کارنامه فکری نصر در معرفی حکمت شیعی به جهان معاصر چشمگیر است

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر سید حسن حسینی، استاد فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف، در همایش "آنان که می‌اندیشند"، با هدف نقد و بررسی آراء و اندیشه‌های "دکتر سید حسین نصر" به بحث در باب نصر و تکثرگرایی دینی پرداخت.

وی در آغاز سخنانش از دکتر نصر به عنوان موفقترین فیلسوفی یاد کرد که در معرفی تفکر و حکمت شیعی به جهان معاصر و جهان غرب تلاش منحصر به‌فردی انجام داده است.

دکتر حسینی بحث درباب تکثر دینی را با سه مقدمه تاریخی و نحوه ورود ادبیات تکثرگرایی دینی از سوی جان هیک و برخی دیگر از مدعیان این نگرش به ایران شروع کرد و به برخی از مواجه‌های اندیشه نصر با این نگرش پرداخت.

دکتر حسینی در بخش دیگری از سخنانش به اصطلاح وحدت متعالی ادیان در آثار سنت‌گرایان اشاره کرد و گفت: در این نگرش دین دارای یک حقیقت ثابتی نزد خداوند متعال است اما این حقیقت ثابت تجلیات مختلفی پیدا کرده و این تجلیات را خداوند خودش به خودش داده و بعد از این است که معرفت انسان پدید می‌آید.

دکتر حسینی همچنین به نظر نصر درباره تقریب ادیان اشاره کرد و گفت : نصر به‌شدت با جنبش احساساتی تقریب ادیان و مذاهب مخالف است و می‌گوید که این نظر به اینجا منجر می‌شود که بالاخره گروهی کمتر بتوانند از قدرتشان استفاده کنند و بالاخره از عقایدشان کوتاه بیایند و جنبش تقریب مذاهب ادیان امری عقیم در تجلیاتی که از دین وجود دارد، قلمداد می‌شود.

وی آرای دکتر نصر را به هفت عنصر قابل تعمیم دانست که اصل اول آن وحدت حقه دینی است که در این اصل دکتر نصر به تفاسیر علامه طباطبایی رجوع کرده و آیاتی را از قرآن برداشت می‌کند. او به‌شدت به این نکته معتقد است که تعبیر اسلام در قرآن به معنای تسلیم دربرابر خداوند است.

اصل تکثر واحدی ادیان، اصل خاتمیت دین اسلام که مستلزم کمال دین و جهانی بودن آن است، اصل ایمان دینی که نتیجه اعتقاد به حقایق دینی و شرایط دینی است از دیگر اصولی بودند که دکتر حسینی به آنها اشاره کرد.

دکتر حسینی در بخش دیگری از سخنانش به این نکته دکتر نصر اشاره کرد که هر فردی در صورتی مشمول رستگاری است که این دو عنصر اعتقاد به حقایق دینی و تقید به شریعت دینی را بپذیرد. نقش شریعت در تفکر دکتر نصر و معنویتی که او از آن یاد می‌کند هر گونه نسبیت‌گرایی و هرگونه بشری‌گرایی در دین را می‌بندد.

وی درباره اصل پلورالیزم نجات ادیان که لازمه پلورالیزم حقایق دینی است گفت: ما تکثرگرایی دینی را می‌توانیم به دو گونه تقسیم کنیم. یکی این است که بگوییم خداوند بخشنده است و خدا انسانهای دیندار را از خودشان بیشتر دوست دارد که این تفضل الهی است. اما دکتر نصر می‌گوید رستگاری ادیان به خاطر در اختیار داشتن عقاید حقه است و چون دارای بهره‌ای از حقیقت داریم مشمول نجات و رستگاری قرار می‌گیریم.