به گزارش خبرنگار مهر، دکتر حمید امیرنژاد، صبح چهارشنبه در همایش بررسی مسئله خشکسالی اخیر کشور در دانشگاه مازندران اظهار داشت: با توجه به موقعیت ایران و شرایط آب و هوایی موجود، احتمال افزایش خشکسالی در کشور وجود دارد.
امیرنژاد ادامه داد: بر اساس اطلاعات هواشناسی تا تاریخ هفت اردیبهشت ماه سال جاری، ۱۷استان کشور بین ۷۵ تا ۵۱ درصد و ۱۲ استان کشور نیز کمتر از ۵۰ درصد بارش به نسبت میانگین بلند مدت مشابه داشتند.
وی عنوان کرد: شدت خشکسالی در سال جاری در استانهای قم و مازندران ضعیف و در استانهای تهران، آذربایجان شرقی، اردبیل، قزوین، سمنان، خراسان شمالی، گلستان، زنجان، آذربایجان غربی، گیلان و همدان متوسط و در استانهای لرستان، خوزستان، اصفهان، خراسان جنوبی، کردستان، کرمانشاه، یزد، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی و هرمزگان شدید است.
وی یادآور شد: خشکسالی در استانهای فارس، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، ایلام، خراسان جنوبی و بوشهر بسیار شدید است.
مدرس سابق گروه اقتصاد دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران تصریح کرد: میانگین بارش در استان مازندران 800 تا 900 میلی متر است که این میزان بارش از شرق به غرب افزوده می شود.
به گفته وی، بارش باران در شهر رامسر، غربی ترین شهر مازندران، 1200 میلی متر و در شهرهای گلوگاه و بهشهر به500 میلی متر می رسد و این میزان بارش چنانچه به مقدار 30 درصد کاهش داشته باشد، موجب بروز سالهای خشکسالی در استان خواهد بود.
وی ادامه داد: در بررسیهای انجام شده، کاهش هر یک میلی‌متر بارندگی می تواند حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد ریال به بخش کشاورزی آسیب وارد کند.
به گفته وی بدیهی است اثرات پدیده خشکسالی نه تنها بر تولید محصولات کشاورزی موثر بوده بلکه به طور همزمان بر تمام موجودات زنده شامل گونه های گیاهی و جانوری و همچنین انسانها تاثیرگذار است.
وی گفت: هر چند که خطر خشکسالی امسال در استان مازندران به جدیت سالهای پیش نبوده، اما به هر حال از اسفند سال قبل در این استان بحران خشکسالی آغاز شده و خسارت قابل توجهی به بخشهای کشاورزی و باغات استان وارد کرده است.
استاد یار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری عنوان کرد: عمده مصارف کشاورزی از منابع آبهای زیرزمینی تامین می‌شود و مردم به دلیل فقدان مدیریت جامع در بخش کلان آب کشور به استفاده بیشتر از این منابع روی آوردند.
وی بیان داشت: با برداشت هر چه بیشتر از این منابع زیر زمینی، احتمال تشدید بحران آب در سالهای آتی وجود خواهد داشت.
وی اثرات اقتصادی خشکسالی را کاهش تولیدات و تهدید امنیت غذایی، ضایعات شدید بر زیستگاه ها و اکوسیستمهای جنگلی، کاهش تولیدات علوفه مراتع ، پایین رفتن سطح رودخانه ها و کاهش منابع آب و در نتیجه به مخاطره افتادن پرورش آبزیان در استان، ایجاد پدیده بیابان زایی و کویرزایی برشمرد.
وی در توضیح این موارد یادآور شد: خشکسالی برای بر تولیدات و عملکرد کشاورزی و امنیت غذایی تهدید به شمار می رود و با توجه به اینکه مازندران از قطبهای مهم کشاورزی کشور است از اینرو این جنبه از اثرات خشکسالی بر اقتصاد استان بسیار قابل توجه بوده است.
وی در ادامه با بیان اینکه همه ساله زیان اقتصادی قابل توجهی ناشی از خشکسالی متوجه اقتصاد استان می شود، خاطرنشان کرد: با توجه به نیاز بسیار زیاد محصول استراتژیک برنج به آب، خشکسالی به این گیاه به ویژه در زمان غرقاب محصول و نشاءکاری، بیش از سایر محصولا ت در استان صدمه وارد کرده است.
امیر نژاد گفت: بر اثر کم آبی، سطح زیر کشت برنج در کشور کاهش یافته است همچنین دوام خشکسالی و کمبود طولانی مدت آب و تنش حاصل از آن ضایعات شدیدی را بر زیستگاه ها و اکوسیستم های جنگلی در پی خواهد داشت.
وی گفت: از جمله این تنش ها می توان به از بین رفتن برگ گیاهان، زوال تاج گیاهان و درختان اشاره کرد که این امر سرانجام موجب کاهش ضخامت دوره های رشد سالیانه درختان و میزان تولید الوار در استان می شود.
امیرنژاد تاثیر تنش ناشی از خشکسالی را بر درختان جدی توصیف کرد و گفت: این درختان اغلب اوقات مورد حمله حشرات و قارچ ها به عنوان آفات و بیماریهای ثانویه قرار می گیرند.
وی همچنین با اشاره به تبعات اجتماعی خشکسالی در جامعه گفت: باید توجه کرد که اثرات اجتماعی خشکسالی در درازمدت به هیچ وجه مدنظر قرار نگرفته است در حالی که در کنار مسائل اقتصادی و تهدید امنیت غذایی جوامع، خشکسالی اثرات اجتماعی متعددی نیز خواهد داشت که این اثرات را می توان در بهداشت عمومی، اشتغال و بیکاری، سیاستها و حتی در روابط خارجی مشاهده کرد.
امیرنژاد با بیان اینکه ادامه روند خشکسالی، کاهش تولیدات را به دنبال خواهد داشت به موضوع افزایش جمعیت در هردوره، اشاره و تصریح کرد: این امر در نهایت به تورم، افزایش واردات، خروج زارعین از این بخش منجر می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری ادامه داد: به طور استاندارد با بروز و دوام پدیده خشکسالی، سطح زندگی مردم کاهش خواهد یافت که این مسئله به ویژه در مناطقی که وضعیت عمومی زندگی در سطح پایینی بوده خطرناک است و می تواند حتی به بحرانهای سیاسی منجر شود و پیش بینی ها حاکی از آنست که نزاع جوامع جهانی در آینده ای نزدیک بر سر آب و فرار از پدیده خشکسالی خواهد بود که نمودهایی از این تنش در کشور در مناطق مرزی و یا کشورهای همسایه دیده می شود.
امیرنژاد همچنین گرایش به استفاده از آبهای غیر تصفیه شده آلوده و شیوع بیماری را در مناطق محروم را از آسیبهای دیگر این پدیده دانست و گفت: از دیگر اثرات نامطلوب آن در استان مازندران تضعیف و رکود شدید صنعت توریسم است.
وی بهبود شبکه های آبیاری کشاورزی، استفاده از روشهای نوین آبیاری و به ویژه بهره گیری از روشهای کم آبیاری را از راهکارهای برون رفت از این مسئله عنوان کرد.
و ی ادامه داد: این روش به ویژه برای استان مازندران که برنج و کشت به شیوه سنتی آن در اولویت کشاورزان است، بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
وی گفت: متوسط بازده آب در بخش کشاورزی ایران پایین و بین 30 تا 40 درصد است که با توجه بیشتر به این مسئله و استفاده از روشها و فناوری نوین می توان این مقدار را بهبود بخشید و به 60 تا 70 درصد رساند.
نظر شما