جمال الدین منبری خواننده و آهنگساز با بیان این مطلب در انتقاد به وضعیت موجود در حوزه آهنگسازی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت : هنرمندان جوان درعرصه موسیقی به طور بالقوه استعداد آهنگسازی و تنظیم را دارند اما این استعداد بایستی بیش از پیش شناسایی و تربیت شود.
وی با اشاره به اینکه سبک و سیاق و نگاه هنرمند و آهنگساز بایدبه شکل واحدی برسد گفت : به نظرمن موسیقی هنری است که در آن داشتن ذوق و علاقه به تنهایی کافی نیست .بلکه باید از جهت علمی به تکنیک های روز دنیا مجهز باشد و در این راستا اگر مسیر آموزشی و پژوهشی هموار باشد به نتایج مطلوبی می توان دست یافت.
مدیر مرکز آموزش و پژوهش مرکز موسیقی صدا و سیما افزود: بخش عمده ای از آموزش این هنر به متولیان امور موسیقی و مسئولان امور فرهنگی در فراهم کردن بستر مناسب برای تعیلم نیروهای جوان در این عرصه برمی گردد و از سوی دیگر هنرجویان و جوانان فعال در این عرصه به جای اینکه به دنبال نتیجه زود هنگام باشند باید حاصل مطلوب را بخواهند و در این راه مطالعه کنند، استاد ببینند و ذائقه خودشان را تقویت کنند.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت آهنگسازی گفت : آهنگسازی مقوله ای گسترده و پیچیده ای است که در نظر برخی ها ساده به نظرمی آید که به عقیده من این نوع نگرش از اساس اشتباه است چراکه شاید اینگونه به نظر برسد که آهنگسازی شروع مناسبی برای پیشرفت در هنر موسیقی است ولی این درحالی است آهنگسازی در حوزه موسیقی یکی از رشته های سخت است که در کنار استعداد ذاتی و هوش و ذکاوت ، توانایی علمی ، فنی و تخصصی هم می خواهد و برآیند این دو با یکدیگر ترکیب خوبی را به دست می دهد ولی متاسفانه در شرایط فعلی کمترهنرمندی را به خصوص در بین جوانان می توان پیدا کرد که این دو ویژگی را با هم داشته باشند؛و اینگونه به نظر می رسد که دیواری کوتاه تر از دیوار موسیقی پیدا نمی شود و هرتازه کاری به خودش این اجازه می دهد که اگر سازی را در هر اندازه که بلد است به دست بگیرد، آهنگی بسازد و بعد به عنوان کارشناس در این عرصه اظهارنظر کند.
منبری درادامه به تفاوت های آهنگسازی در حوزه موسیقی ایرانی و آهنگسازی غربی اشاره کرد و گفت : در موسیقی ایرانی ملودی حرف اول را می زند این موضوع به این معنا است که در ابتدا ملودی مورد نظر ساخته می شود و بعد براساس خلاقیت و تخصص آهنگساز و همچنین میزان دانش وی از موسیقی ردیف دستگاهی ایران،آهنگ موردنظرتنظیم می شود. اما در موسیقی غربی آهنگساز همزمان با ملودی روی روابط عمودی و افقی اصوات نیز کار می کند .
وی در ادامه افزود : درطول کاربعد از اینکه ملودی موردنظر به دست آمد بحث آهنگسازی که شامل فرم، ارکستراسیون، سازبندی ، هارمونی وتلفیق است مطرح می شود ؛ برخی از موزیسین ها با الهام از تم های موسیقی ایرانی و داشتن منابع غنی در موسیقی ردیف دستگاهی و موسیقی نواحی آهنگسازی می کنند و بعضی دیگر از آهنگسازان به ساخت موسیقی در سبک غربی علاقه دارند که این دسته از موزیسین ها ازتم های موسیقی ایرانی درانواع فرم ها استفاده می کنند؛ در موسیقی غربی آهنگسازی بر مبنای گام های بزرگ و کوچک (ماژو و مینور) استوار است و در موسیقی ما هم خوشبختانه آنقدر منابع زیاد است که اگر آهنگساز توانایی لازم و همچنین ذوق، خلاقیت و تخصص لازم را داشته باشد به درستی می تواند از این منابع بهره برداری کند.
این آهنگساز در ادامه مخاطب را فاکتور مهم در پیشرفت یک موزیسین در حرفه آهنگسازی دانست و گفت : خوشبختانه شنونده امروز با شنونده پنجاه سال پیش بسیار متفاوت است شنونده امروز صاحب فکر و اندیشه است و به وسیله انواع و اقسام وسیله ارتباط جمعی آنچه را که از این هنر می خواهد پیدا می کند .در نتیجه نمی توان آثار ساده و بدون پشتوانه علمی و تجربی را به او ارائه کرد البته ممکن است که همه شنونده ها ذائقه موسیقی نداشته باشند اما به خوبی تفاوت ها را تشخیص می دهند بنابراین وجود شنونده آگاه و منتقد در پیشبرد کار یک موزیسین اهمیت بسیاری دارد .
این خواننده درباره چگونگی پیشرفت موسیقی در دهه هفتاد و تفاوت های آن با موسیقی دهه شصت گفت : بدون تردید هنر موسیقی از لحاظ کمی وهم از جهت کیفی در دهه هفتاد پیشرفت قابل توجهی کرده است اما مسئله مهم میزان تاثیر گذاری این هنر در بین مخاطب است که متاسفانه این تاثیرگذاری به مراتب کمتر از موسیقی در ده شصت شده است و دلیل آن هم در محتوای آثار است؛ اما خوشبختانه موسیقی در دهه هفتاد از لحاظ کمیت به خاطر گسترش هنرستان ها و دانشگاهها رشد چشمگیری داشته است وفضا برای آموزش و پژوهش در عرصه موسیقی فراهم تر از گذشته شده است. علاوه بر این،در شرایط فعلی خانواده ها آگاه تر شده و فضای جامعه نیز بازتر شده است منتها با همه این تفاسیر موسیقی دهه هفتاد از جهت کیفی حرفی برای گفتن ندارد.
جمال الدین منبری در پاسخ به این سئوال که ارتباط بین دو حوزه آهنگسازی و خوانندگی در چیست و چه حوزه ای را برای فعالیت بیش از دیگری دوست دارد،گفت : من هم در رشته آهنگسازی و هم در حوزه نوازندگی ساز سنتور و تنبک تحصیل کرده ام و درهر یک از آنها از محضر اساتید خوبی بهره جستم و بعدها هم به تدریس و کارهای آموزشی و پژوهشی مشغول بودم ولی در حال حاضر اولویت اولم آهنگسازی است و آواز را در ابتدا به شکل سینه به سینه و فرهنگ شفاهی یاد گرفتم اما خودم این آموزه ها را مدون کردم و در دایره علمی جا دادم و بحث صداسازی، سولفژ را در کنار آواز ایرانی به کار گرفتم و معتقدم که هر یک از آنها را باید به صورت مستقل و مجزا از یکدیگر بررسی کرد چراکه به نظرمن هیچگاه یک آهنگساز خوب و درجه یک نمی تواند نوازنده درجه یکی هم باشد .همانطور که یک خواننده خیلی خوب و درجه یک نمی تواند آهنگساز درجه یکی باشد؛ ولی چون موسیقی را با آواز شروع کردم طبیعی است که آواز جایگاه ویژه ای برای من در ذهنم و خاطرم دارد .
مدیر مرکز آموزش و پژوهش مرکز موسیقی صدا و سیما درپاسخ به این نکته که آیا مسئولیت های اجرایی و مدیریتی در انجام فعالیت های هنری او تاثیرگذار بوده یا خیر، گفت : در بحث های مدیریتی و اجرایی در چند سال اخیر مسئولیت هایی را در مراکز مختلف فرهنگی و هنری به عهده داشتم و در این راه توانستم از تخصص و تجربه ام در عرصه موسیقی استفاده های بسیاری کنم اما بعضی ها معتقدند که هنرمندان نباید کار مدیریتی و اجرایی کنند و برخی دیگر هم به عکس این نکته را معتقد هستند و من هم به هیچ عنوان وارد این بحث نمی شوم که کدام نظر درست است و کدام نادرست است در حقیقت هنوز روی این موضوع عمیق نشده ام بزرگترین دغدغه ام این است که در هر پست و مقامی که هستم مسئولیت واگذار شده را درست و شایسته به سرانجام برسانم و بتوانم منشا اثر و خدمت باشم برای هنرمندانی که از جنس آنها هستم و تا جائیکه به من با نگاه مثبت نگریسته شود و همچنین عمر مدیریتی و سازمانی ام اجازه دهد به فعالیت خود ادامه می دهم.
وی با اشاره به فعالیت های مرکز آموزش و پژوهش مرکز موسیقی صدا و سیما گفت : بخش آموزش و پژوهش مرکز موسیقی صدا و سیما بخشی ساختاری است که به هنر موسیقی و مشکلات و مسائل آن عمیق و ریشه ای نگاه می کند و معتقدم که فعالیت هایی که در این مرکز انجام می شود در میان مدت و بلند مدت به نتیجه می رسد و با این نگاه به این مرکز آمدم و مسئولیت پذیرفتم؛ در این مرکز جلسات تحقیق و پژوهش و آنالیز آثار با حضور صاحبان اثر برگزار می شود و در ادامه جلسات سخنرانی و پرسش و پاسخ ،برگزاری مستر کلاس هایی مانند آواز، آهنگسازی، شعر ، ترانه، سولفژ و مبانی تئوری به منظور ارتقا سطح کیفی موسیقیدان ها، دعوت از هنرمندانی که دانش کافی برای اداره مسترکلاس ها دارند و همچنین برگزاری کلاس های آموزشی برای تهیه کننده های برنامه های رادیویی و تلویزیونی در حوزه های مختلف از جمله فعالیت های مرکز آموزش و پژوهش صدا و سیما است .
منبری در پایان به فعالیت های پژوهشی در این مرکز اشاره کرد و گفت : درحوزه موسیقی سنتی و نواحی آماده واگذاری طرح های آموزشی و پژوهشی به دوستان پژوهشگر و دریافت پژوهشهای کاربردی برای رسانه ملی هستیم، درپایان هم کانون حفظ موسیقی سنتی ایرانی به مدیریت آموزش و پژوهش اضافه شده است که در حال حاضر مشغول باز تعریف آن هستیم.
نظر شما