به گزارش خبرنگار مهر، فصل بهار برای سینمای ایران با اخبار خوشایند و ناخوشایند همراه بود که مروری بر مهمترین آنها می‌تواند دورنمایی از تصویر سینمایی ایران در ماههای آغازین سال ترسیم کند.
نکته مهم درباره این مقطع زمانی آنکه هر چقدر تب داغ سینما در ماههای پایانی سال با ترافیک کاری، اخبار و برنامه‌های فشرده بالا می‌رود، نوروز به مثابه آب سردی است که این بیمار تبدار را از تک و تا می‌اندازد و آرامشی به دنبال دارد که تا داغ شدن دوباره تنور سینما به رکودی ناخوشایند تبدیل شده و همه منتظر بر دوباره تن کردن رخت تبدار هستند.
"دایره زنگی"؛ فیلم یک میلیاردی فصل بهار
بهار فصلی است که بسیاری از پروژه‌های جدید و همچنین بخشی عمده از تصمیم‌گیری‌های اجرایی و نظارتی به نوعی ترمیم و اعمال می‌شوند و به همین دلیل همراه با اخبار و برنامه‌ها و سیاستگذاری‌های تازه در حوزه سینما همراه است. این وجه که نوعی هماهنگی با تغییرات را به همراه دارد خود به خود وقفه‌ای در از سر گیری دوباره روند عادی برنامه‌ها در پی دارد.
همانطور که اشاره شد این مقطع زمانی با توجه به اینکه نوروز و ایام تعطیلی را در بر می‌گیرد، یکی از نقطه‌گذاری‌های خاص برای اکران و نمایش فیلم‌های سینمایی است و تجربه چند سال اخیر نشان داده که معمولاً یکی از فیلم‌های پر فروش سال از آثار اکران بهار است. بهار 87 برای سینما و سینماگران ایران چه اتفاقاتی را رقم زد؟
* از پنج فیلم اکران بهار که در گروه‌های سینمایی اکران شدند طبق پیش بینی‌ها یک فیلم پرفروش سال معرفی شد و به عضویت باشگاه یک میلیاردی‌ها درآمد. "دایره زنگی" اولین فیلم سینمایی پریسا بخت‌آور است که هر چند در جشنواره بیست و ششم فجر حاشیه‌های پررنگ داشت و پس از یک نمایش کنار گذاشته شد، توانست در اکران نوروزی گروه سینمایی قدس قرار بگیرد.
این فیلم پس از 77 روز نمایش در 15 سینما 900/681/111/1 تومان فروش کرد و در کنار فیلم‌های "توفیق اجباری" محمدحسین لطیفی، "اخراجی‌ها" مسعود ده‌نمکی و "آتش بس" تهمینه میلانی در فهرست فیلم‌های یک میلیاردی چند سال اخیر سینمای ایران قرار گرفت.
موفقیت احتمالی این فیلم از همان آغاز قابل پیش بینی بود و کار را به جایی رساند که سینما عصر جدید از فرصت تعطیلات نوروز استفاده کرد و با پوستر سر در فیلم "ملودی"، اقدام به نمایش "دایره زنگی" کرد. از آنجایی هم که یک فیلم نمی‌تواند دو سینمای سرگروه داشته باشد (در دو گروه سینمایی به نمایش درآید) و فیلم بخت‌آور به طور رسمی در گروه سینمایی قدس به نمایش درآمده بود، این تخلف سینمایی پیگیری شد و سینما عصر جدید ملزم به نمایش فیلم "پابرهنه در بهشت" بهرام توکلی شد.
* حضور سینمای ایران در شصت و یکمین جشنواره فیلم کن که از 25 اردیبهشت تا پنجم خرداد برگزار شد، طبق گمانه‌زنی‌ها پیش نرفت و با ناکامی فیلم‌های "شیرین" عباس کیارستمی، "بودا از شرم فروریخت" حنا مخملباف، "تنها دو بار زندگی می‌کنیم" بهنام بهزادی و "چاه کندن در لاس وگاس" امیر نادری تنها فیلم "ترانه تنهایی تهران" سامان سالور در بخش دوهفته کارگردانان حضور پیدا کرد.
"ترانه تنهایی تهران" سومین ساخته سالور پس از "ساکنین سرزمین سکوت" و "چند کیلو خرما برای مراسم تدفین" و داستان دو مرد در تهران است که ماهواره نصب می‌کنند. مرحوم بهروز جلیلی، حمید حبیبی‌فر، مجتبی بیطرفان، مریم صباغیان و محمد فصیحی بازیگران، تورج اصلانی فیلمبردار، محمد شاهوردی صدابردار و حسین صابری و س. سالور تهیه‌کنندگان آن هستند.
این فیلم با دو نمایش در روزهای 30 و 31 اردیبهشت در دو سانس با نقد وتحلیل‌های مثبت در مطبوعات خارجی روبرو شد که از آن جمله می‌توان به نقد دبورا یانگ؛ منتقد معروف در بولتن روزانه هالیوود ریپورتر در جشنواره کن اشاره کرد. "ترانه ..." همچنین در بیست و ششمین جشنواره مونیخ که از 31 خرداد تا هشتم تیر در آلمان در حال برگزاری است، در بخش بهترین فیلم خارجی "آری ـ زیس" که ارزش جایزه آن 50 هزار یورو است در کنار فیلم‌هایی از چین، بریتانیا، سوئیس، دانمارک و ... رقابت می‌کند.
سالور همزمان با جشنواره مونیخ برای داوری جشنواره بین‌المللی فیلم رباط به مراکش می‌رود. نهایتاً اینکه این فیلمساز جوان در کنار 29 کارگردان برجسته بین‌المللی به سفارش سازمان ملل متحد فیلم کوتاه می‌سازد.
* سینمای ایران در سه ماه اول سال حضوری پررنگ و گسترده در جشنواره‌های جهانی و هفته‌های فرهنگی برپا شده داشت و سینماگران ایرانی نیز به عنوان داور در این جشنواره‌ها حضوری برجسته داشتند.
مستند "روزهای بی‌تقویم" مهرداد اسکویی در کنار "تهران انار ندارد" مسعود بخشی، "کارت قرمز" مهناز افضلی، "به کجا تعلق دارم" مهوش شیخ‌الاسلامی و "سیانوزه" رخساره قائم مقامی در بخش تمرکز بر ایران جشنواره هات داکز 2008 به نمایش درآمد و برنده جایزه بهترین مستند نیمه‌بلند شد. این جشنواره 29 فروردین تا هشتم اردیبهشت در تورنتو برگزار شد.
"ترانه تنهایی تهران"؛ نماینده سینمای ایران در کن شصت و یکم
"آواز گنجشک‌ها" مجید مجیدی در بخش مسابقه جشنواره سینماسیتی صربستان شرکت کرد. همچنین مجیدی به عنوان داور بخش اصلی و رقابتی جشنواره افق‌های جدید عصر لهستان انتخاب شد که از 28 تیر تا هفتم مرداد برگزار می‌شود و به درخواست برگزارکنندگان "آواز گنجشک‌ها" نیز برای مخاطبان و کارشناسان به نمایش درمی‌آید.
مجیدی در پنجاه و پنجمین جشنواره سیدنی استرالیا نیز به عنوان داور فیلم‌های بخش مسابقه را داوری کرد و آخرین فیلمش در بخش بزرگان سینمای این جشنواره به نمایش درآمد. "آواز گنجشک‌ها" همچنین در بخش نمایش کارگردانان شصت و دومین جشنواره بین‌المللی ادینبورگ اسکاتلند روزهای 30 و 31 خرداد به نمایش درآمد. مسئولین جشنواره منبر طلایی روسیه نیز خواستار حضور مجیدی در این جشنواره به عنوان داور و نمایش فیلم‌های وی در یک جشنواره مستقل شدند.
فیلم "به همین سادگی" رضا میرکریمی برای دریافت جایزه اصلی سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو با 15 فیلم از کشورهای فرانسه، آلمان، مجارستان، آمریکا، روسیه، اکراین، ایتالیا، سوئیس، ایسلند، بلغارستان، اسپانیا، چین، آلبانی و ... رقابت می‌کند. این جشنواره 30 خرداد تا هشتم تیر برپاست.
فیلم سینمایی "بچه‌های ابدی" پوران درخشنده موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم انساندوستانه از دهمین جشنواره بین‌المللی شرق / غرب باکو شد. این جشنواره از 12 خرداد با آثاری از کشورهای ایران، استونی، لیتوانی، قرقیزستان، فرانسه، روسیه و لهستان برپا شد.
فیلم "دیوار" محمدعلی طالبی اولین بار در دنیا در پنجاه و چهارمین دوره جشنواره فیلم تائورمینا ایتالیا به نمایش درآمد. این جشنواره از 26 خرداد تا اول تیر در جزیره سیسیل برگزار شد و از آن به عنوان چهارمین جشنواره معتبر ایتالیا در کنار ونیز، تورین و رم یاد می‌شود.
"کارگران مشغول کارند" مانی حقیقی و "بیدار شو آرزو" کیانوش عیاری در نهمین جشنواره فیلم رنگین کمان لندن به نمایش درآمدند. این جشنواره هر سال برای آشنایی مردم بریتانیا با فرهنگ و سنت‌های سایر ملل برگزار می‌شود و 18 خردادماه به پایان رسید.
فیلم‌های "سه زن" منیژه حکمت و "روایت‌های ناتمام" پوریا آذربایجانی در جشنواره فیلم اروپایی بروکسل به نمایش درمی‌آیند. ششمین دوره این جشنواره از هشتم تا 17 تیر در بلژیک برگزار می‌شود و این دو فیلم در بخش ویژه سینمایی couvertes در کنار 19 فیلم از نقاط مختلف جهان به نمایش درمی‌آیند.
فیلم "4+10" مانیا اکبری در برنامه ویژه نمایش فیلم‌های مستقل موسسه لاسید در جشنواره کن 2008 به عنوان فیلم افتتاحیه به نمایش درآمد. "آن سه" نقی نعمتی در جشنواره فیلم تایپه و همزمان در جشنواره گرانادا اسپانیا نیز حضور دارد که از اول خرداد تا 16 تیر برپاست. "چراغی در مه" پناه‌بر‌خدا رضایی در جشنواره پوسان کره جنوبی حضور پیدا می‌کند. فیلم سینمایی "رویای لاس وگاس" جدید امیر نادری نیز از گزینه‌های جدی حضور در بخش مسابقه فیلم ونیز است.
نخستین هفته فرهنگی ایران در روسیه با نمایش فیلم‌های "مهر مادری"، "یک تکه نان"، "عیسی مسیح"، "بید مجنون" و "آفتاب بر همه یکسان می‌تابد" و حضور لاله اسکندری و نادر طالب‌زاده برگزار شد.
اداره فرهنگ و میراث ابوظبی نیز 9 فیلم از سینمای ایران را در تعطیلات آخر هفته ماه ژوئن برای علاقمندان به نمایش می‌گذارد. در این برنامه از 23 خرداد تا هشتم تیر فیلم‌های "لیلا" و "درخت گلابی" مهرجویی، "رنگ خدا" مجیدی، "هنرپیشه" و "گبه" محسن و "تخته سیاه" سمیرا مخملباف، "چند روز بعد" کریمی، "خون‌بازی" بنی‌اعتماد و "آتش‌بس" میلانی روی پرده می‌رود.
اردیبهشت‌ماه نمایندگان سینمای ایران در نخستین دوره جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک شامل کیومرث پوراحمد، رخشان بنی‌اعتماد، محسن عبدالوهاب و هومن بهمنش به عضویت آکادمی تازه تأسیس این جوایز سالانه درآمدند. همچنین ابوالفضل جلیلی به عنوان داور جشنواره فیلم دهلی نو انتخاب شد که 20 تیرماه آغاز به کار می‌کند.
بهرام بیضایی؛ پشت صحنه "وقتی همه خوابیم"
* در فصل بهار هر چند تعطیلی‌های متوالی و سفر مسئولین به جشنواره کن در جلسات هفتگی شورای پروانه ساخت وقفه ایجاد کرد، ولی بالاخره طلسم شکست و پروانه ساخت‌های جدید در سال 87 صادر شدند. نخستین پروانه ساخت به "یک حبه قند" به کارگردانی و تهیه‌کنندگی رضا میرکریمی تعلق گرفت و پس از آن پروانه ساخت فیلم "آل" به کارگردانی بهرام بهرامیان به تهیه‌کنندگی علی معلم صادر شد.
"بیست" به کارگردانی عبدالرضا کاهانی و تهیه‌کنندگی پوران درخشنده و "یک بازی ساده" به کارگردانی سیدمهدی برقعی و تهیه‌کنندگی منوچهر زبردست نیز در ماه پایانی فصل بهار پروانه ساخت خود را گرفتند. در این میان جعفر پناهی که مدتی در انتظار پروانه ساخت فیلم "بازگشت" به سر می‌برد با طولانی شدن این زمان از ساخت این پروژه دفاع مقدسی انصراف داد.
اما روند صدور پروانه نمایش در این سه ماه خروجی بیشتری داشت و "آواز گنجشک‌ها"، "خواب لیلا"، "خواب زمستانی" ، "دیوار" و ... از فیلم‌هایی بودند که پروانه نمایش عمومی خود را دریافت کردند. در این میان فیلم "آتشکار" محسن امیریوسفی که آخرین پروانه نمایش صادر شده در سال 86 را به خود اختصاص داده و قرار بود اردیبهشت در گروه سینمایی عصر جدید اکران شود، در آخرین لحظات این فرصت را از دست داد.
* در فصل بهار صنوف سینمایی دو مراسم مخصوص به خود را به پا داشتند که انعکاسی گسترده در رسانه‌های مختلف داشت. مراسم دومین شب کارگردانان سینمای ایران 17 اردیبهشت برگزار و از چهار کارگردان و یک تهیه‌کننده سینمای ایران تقدیر به عمل آمد. در نکوداشت سه نسل فیلمسازی مسعود کیمیایی، پرویز شهبازی و ابراهیم حاتمی‌کیا تقدیر شدند و در بخشی ویژه از ناصر تقوایی تجلیل شد. عباس شباویز هم به عنوان تهیه‌کننده پیشکسوت تقدیر شد.
دومین مراسم روز فیلمنامه‌نویس همزمان با 25 اردیبهشت و روز بزرگداشت فردوسی از سوی این کانون جشن گرفته نشد و تنها به برگزاری یک مراسم ساده و تجلیل از یک فیلمنامه‌نویس پیشکسوت اکتفا شد. در این مراسم کارت عضویت افتخاری کانون به عباس کیارستمی به خاطر نگارش شش فیلمنامه و طرح فیلمنامه مهم برای سینمای ایران تعلق گرفت و از فرید مصطفوی نیز تقدیر به عمل آمد.
* بالاخره بهرام بیضایی موفق شد جدیدترین فیلم خود را پس از "سگ‌کشی" کلید بزند. او پس از پروژه ناکام "لبه پرتگاه" در سال گذشته، "وقتی همه خوابیم" را اردیبهشت‌ماه در لوکیشنی واقع در نوفل لوشاتو کلید زد. در این پروژه که یک فیلم در فیلم است و هنوز در حال فیلمبرداری، مژده شمسایی، حسام نواب صفوی، علیرضا جلالی‌تبار، مجید مشیری، شقایق فراهانی، هدایت هاشمی، سحر دولتشاهی و ... حضور دارند.
* شهریورماه 86 بود که احداث کاخ جشنواره فیلم فجر در پارک ملت در صدر اخبار سینمایی قرار گرفت. ساخت این مجموعه سینمایی با کاربری کاخ جشنواره در بزرگترین مجتمع علمی فرهنگی کشور در پارک ملت تهران به صورت جدی از اسفندماه 85 آغاز شد و قرار بود تا بهمن 86 به بهره‌برداری برسد که این اتفاق نیفتاد.
شهردار تهران در مراسم افتتاح رسمی سینما آزادی ضمن اشاره به این تعویق از تکمیل مجموعه فرهنگی سینمایی پارک ملت تا اردیبهشت 87 خبر داد. اما اکبر تشکری‌نیا مدیر عامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران اعلام کرد این مجموعه تا پایان خرداد به بهره‌برداری می‌رسد.
آخرین خبر درباره این مجموعه آنکه پردیس سینمایی پارک ملت با پنج سالن سینمایی و نگارخانه با وسعت 500 متر و طراحی منحصربفرد امروز چهارم تیرماه همزمان با میلاد حضرت فاطمه (س) به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین در جریان بازدید معاون امور مناطق شهردای تهران تهران از روند ساخت و ساز این پروژه، مقرر شده بود چهار سالن سینمایی این پردیس از اواسط خرداد فعالیت آزمایشی خود را آغاز کنند.
* نخستین کمپ فیلم کوتاه ایران از 25 تا 27 اردیبهشت در آلاشت مازندران برپا شد. مردمی کردن فیلم کوتاه از اهداف اصلی برگزاری این کمپ بود که همزمان با هفته جهانی صلیب سرخ، روز بزرگداشت فردوسی و هفته ارتباطات و روابط عمومی برگزار شد. این کمپ شامل برنامه‌هایی چون جلسات نمایش فیلم و رصد ستارگان بود و مجید مجیدی و رضا میرکریمی از میهمانان ویژه آن بودند که مجیدی در نشستی با فیلمسازان شرایط فعلی سینمای ایران را نقد کرد.
* نخستین جشنواره سراسری فیلم کوتاه جوانه‌های مقاومت (جم) با برپایی بزرگداشت مرحوم رسول ملاقلی‌پور و ابراهیم اصغرزاده، نکوداشت احمدرضا درویش و معرفی برگزیدگان برگزار شد. در این مراسم برگزیدگان بخش‌های طرح و فیلمنامه، فیلم کوتاه و مستند با اهداء تندیس جشنواره، لوح و جوایز نقدی مورد تقدیر قرار گرفتند.
مراسم خاکسپاری مرحوم نادر ابراهیمی
* سال 87 با چند مرگ در حوزه سینمای ایران آغاز شد که روندی صعودی در سه ماه آغازین سال داشت. داود اسدی بازیگر و نویسنده سینما و تلویزیون، شاهرخ سخایی عکاس سینما و تلویزیون، اسماعیل داورفر بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون، فرهنگ معیری پیشکسوت چهره‌پردازی سینمای ایران و نادر ابراهیمی نویسنده و کارگردان که دستی هم در عالم سینما داشته از جمله این درگذشتگان بودند.
ابراهیمی فارغ‌التحصیل ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران بود و با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تألیف و انتشار کتاب همکاری کرد. وی از 1350 ساخت فیلم کوتاه را آغاز کرد و مدرس هنرشناسی، تحلیل فیلم، کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی بود. ابراهیمی چند مجموعه تلویزیونی داشت که مشهورترین آنها "آتش بدون دود" و "سفرهای دور و دراز هامی و کامی" بود.
او در سینما به عنوان فیلمنامه‌نویس با حسن زندباف در ساخت "دست شیطان" همکاری کرد، بازیگر "کوچه پائیز" خسرو سینایی بود و سال 1376 فیلم سینمایی "روزی که هوا ایستاد" را درباره آلودگی هوا کارگردانی کرد. از مشهورترین کتاب‌های ابراهیمی می‌توان به "ابوالمشاغل"، "بار دیگر شهری که دوست داشتم" و "چهل نامه به همسرم" اشاره کرد.
نظر شما