شاهکارهای هنر ایران

خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر : کتاب با سخن ناشر آغاز می‌شود که توضیحی درباره این مجموعه و نویسنده آن داده است. پروفسور آرتور پوپ بنیانگذار و رئیس موسسه هنر و باستان‌شناسی ایران در آمریکا همراه با همسرش دکتر فیلیس اکرمن تحقیقات و مطالعاتی ارزشمند درباره هنر ایرانی انجام داده است. از جمله این تحقیقات کتابی است که در چندین مجلد با عنوان "سیری در هنر ایران" با همکاری شماری از هنرشناسان برجسته معاصر فراهم شده و همه شاخه‌ها و و دوره‌های هنر ایران را شامل می‌شود.

فهرست مطالب کتاب در شش فصل طراحی شده که در هر یک هنر دوره‌های خاص را از دوران باستان مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. اهمیت هنرهای ایران و نظری اجمالی بر تاریخ ایران در ابتدای فصول ششگانه آمده است. 

فصل اول به سفال‌های منقش پیش از تاریخ و عکس‌های مرتبط می‌پردازد. سفالینه‌های منقش ماقبل تاریخ که ساختن آنها در آسیای غرب مدتها پیش از 400 سال ق.م. آغاز شده بود، نخستین کتاب بشر به شمار می‌آید. اگرچه جنبه تزئینی آنها مهم بوده ولی برای سازندگان و استفاده‌کنندگان بیش از تزئین اهمیت داشته است. این نقوش بیان بیم‌ها و امیدها و علائمی برای استعانت از قوای طبیعی در مبارزه دائم حیات را مد نظر قرار داده است.

فصل دوم  به مفرغ‌های لرستان، هنر آذربایجان، دوره هخامنشی و تصاویر مرتبط می‌پردازد. در سال های 1200 تا 1300 ق.م. گروهی از مفرغ‌کاران در امتداد کناره فلات ایران از آذربایجان به طرف جنوب حرکت کردند. نمونه‌های آلات مفرغی لرستان اولین بار در سال 1929 در بازار پاریس مشاهده شد و محل کشف آنها نامعلوم است.

فصل سوم  به نقره‌کاری، مفرغ‌کاری و سفا‌ل‌سازی ساسانیان، فلزکاری بعد از آنها و تصاویر مرتبط می‌پردازد. اشیاء‌ مفرغی حتی بیش از جام‌های مشهور نقره، صفات بزرگی و پهلوانی هنر ساسانی را جلوه می‌دهند. تنگ‌های مفرغی اغلب بسیار بزرگ هستند و شکلی درشت دارند. در واقع ظرافت دلپسند قطع و اندازه‌های کهن با ذوق شاهان دلیر ساسانی که معتقدند از جانب خدا به فرمانروایی ایران مأمور شده‌اند،‌ متناسب نبود.

فصل چهارم  به فلزکاری از قرن چهارم به بعد، گچبری، سفالینه‌های لعابی کهن، نقاشی روی عاج، یافته‌های دوره آل‌بویه و سلجوقیان، سنگ‌تراشی، سفالینه‌های لعابی جدید، منبت‌کاری و تصاویر مرتبط می‌پردازد. تنها یک قطعه عاج که در زیبایی برجسته است از این دوران در ایران بر جای مانده که متأسفانه گرد ایام آن را از شفافی انداخته است. تکه‌هایی از یک جعبه جواهر عاج که اشعاری روی آن حک شده با طرح‌های کمرنگ مختص به قرن ششم نیز چند سال پیش در ری پیدا شده است.

فصل پنجم به هنر کتاب‌سازی، جلدسازی، تذهیب، درهای منقش چهلستون و تصاویر مرتبط می‌پردازد.

نهایتاً فصل ششم با نگاهی به قالی‌بافی، یافته‌های عصر صفوی و تصاویر مرتبط به کار پایان می‌دهد.