به گزارش خبرنگار مهر، عصر دیروز در نشست نقد و بررسی کتاب «معرفت جاودانه» نوشته دکتر سید حسین نصر که در شهر کتاب مرکزی برگزار شد، دکترسید حسن حسینی، گردآورنده این مجموعه سه جلدی، به معرفی و توضیح فصول و بخشهای این کتاب که مجموعه نود و چهار مقاله از آثار جوانی دکتر نصر به فارسی است، پرداخت.
دکتر حسینی کتاب سه جلدی معرفت جاودان را نوعی دایرهالمعارف در حوزه معرفت و تفکر فلسفی خواند و گفت: این کتاب مجموعه 94 مقاله از دکتر سید حسین نصر در دهههای 1330 تا 1350 به فارسی را در بر میگیرد. این مقالات در 12 فصل تنظیم شدهاند.
وی سپس به ترتیب به مهمترین بخشهای کتاب پرداخت و گفت: فصل نخست با عنوان مطالعات اسلامی و ادیان تطبیقی به بحث بسیار مهم تکثر ادیان می پردازد. اهمیت این موضوع از آن حیث است که دکتر نصر در دهههای 1330 و1340 یعنی زمانی از این مباحث سخن میراند که هنوز هیچ حرفی از تکثرگرایی دینی در میان ایرانیان گفته نشده است. او با تکیه بر دیدگاه
وحدت متعالی ادیان، تکثر ادیان را می پذیرد، ضمن اینکه به اکملیت دین اسلام باور دارد و به هیچ وجه قائل به برابری ادیان نیست.
وی تأکید کرد: در این فصل همچنین نقد نگاه تاریخی در مطالعات دین مورد نظر دکتر نصر است. او به آثار مخرب رنسانس و تکفر مدرن بر دین و معنویت اشاره می کند و ضمن اشاره به روی آوردن به تفکر شرقی، به شیعیان هشدار میدهد که آشنایی غربیان با اسلام به تفکر اهل تسنن منحصر شده است. پویایی شریعت دین اسلام در عین ثبات آن از محورهای مهم این بحث است. همچنین نفی اخلاق و معنویت بدون آیین از نکات مهم تفکر اوست. به دیگر سخن دو محور توجه به علم قدسی و توجه به فرهنگ و تمدن ایرانی و نقش آن در اشاعه و بسط علم در حوزههای مختلف و پذیرش دین اسلام بدون زور و شمشیر در ایران درجای جای آثار دکتر نصر مشهود است.
دکتر حسینی سپس به فصل دوم کتاب درباره تصوف، عرفان و هنر سنتی پرداخت و گفت: در این فصل مقاله دلنشینی درباره مینیاتور ایرانی نگاشته شده است. فصل سوم که بسیار مهم است، به بحث از فلسفه اسلامی می پردازد و ضمن اشاره
به ابداعات فیلسوفان مسلمان، نقش فیلسوفان ایرانی در فلسفه اسلامی روشن میسازد. در این فصل همچنین راجع به عشق و اهمیت متون فلسفی وعرفانی و تقسیم بندی متون درباره عشق با تاکید بر سهروردی میپردازد.
وی در ادامه به دیگر فصول کتاب اشاره کرد و گفت: فصل چهارم به مباحث علمی و تاریخ علم اختصاص یافته است که در آن ضمن نقد روش انحصاری تجربهگرایی، به تفاوت شیمی و کیمیا اشاره شده است. در این فصل مقاله بسیار مهم «عوامل
مؤثر در علم و تحقیق در ایران» قرار دارد. فصل پنجم پیرامون بزرگان تفکر اسلامی چون فارابی، غزالی، مولانا و شیخ اشراق است و فصل ششم به تفکر ایرانی و هویت ایرانی میپردازد. فصول هفتم تا دوازدهم به ترتیب به دانشمندان معاصر و خاطرات آنها، سنت و تجدد و بحران دنیای معاصر، فلسفه، تصوف و عرفان، مقدمه و نقد سایر کتابها توسط ایشان و چندین ترجمه از
مقالههای ایشان از سایر زبانها اختصاص یافته است.
دکتر حسینی در پایان ضمن اشاره به زحمات دکتر ملیح و حسن سید عرب و خانم قربانی از نشر مهر نیوشا و طرح جلد زیبای کتاب با خط استاد جلیل رسولی بر طرح آبرنگ، توضیحاتی پیرامون اندیشههای نصر ارائه کرد.
نظر شما