این منتقد سینما درباره ناکامی فیلمهای ورزشی در اکران عمومی به خبرنگار مهر گفت: در سینمای ایران تهیهکنندهها بیشتر تمایل به ساخت آثاری دارند که به تجربه دریافتهاند در گیشه موفق میشود و بازده اقتصادی دارد. به همین دلیل همیشه گرایش به ساخت فیلمهای کمدی بیش از فیلمهای ترسناک است. فیلمهای ترسناک ایرانی در گیشه شکست میخورند و تهیهکنندهها حاضر نیستند با تولید چنین فیلمهایی سرمایه خود را به خطر بیندازند.
قطبیزاده افزود: پس از موفقیتهای تیم فوتبال ایران در جام جهانی، تهیهکنندهها احساس کردند علاقه مردم به فوتبال میتواند باعث فروش فیلمهای ورزشی شود. حضور فوتبالیستهای تیمهای پیروزی و استقلال در دو فیلم به قصد جذب مخاطب اتفاق افتاد، اما با شکست این فیلمها در گیشه جریان تولید فیلمهای ورزشی متوقف شد.
وی در ادامه درباره شرایط تولید در سینمای ایران گفت: تهیهکنندههای سینمای ایران شهامت تجربههای تازه را ندارند. وضعیت بغرنج مالی در سینما مانع نوآوری میشود، به همین دلیل آنها سعی میکنند سراغ تجربههایی بروند که در گیشه جواب داده است. نوآوریهای محدود بعضی کارگرانها و تهیهکنندهها یک جریان بادوام نیست.
این نویسنده با اشاره به تفاوتهای فوتبال و سینما افزود: با وجود شباهت میان سینما و تلویزیون، تجربه نشان داده مردم ترجیح میدهند فوتبال و ستارگان آن را در تلویزیون و استادیوم ببینند نه در سینما. آنها از دیدن فیلم در تلویزیون و سینما لذت میبرند و تمایلی به حضور ستارگان ورزش در سینما ندارند. تداخل دو عرصه جذاب ورزش و سینما برای تماشاگران پذیرفتنی نیست.
قطبیزاده با اشاره به ریشههای فرهنگی و تاریخی تعلق خاطر به ورزش در جامعه ایرانی گفت: سنت پهلوانی و ورزشی مثل کشتی ریشه در تاریخ، فرهنگ و آئین و مذهب ما دارد و مفاهیمی مثل جوانمردی و اخلاقمداری در آن پررنگ است، اما سینما رسانهای مدرن است و قواعد خود را دارد. ما باید ایدههای خود را با توجه به ویژگیهای رسانه سامان بدهیم.
وی با اشاره به موفقیت فیلمهایی که با موضوع ورزش مشتزنی در هالیوود ساخته شدهاند گفت: "گاو خشمگین"، "مرثیه برای یک سنگینوزن"، "علی"، "مرد سیندرلایی"، "محبوب میلیون دلاری" و مجموعه فیلمهای "راکی" تعدادی از فیلمهای پرفروش و موفق هالیوود با موضوع بوکس هستند.
قطبیزاده گفت: بوکس در آمریکا ورزشی محبوب است، اما مردم به بسکتبال بیش از آن علاقه دارند. حتی گفته میشود جک نیکلسن هنگام امضاء قرارداد برای بازی در یک پروژه سینمایی یکروز را برای تماشای مسابقات تیم محبوبش در استادیوم در نظر میگیرد، اما محبوبیت الزاما ضامن فروش فیلم نمیشود. فیلمهای ساخته شده با موضوع بسکتبال آثاری پرفروش نبودهاند.
وی با اشاره به محبوبیت فوتبال در ایران افزود: فوتبال در ایران ورزشی پرطرفدار است، اما تاکنون فیلمی ساخته نشده که در آن از این محبوبیت به نفع سینما استفاده شده باشد. در میان فیلمهای ورزشی "جهان پهلوان تختی" بهروز افخمی تنها نمونه قابل توجه است، اما این فیلم بیش از آنکه درامی ورزشی باشد مایههای نوآر دارد و اثری اجتماعی است که رگههایی از تعلیق دارد.
این منتقد سینما تاکید کرد: در این سالها فیلمهای ورزشی خوب ساخته نشده که بتوانیم حکم قطعی بدهیم مردم از این نوع فیلمها استقبال نمیکنند. فیلمهای ضعیف هر موضوعی که داشته باشند در گیشه شکست میخورند و استقبال نشدن از فیلمهای ورزشی ایرانی بیش از آنکه به موضوع مربوط باشد به ضعفهای فاحش و آزاردهنده برمیگردد.
قطبیزاده با نام بردن از فیلمهای "مسافر" عباس کیارستمی، "بچههای آسمان" مجید مجیدی و "آفساید" جعفر پناهی به عنوان نمونههای قابل توجه که در آنها به ورزش اشاره شده، گفت: البته در همه این فیلمها موضوع اصلی چیز دیگری است و هیچکدام از این فیلمسازها اصالت را به ورزش ندادهاند، اما نمونههای موفق غربی از جذابیت سینما و ورزش به درستی استفاده کردهاند.
او با اشاره به چند نمونه از فیلمهای موفق ورزشی گفت: "گاو خشمگین" بر اساس زندگی یک قهرمان بوکس ساخته شده و در عین حال فیلمی جذاب است. در "مرد سیندرلایی" ستارهای مثل راسل کرو بازی کرده و قصه در عین حال که مایه ورزشی دارد به رابطه این شخصیت و خانوادهاش هم می پردازد و جذابیت دراماتیک دارد.
قطبیزاده ادامه داد: در فیلم "محبوب میلیون دلاری" نیز هیلاری سوانک بازیگر برنده اسکار حضور دارد و برای این فیلم و نقش یک بوکسور یک اسکار دیگر گرفت. این فیلم هم به عنوان یک اثر سینمایی جذابیت دارد و هم از قابلیتهای ورزش بوکس برای خلق یک موقعیت دراماتیک استفاده کرده است.
او با اشاره به ویژگیهای سینمای ایران گفت: در سینمای ایران سوپراستار نداریم که حضورش بتواند ضامن فروش یک فیلم باشد و با بازی در یک فیلم ورزشی آن را به یک فیلم پرفروش تبدیل کند. معمولا بازیگران شاخص و ستارهها از بازی در فیلمهای ورزشی امتناع میکنند، چون در این حوزه فیلمهای قابل دفاع ساخته نشده است.
این منتقد سینما در پایان گفت: کارگردانهایی که فیلم ورزشی ساختهاند شناخت درست از سینما و علاقهای به ورزش نداشتهاند و برخوردشان با موضوع ورزش از سر اجبار بوده است. نتیجه این نگاه و رویکرد، فیلمهای ورزشی غیرجذاب است که در گیشه شکست میخورند.
نظر شما