"اختراع انزوا" و خاطرات وهم‌آلود پل استر

به گزارش خبرنگار مهر، اگرچه ترجمه آثار پل استر خیلی دیر در ایران آغاز شد اما با انتشار اولین کتابش به زبان فارسی، به سرعت در میان علاقمندان به ادبیات مدرن به چهره ای محبوب تبدیل شد. فضای معماوار و ناامیدی و سرنوشت غم انگیز قهرمانان، از ویژگی های عمده آثار استر است.

نشر افق که پیش از این بیشتر آثار پل استر را با ترجمه خجسته کیهان و شهرزاد لولاچی منتشر کرده، به تازگی کتاب «اختراع انزوا» استر را با ترجمه بابک تبرایی روانه بازار نشر کرده که شاید بتوان ردپای اولیه حضور عناصر ناخوشایند، ناامیدی و معماهای آثار استر را در آن جست؛ چون این کتاب در حقیقت سرگذشت نامه استر است که در خلال بخش اول آن یعنی «پرتره مردی نامرئی» درباره پدرش می نویسد که در طول زندگی به انزوایی خودخواسته فرو رفته و در بخش دوم (کتاب خاطرات) با روایت سوم شخص، گوشه هایی از زندگی شخصی خود را تشریح می کند که فرو رفتن در نوعی انزوا، از شاخصه های اصلی آن است.

استر «پرتره مردی نامرئی» را در سال 1979 و در زمان مرگ پدرش «سم استر» نوشته است. او در آن بخش از کتاب به مرور به پرتره پدر نزدیک می شود و با شرحی درباره زندگی روزمره ای که او سال ها بدون هر گونه تغییری ادامه داده، پرده از حقایقی غم انگیز درباره او برمی دارد که بی شباهت به معماهای زندگی قهرمانان داستان هایش نیست.

در بخش دوم یعنی «کتاب خاطرات»، استر نوع دیگری از انزوا را در زندگی خودش روایت می کند که بخش هایی از آن بی شباهت به زندگی یکی از شخصیت های کتاب «دیوانگی در بروکلین» نیست. در این کتاب با توجه با اشاره های آشنای استر درباره زندگی خود و پدرش، نوعی جستجوی هویت به چشم می خورد که از ویژگی های بارز دیگر آثار اوست. گویی در جاهایی از این روایت زندگی پدرش را تکرار می کند. استر این بخش را در سال های 1980 و 1981 نوشته است.

اختراع انزوا به گفته مترجم آن «نه رمان است و نه مقاله؛ چیزی است بینابین با زبانی بینابین. نکته چشمگیرش در نگاهی کلی، استفاده بدیع استر از تکنیک های داستانی برای روایت و تفسیر حوادث واقعی و شخصی است.»

بابک تبرایی که شانس را از ویژگی های عمده آثار استر می داند، نخستین بار در سال 1379 به طور اتفاقی با کتابی از استر آشنا شده و به گفته خودش - در مقدمه کتاب - در سال 1384 باز هم به طور اتفاقی ترجمه اختراع انزوا را پذیرفته است.

اگر از برخی اشتباهات در این ترجمه چشم پوشی کنیم می توان گفت که تبرایی موفق به ارائه ترجمه ای روان از این کتاب استر شده است. او در این ترجمه تلاش کرده به نثر و نحو نویسنده وفادار بماند. او می گوید: «اگر موفق شده باشم، مدیون توان استر در بازسازی کلامی جهان حیرت انگیزش و زحمات دیگر مترجمان آثار او هستم و اگر هم نه، دست کم برای پیمودن مسیری متفاوت تلاش کرده ام.»

"اختراع انزوا" توسط نشر افق در شمارگان 2000  نسخه و با قیمت 4500 تومان عرضه شده است.