز آن تخریب تمامی ساختمانهای سبک مدرن و خداحافظی با آن بود.

این مدرس دانشگاه گفت: در طرحهای جامع و تفضیلی شهرها صرفا فضاهای کمی و فیزیکال مد نظر قرار گرفته و به انسان، روابط انسانی و مباحث جامعه شناختی اصالت چندانی داده نمی شود که نتیجه آن ساختن برجهای چند طبقه در یک بافت ویلایی است.

شاهرودی گفت: عمران و آبادانی از دغدغه های همه معماران است بااین شرط که صرفا به منظور پاسخگویی به نیازهای فیزیکی و بی توجهی به نیازهای روحی روانی نباشد.

عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران در خصوص سابقه معماری در ایران گفت: این هنر و فن در گذشته به صورت استاد و شاگردی و سینه به سینه منتقل می شده که دستاورد آنان آثار به جای مانده از گذشته است .

وی بااشاره به اینکه معماری هم اکنون در ایران به عنوان یک رشته لوکس و فانتزی شناخته می شود گفت: این درحالی است که معماری دارای دو بال فن وهنر و هدف آن ساخت هرگونه فضای زیستی است.

شاهرودی اذعان داشت: در ساخت هر فضا لزوم حضور متخصص معماری ضروری است .

وی با ایراز گلایه از اینکه در ایران مسیر برای حرکت این رشته بدرستی تعریف نشده است ادامه داد: هم اکنون شاهد حضور افراد فعال در عرصه معماری با مدارک پایین و بعضا فاقد مدرک دانشگاهی هستیم که با کم لطفی برخی از همکاران، که به امضای کارهایشان می پردازند زمینه حضور افراد غیر متخصص و آکادمیک فراهم می شود .

این عضو هیات علمی گروه معماری و شهرسازی افزود: بر اساس اصول مورد قبول در سراسر دنیا به منظور ایجاد یک فضا، نقش کلیدی معمار در طراحی،مهندس عمران برای محاسبه،مهندس مکانیک و برق برای طراحی تاسیسات ضروری است ولی در کشور ما این پروسه بدرستی اجرا نمی شود و متخصص معمار در حاشیه قرار گرفته و در نهایت برای دکوراسیون و زیباسازی فضای ساخته شده از او نظر خواهی می شود.

وی معماری را اوج یک تمدن توصیف کرد و گفت: معماری آخرین مرحله ای است که یک تمدن رشد می یابد و اگر دانش،ادبیات وفرهنگ رشد ننماید معماری با مشکل روبرو خواهد شد.

شاهرودی ادامه داد بدلیل اینکه بسیاری از هنرهای اصیل معماری ایرانی در گذشته بصورت استاد و شاگردی بوده متاسفانه با فوت این افراد منابع اصلی این هنرها در حال از دست رفتن است.

وی به لزوم مهندسی فرهنگی بر کشور اشاره و خاطر نشان کرد: ‌امروزه وجود بروکراسی اداری در کشور ما نگران کننده است و در حوزه آموزش ،کار حرفه ای ونحوه ارجاع کار و سیستم اجرای طرح ها باید بازنگری اساسی صورت گیرد.

این استاد دانشگاه با برشمردن برخی طرحهای اجرا شده در کشور که باعث ضربه زدن به میراث گذشته شده اظهار داشت:‌به منظور حفظ این آثار و در عین حال رفع مشکلات زندگی شهری جدید می توان از تجارب کشورهای با قدمت ، چون اسپانیا،فرانسه و ایتالیا بهره جست.

شاهرودی در ادامه با تاکید بر ایجاد یک الزام قانونی در کشور به منظور جلوگیری از ساخت فضاهای غیر اصولی و بی توجهی به روانشناسی اجتماعی وموقعیت فرهنگی اذعان داشت: هر ساله بزرگترین سرمایه گذاری ملی در بخش مسکن و شهرسازی انجام می شود که متاسفانه به بدترین شکل مصالح به کالاهای بی ارزش تبدیل می شوند .

وی با بیان اینکه دروس تئوری در دانشگاهها بیش از 20 درصد کارایی نخواهد داشت بر لزوم بازنگری در سرفصلهای درسی این رشته را یاد آور شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران در پایان ایجاد و تقویت ارتباط میان دانشگاه و بخش اجرایی را به منظور حل مشکلات معماری امروز کشور ضروری دانست و گفت: تا زمانیکه عزم ملی برای انجام امور هر بخش توسط متخصصان همان رشته شکل نگیرد به این مساله دچار خواهیم بود.

با توجه به نامگذاری هیئت دولت بر روز سوم اردیبهشت‌ماه به‌عنوان روز ملی کارآفرینی، ثبت این روز که مصادف با بزرگداشت شیخ بهایی است، به‌عنوان روز ملی معمار منتفی شد این در حالی است که در سالهای گذشته این روز با عنوان روز معمار گرامی داشته می شد.