اصلاح نژاد واحدهای دامی تحولی عظیم در صنعت دامپروری

به گزارش خبرنگار مهر در ساری، به تاکید این کارشناسان با توجه به سیاستهای دولت نهم مبنی بر احداث شهرکهای دامپروری، به اصلاح نژاد دام به عنوان یک پیش نیاز باید بیش از پیش توجه شود.

به باور این کارشناسان، افزایش تولید و بازده اقتصادی، افزایش سرانه شیر و گوشت و ایجاد اشتغال از جمله مزیتهای اصلاح نژاد دام است که باید توجه بیشتری به آن شود.

همچنین سنتی بودن تولید، کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، نبود مدیریت صحیح، عدم فرهنگ سازی، اطلاع رسانی نامناسب، کم توجهی به پژوهش و آموزش از جمله چالشهای فراروی اجرای طرح اصلاح ژنتیکی دام در مناطق مختلف شمال و غرب مازندران به شمار می آید.

طبق آمار، طرح اصلاح نژاد دام از سال 85 در کشور آغاز شده و تا پایان برنامه پنج ساله چهارم باید یک میلیون و 100 هزار واحد دامی اصلاح ژنتیکی می شد.

مازندران با 208 دامداری صنعتی و 345 واحد گاوداری شیری و 27 درصد جوجه یک روزه، 11 درصد گوشت سفید و هفت درصد گوشت قرمز کشور را تولید می کند.

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد چالوس گفت: اصلاح ژنتیکی دام در بهبود وضع اقتصادی دامداران تاثیر مهمی دارد و تحولی بزرگ در صنایع دامی به شمار می آید.

مجتبی نشایی مقدم اظهار داشت: اصلاح نژاد دام در کنار توسعه ساختارهای صنعتی وابسته نظیر کارخانه های تولید شیر و گوشت بازوهای مهمی در اقتصاد نوین صنعتی است.

وی اظهار داشت: اصلاح دام در کشورهای پیشرفته در مرحله توسعه یافته شامل دو مرحله استفاده از روشهای کلاسیک و بیوتکنولوژی یا فن آوری زیستی است.

وی اختصاصی بودن اهداف و دوره نسبتا کوتاه نتیجه گیری را از جمله مزایای علم فن آوری زیستی برشمرد.

به گفته نشایی مقدم، اگر دامهای بومی و نژادهای سنتی موجود کشور از نظر ذخایر ژنتیکی ارزش زیادی دارند اما پراکندگی ژنهای مطلوب در نژادهای بومی موجب شده تا این ذخایر با ارزش بدون استفاده بماند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از این رو ایران نتوانسته در ردیف کشورهای پیشرفته اصلاح نژاد دام قرار گیرد زیرا در گذشته بیشتر نژادهای صنعتی مورد استفاده از کشورهای دیگر وارد می شد.

وی تصریح کرد: افزایش شمار جمعیت کشور و گرانی فرآورده های دامی نظیر گوشت، شیر، ضرورت افزایش تولید و توجه به اصلاح ژنتیکی دام را الزامی می سازد.

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد چالوس ادامه داد: در صورت کاهش قیمت محصولات و فرآورده های دامی، خواهیم دید که نه تنها تولیدات این بخش کافی نیست بلکه نسبت به سرانه جهانی نیز بسیار کمتر است.

وی سرانه جهانی تولید گوشت به ازای هر فرد را 40 کیلوگرم دانست و گفت: این رقم در حال حاضر 12 کیلوگرم به ازای هر نفر در ایران است.

به تاکید وی از نظر اصلاح نژاد دامهای بومی و سنتی تاکنون هدفمند کار نشده و همچنان به خارج وابسته ایم و برنامه مدون و عملی نیز در این زمینه وجود ندارد.

وی تنوع در تولید را مهم برشمرد و یادآور شد: نباید جای گوشت قرمز را با همه اما و اگرهای پزشکی با دیگر فرآورده های دامی تعویض کرد.

وی پیشنهاد داد: بهترین راهکار برای افزایش راندمان تولید فرآورده های دامی، توجه به اصلاح ژنتیکی دام است تا کشور را از واردات این فرآورده ها بی نیاز سازد.

نشایی مقدم بیان داشت: برای اصلاح نژاد دام روند موجود باید تسریع یابد تا هم کمبودها جبران شود و هم در رقابت با سایر کشورها از گردونه عقب نمانیم.

کارشناس ارشد رشته کشاورزی از چالوس یادآور شد: اصلاح نژاد دام روستایی بستر مناسبی برای افزایش راندمان تولید و بازده اقتصادی است.

میثم احمدی افزود: توسعه فعالیتهای آموزشی و ترویجی برای ارتقاء آگاهی و دانش فنی دامداران، ثبت مشخصات رکورد گیری دام، کنترل کیفیت شیر از جمله نیازها برای اصلاح نژاد دام است.

وی اظهار داشت: اصلاح نژاد دام به عنوان ابزاری موثر در جهت بهبود کمی و کیفی تولیدات و ارتقاء بازده اقتصادی جایگاه ویژه ای دارد.

وی با بیان اینکه سالانه 11 درصد تولید ناخالص ملی مربوط به دامپروری است، تامین نیروی انسانی کارآمد و آموزش دیده، توجه به پژوهش و بیوتکنولوژی را مهم برشمرد.

به گفته احمدی، برای اصلاح نژاد دام، شناسایی دام، رکورد گیری، برای تعیین چربی و پروتئین نیاز است و در این زمینه ایجاد آزمایشگاه های مربوط در منطقه ضروری است.

مسئول امور دام جهاد کشاورزی نوشهر نیز در این خصوص عنوان کرد: اصلاح نژاد دام از جمله ضرورتهای احداث و توسعه شهرک دامپروری در منطقه است.

حمزه علی اسحاقی افزود: افزایش تولید در واحدهای دامی مهم ترین ضرورت اصلاح نژاد دام است و باید در واحد سطح تولید بالا برد.

وی اظهار داشت: تبدیل واحد دامی به بومی به دو رگ و اصیل مد نظر است و در حال حاضر تبدیل دام بومی به دو رگ در برنامه قرار دارد.

وی همچنین خاطرنشان کرد: محدودیت های موجود در غرب مازندران استقرار واحدهای صنعتی بزرگ دامی را با مشکل روبرو می سازد.

به گفته اسحاقی، کمبود زمین، کمبود علوفه و نهاده های دامی از دیگر موانع فراروی اصلاح ژنتیکی دامی در منطقه است.

وی بیان داشت: برای توسعه صنایع دامپروری و اصلاح نژاد دام باید وضعیت منطقه غرب مازندران که آیا کشاورزی، دامپروری و یا گردشگری است؟ باید مشخص شود.

مسئول امور دام جهاد کشاورزی نوشهر فرهنگ سازی و فراهم شدن زیر ساختها را برای توسعه صنایع دامی در منطقه الزامی دانست.

وی یادآور شد: در مجموع سیاستها به گونه ای است که دامداری در منطقه رو به افول بوده و برای نجات و احیاء این صنعت باید برنامه ریزی اصولی شود.

به گفته وی در سال گذشته حدود 800 واحد دامی سنگین در منطقه اصلاح ژنتیکی شد.

58 واحد صنعتی مرغداری، 48 واحد دام سنگین، 220 هزار راس دام سبک، شش واحد طیور مرغ مادر و چهار هزار دامداری در نوشهر و چالوس فعالیت دارد.