به گزارش خبرنگار مهر، همایش "پیامبر اسلام(ص)؛ عرفان و معنویت نو" در تالار علامه امینی دانشگاه تهران و با سخنرانی رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آغاز و ایشان با با تأکید بر اینکه معنویتهای جدید عقیم و خنثی هستد، گفت: ما در معرض پروژه ای هستیم که آن را قدرتهای بزرگ مدیریت می‌کنند.
حجت الاسلام علی‌اکبر رشاد به عنوان یکی از سخنرانهای این همایش در سخنانی با اشاره به مظلومیت پیامبر(ص) گفت: در روزگار غربت حقیقت، صحبت کردن از الگو و اسوه ارباب حقیقت و قله حقانیت و عرفان کاری بسیار دشوار و به همان اندازه ضروری است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه معنویتهای جدید معنویتهای عقیم و خنثی هستند، گفت: این معنویتها خاکشیر مزاج هستند که با همه چیز سازگارند. در واقع ما در معرض پروژه ای هستیم که آن را قدرتهای بزرگ مدیریت می‌کنند.
حجت الاسلام رشاد با یادآوری اینکه آنها زمانی سکولاریسم که گذار از خدا در امر دنیا است را مدیریت می‌کردند و امروز گذر از خدا در امر عقبی را مدیریت می‌کنند، افزود: یعنی اینک سکولاریسم را در امر عقبی می‌خواهند به کار بیندازند. آنها پایان عهد دین ورزی را حتی در امر معنوی اعلام می‌کنند، آنها می‌گویند می‌توان معنوی بود اما به خدا اعتقاد نداشت.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی تأکید کرد: از نظر آنان معنویت یعنی بی‌دغدغه و در آرامش زیستن و این چقدر فروکاستن معنویت است.
رشاد در ادامه به ادعاهای یک مدعی معنوی دروغین اشاره گزاره هایش را چنین بیان کرد: عالم هستی منحصر در عالم طبیعت نیست، زندگی امری معنادار است و انسان باید معنایش را پیدا کند، جهان هستی از نوعی آگاهی و خیرخواهی خالی نیست و عالم زنده است و عالم خیرخواه است، امکان آن نیست که بدی یا نیکی در جهان هستی گم شود جهان هستی املاک نیک و بد می کند و به آن واکنش نشان می دهد، در نهایت سرنوشت هر فرد به دست خودش است، همه ادیان گفته‌اند با دیگران همانطور برخورد کن که دوست داری با تو رفتار کنند، به کل نظام هستی راضی باشیم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه آیا این مطلب همان چیزی نیست که در تمامی ادیان گفته شده است؟، گفت: آیا این حرفها پیشامدرنی نیست و ماقبل قرون وسطی نیست؟ کسی که قائل به ذات مندی انسان است نمی‌تواند متجدد باشد. این مدعی دروغین می‌گوید از راه پذیرش و عمل به این هفت گذاره می‌توان نجات پیدا کرد. اما در حرفهای این مدعی تناقض‌هایی وجود دارد. مثلا اگر عهد دین‌داری سپری شده عهد جوهر ادیان به طریق اولی سپری شده است و این جوهر دین چیست که هم در تعالیم از بودا گرفته تا بت‌پرستی و حتی اسلام وجود دارد؟ چگونه این موضوع امکانپذیر است.
حجت الاسلام رشاد با ابراز تأسف از چنین دیدگاهها و نگرشهایی، گفت: خیلی تأسف بار است که چنین مطالب و ادعاهایی از جانب کسانی که مدعی و پرآوازه هستند مطرح می‌شود و بعضی از افراد به چنین کسانی خوش بین هستند.
دکتر کلانتری مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری گفت: ضرورت برگزاری این همایش در آن است که موج بازگشت به عرفان و معنویت، موجی بسیار محسوس است در دنیای پیچیده امروز است .
وی افزود: دنیایی که در تکنولوژی غرق شده بود، به این مهم می‌پردازد که بازگشت به معنویت امری لازم و ضروری است.
حجت‌الاسلام علی شیخ الاسلام از استادان عرفان دانشگاه تهران نیز در سخنان خود مقوله عرفان و تاریخ تحول آن را مورد توجه قرار داد و یادآور شد: مقوله عرفان در تاریخ اسلام چهار مرحله تکاملی دارد، گاهی مراد از عرفان بخشی از معرفتهایی است که از راه کشف و شهود حاصل می‌شود و عرفان در اسلام معنای خاصی دارد که متفاوت با معنای اولیه آن است. در تعریف عرفان اسلامی این جمله کافی است که «العرفان العلم بالله من حیث اسمائه و صفاته و العمل...».
شیخ‌الاسلام تأکید کرد: بزرگان ما تا عرفان را اسلامی نکردند آن را نپذیرفتند. ما تعبیر عرفان نظری و علمی را از زمان «قیصری» می‌بینیم و الا خود اهل معرفت علم اصول و علم وصول داشته‌اند
وی گفت: شرع مداری لازمه عرفان ناب اسلامی است و به همین دلیل در راه هدایت و دستگیری و رساندن انسانها به مقصد حضور حضرت خاتم پیامبر اسلام(ص) ضروری است.
در همایش یک روزه "پیامبر؛ عرفان و معنویت نو" در نوبت عصر ابتدا استاد علی معلم به شعر خوانی در وصف پیامبر اعظم(ص) پرداخت و در شعر خود جنبه‌های معنوی و ایمانی آن پیامبر همام را در قالب بیانی شیوا به سمع حضار رساند.
حمید رضا مظاهری سیف یکی از سخنرانان نوبت عصر این همایش بود که به بررسی نئوتانترایسم در اندیشه اشو پرداخت. او در این بررسی سعی نمود مطالعه‌ای تطبیقی درباب عشق در عرفان اسلامی و اندیشه اشو داشته باشد.
وی سخن خود را با این پرسش آغاز کرد که چرا انسان عشق را در زمین و در رابطه با همنوعان تجربه می‌کند؟ در برابر این ادراک و هیجان چه رفتاری باید داشته باشد؟ پاسخ اشو با پاسخی که در نظام تربیت عرفان اسلامی به این پرسش داده می‌شود متفاوت است.
مظاهری سیف سپس به این نکته اشاره کرد که اشو با الهام از آیین تانترا بر لذت جنسی و شادمانی این جهانی تأکید داشته، ناپایداری آن را پذیرفته و خدا را در کامجویی‌های مادی می‌جوید. ولی عرفان اسلامی به دو صورت و در دو گام متفاوت گذر از عشق مجازی به عشق حقیقی را رقم می‌زند.
وی افزود: در گام نخست مهار عشق‌ورزی ما را به کشف عشق حقیقی می‌رساند و در گام دوم مهارت در عشق ورزیدن را می‌آموزد.
دکتر مژگان سخایی دیگر سخنران این همایش بود که به معرفی عرفان یهودی با تکیه بر مکتب قبالا و مقایسه برخی آموزه‌های آن با عرفان اسلامی پرداخت.
وی در آغاز سخن با اشاره به این نکته که در عرفان تمامی ادیان الهی، محوریت بر معرفت و قرب به خداوند است و شناخت خدا به‌واسطه اسما و صفات الهی صورت می‌گیرد گفت : عرفان اسلامی و یهودی از این قاعده مستثنا نیستند. در عرفان اسلامی توحید جایگاه بسیار والایی دارد و خطوط آن بسیار دقیق در آموزه‌های قرآنی روشن شده است.
دکتر سخایی افزود: در دین یهود آنچه از حضرت موسی رسیده توحید ناب است اما آنچه در تلمود موجود است شکل دیگری یافته و غلبه تشبیه و توصیف انسان‌وار پروردگار در آن بسیار است.
دکتر سخایی با اشاره به این نکته که عرفان اسلامی مبتنی بر وحی است گفت : درحالیکه ضعف این مسئله در سنتهای عرفانی یهود مشهود است. اغماض و پیچیدگی مطالب عرفانی در سنتهای یهودی تا حدی است که حتی نویسندگان مطالب نیز نمی‌توانند آنچه را نوشته‌اند شرح کنند درحالیکه در عرفان اسلامی، قرآن اساس تفسیر مفاهیم والاست.
دکتر حسن بلخاری دیگر سخنران این همایش بود که به بررسی تطبیقی عرفان اسلامی با عرفان تائوئی پرداخت.
وی یکی از قواعد عرفان تائوئی را با مفهوم توکل و رضا به بحث گذاشت و بر این نکته اشاره کرد که محققان و متفکران ادیان در نظام‌بندی و مطالعه تطبیقی بین مذاهب و مشارب فلسفی و عرفانی جهان شرقی به تمایزی ماهوی و مطلق بین این مذاهب معتقد نیستند.
دکتر بلخاری افزود: از دیدگاه این متفکران نظام آیینی، فلسفی و عرفانی شرقیان، گرچه در مواردی حاوی برخی تضادها و تعارضاتی به ظاهر غیر قابل جمع هستند اما بن‌مایه‌ای واحد این مذاهب را به هم پیوند می‌دهد.
وی تصریح کرد: این پیوند و نزدیکی از یک دیدگاه محصول تأثیر و تأثرات این مذاهب بر یکدیگر به دلیل تقریب و تقرب جغرافیایی است و از دیدگاهی دیگر نه تأثیر و تأثر جغرافیایی که بنا به توارد بن‌مایه‌ای واحد این مذاهب و مشارب را به هم پیوند زده است.
دکتر بلخاری بر این نکته نیز تأکید کرد که علیرغم این آراء که در تبیین نظریه اصلی مطرح شده است تأمل در مبانی و اصول این مذاهب و مشارب نوعی افتراق و تمایز بنیادی را نیز نشان می‌دهد.
این همایش از سوی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران برگزار شد.
نظر شما