به گزارش خبرنگار مهر، عصر امروز در نشست «پدیدارشناسی روح هگل پس از دویست سال» که به مناسبت دویستمین سالگرد انتشار کتاب برجسته فیلسوف آلمانی در دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، دکتر رضا سلیمان حشمت در دومین بخش این نشست با عنوان «تاثیر پدیدارشناسی روح بر تاریخ فلسفه»، به مسئله « تفکر تاریخی هگل» پرداخت.
دکتر سلیمان حشمت با اشاره به دستگاه فلسفی هگل گفت: دستگاه فلسفی هگل اگرچه اولین صورت از تفکر تاریخی یعنی فهم انسان و قیام ظهوری بهمثابه امر تاریخی نیست لیکن قابل فهم‌ترین کوشش‌ها در این باره و ذروۀ تمام فرادهش فلسفی غرب و منشاء و منبع تقریباً تمامی آراء و افکار بدیل خود در باب تاریخ بوده است.
وی تأکید کرد: در پدیدارشناسی هگل تاریخ از یک طرف بسط معرفت از عالم طبیعت و برون‌ذاتی یعنی بسط آگاهی به شناسایی مطلق است و از سوی دیگر تجربه‌ای است از خودِ آگاهی یا امر درون‌ذات یعنی فراشدی است که به‌وسیلۀ آن انسان به خودآگاهی کامل و وحدت با خویشتن می‌رسد.
دکتر سلیمان حشمت در ادامه به درسگفتارهای تاریخی هگل اشاره کرد و گفت: هگل در درسگفتارهای خود دربارۀ تاریخ بر آن است تا نشان دهد که پیشرفت بسط آگاهی و خودآگاهی بدانگونه که وی آن را در «پدیدارشناسی» وصف کرده با تاریخ انضمامی انسانیت به مثابه عمل متقابل و سازگاری آزادی و طبیعت در قلمرو مدنی یکی است.
این استاد فلسفه سپس به ویژگی های تفکر تاریخی هگل پرداخت و گفت: تفکر تاریخی هگل فرجام‌شناسانه و فلسفی است و البته به قسمی خاص می‌خواهد علمی نیز تلقی گردد و آن را می‌توان با انواع دیگر تفکر تاریخی مانند ابن عربی و ابن خلدون، ویکو، آراء طبیعت‌انگاران تحصلی مذهب، پیروان انسان‌انگاری دیلتای و وبر و حتی هوسرل و بالاخره تفکر تاریخی هیدگر به عنوان بدیلی برای قسم هگلی آن مقایسه کرد.
دکتر محمد رضا بهشتی، استاد فلسفه دانشگاه تهران نیز به زیبایی شناسی وفلسفه هنر در پدیدارشناسی هگل پرداخت و گفت: طرح زیباشناسی و فلسفه هنر در چارچوب نظام دانش او در گذر امر مطلق از مرحله روح مطلق برای رسیدن به مرتبت فی‌نفسه و لنفسه از جمله مباحث بدیع کتاب پدیدارشناسی هگل است. در این مبحث هگل می‌کوشد تا از دریچه نظام مفهومی خود زیباشناسی و فلسفه هنر را در بستر تاریخی انضمامی مراحلی که آگاهی طی می کند جای دهد.
دکتر بهشتی گفت: هگل پس از پاسخ به ایرادهایی که هشتاد سال پس از بومگارتن بر این دو قلمرو گرفته شده به تقسیم بندی دورانهای هنرمیپردازد و آنها را به سه دوره نمادین، کلاسیک و مدرن تقسیم می‌کند. او بر آمدن هر یک از این دورانها از دوران ماقبل خود را از دریچه مفهوم آگاهی در مرتبت شهود حسی و فراروی از آن به مرتبت عقل تبیین می‌کند.
دکتر بهشتی در پایان گفت: تبیین هگل از زیباشناسی و فلسفه هنر او بی‌تردید دیرپاترین تاثیر را در تاریخ این دو رشته بر جای گذارده است.
نظر شما