به گزارش خبرنگار مهر، عصر امروز در نشست نقد و بررسی کتاب «سکوت و معنا» که در شهر کتاب مرکزی برگزار شد، دکتر سروش دباغ، مؤلف این کتاب به تشریح دلایل اهمیت ویتگنشتاین پرداخت و فصول گوناگون این کتاب را به حاضران معرفی کرد.
دکتر دباغ در آغاز به اهمیت ویتگنشتاین پرداخت و گفت: ویتگنشتاین از جهات بسیاری مورد توجه بوده است و این امر سبب شده است که هم خوانش تحلیلی و هم خوانش قاره‌ای از آرای او صورت گیرد. زندگی جذاب و اسرارآمیز ویتگنشتاین نخستین دلیل توجه فراوان به آثار اوست، او اهل آکادمیا نبود و قواعد زندگی دانشگاهی را رعایت نمی‌کرد، اما آکادمیا او را تحمل می‌کرد و از او بهره می‌گرفت.
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نفوذ ویتگنشتاین در شاخه‌های مختلف فلسفی را دلیل دیگر اهمیت او خواند و گفت: ویتگنشتاین اولاً و بالذات فیلسوف معنا است و این دغدغه او در هر دو دوره کاری او مشهود است، اما ادبیاتی که پیرامون فلسفه او صورت گرفته است، شاخه‌های مختلف فلسفی را از فلسفه ذهن، فلسفه دین، فلسفه روانشناسی و فلسفه علم الاجتماع شامل می‌شود و این دلیل دیگر توجه فراوان به اوست.
دکتر دباغ نفوذ به اندیشه‌های ویتگنشتاین در سایر حوزه‌های علوم انسانی اشاره کرد و گفت: گسترش آرای ویتگنشتاین در حوزه‌های دیگر غیر از فلسفه مثل روانشناسی و جامعه شناسی دلیل مهمی در گسترش و بسط توجه به اندیشه‌های اوست.
وی سپس به کتاب «سکوت و معنا» اشاره کرد و گفت: مقاله‌های این کتاب اندیشه‌های گوناگون ویتگنشتاین به‌ویژه آرای او در دوره متاخر را در بر می‌گیرد، مقاله نخست به چهار تلقی از سکوت اشاره دارد که عبارتند از سکوت خنثی، سکوت سلبی، سکوت عرفانی و سکوت درماین، در همین بحث از اهمیت سکوت عرفانی سخن گفته ام و کوشیده ام در این زمینه به آرای عارفان ایرانی نیز اشاره کنم.
وی گفت: در مقاله دوم سه تلقی مختلف از بحث شباهت خانوادگی را بررسی کرده ام و شخصاً البته با اندکی دخل و تصرف با تلقی سوم موافقم. در مقاله سوم نیز به بحث صدق از نگاه ویتگنشتاین پرداخته ام و کوشیده‌ام بر خلاف رای متعارف توضیح دهم که می‌توان مطابق با کارهای مختلف ویتگنشتاین تئوری صدق حشو و زائد بودن را به او نسبت دهم.
دکتر دباغ در ادامه به سایر مقالات کتاب پرداخت و گفت: مقاله چهارم کتاب می‌کوشد از نتایج و لوازم آموزه‌های معرفت‌شناسانه ویتگنشتاین در فلسفه اخلاق به ویژه شاخه فرااخلاق در تلائم با بحث شباهت اخلاقی بحث کند. در این مقاله بحث فیلسوفان اخلاق جدید چون مک داول را که منکر وجود اصول اخلاقی هستند، با استفاده از آرای ویتگنشتاین نقد کنم و لوازم آرایشان را نشان دهم.
وی سپس مقاله های پنجم و ششم را بیشتر مطابق با دغدغه‌های شخصی خود خواند و گفت: در مقاله پنجم کوشیده ام به مسئله شر از نگاه ویتگنشتاین بپردازم و در مقاله پایانی هم به نقد و بررسی آرای استاد مجتهد شبستری پیرامون مساله ایمان پرداخته ام و در این مورد کوشیده‌ام از آرای ویتگنشتاین بهره گیرم.
دکتر دباغ در بخش پرسش و پاسخ نیز به ارائه توضیحاتی پیرامون نگاه ویتگنشتاین به مسئله شر پرداخت و در این زمینه به شرح مختصر آرای دیزی فیلیپس، متخصص فلسفه دین از نگاه ویتگنشتاین پرداخت.
نظر شما