مشکلات تولید و توزیع کتاب بررسی شد/ نیاز به سایت تخصصی فروش کتاب

به گزارش خبرنگار مهر، داوود موسایی مدیر نشر فرهنگ معاصر در ابتدای این نشست گفت: کار نشر کار کم بازدهی است. طالبان ما قشر محدودی هستند و ما باید کار نشر را توسعه و اقتصاد کارمان را رونق بدهیم. کتابی که توسط ناشران منتشر می شود باید بر اساس سازوکاری باشد که خواهان و خریدار داشته باشد اما برنامه ریزی های ما حساب شده نیست و ناشر به طور طبیعی می خواهد کتابش را بفروشد اما چگونه؟

کل نشر فرانسه با پنج توزیع کننده بزرگ هدایت می شود

وی ادامه داد: چرا رابطه ناشران و موزعان باید یکسویه باشد. کل نشر فرانسه با پنج توزیع کننده بزرگ هدایت می شود. ما چرا نمی توانیم توزیع کننده بزرگ داشته باشیم؟

سپس عبدالعضیم فریدونی مدیر نشر محراب قلم در پاسخ به صحبت های موسایی گفت: ما باید موفقیت ناشران و شکست آنها را بررسی کنیم و این مسئله را در همه زمینه ها تعمیم بدهیم. باید عوامل بیرونی را رها کنیم و به عوامل درونی بپردازیم. به عقیده من ناشری که کار خود را حرفه ای دنبال کند هرگز شکست نمی خورد. نخواندن کتاب و نبود علاقه به کتابخوانی، بحث گرانی کتاب و مطرح کردن مسائل اقتصادی و اجتماعی صحیح است اما برای رفع آنها به بسترهایی نیاز داریم که در حال حاضر وجود ندارد.

زمینه های نشر حتی برای ناشران موفق هم فراهم نیست

در ادامه، علی اصغر فیضی زاده مدیر انتشارات مدرسه در این باره خاطرنشان کرد: نگاهی به فعالیت نشر در خارج از کشور و نگاهی به سابقه فرهنگی خودمان و جمعیت جوان کشور نشان دهنده این است که چنانچه ناشری پنج هزار تیراژ هم برای کتاب های خود داشته باشد ناشر موفقی محسوب نمی شود. ما نه تنها باید نگاهی به وضعیت موجود داشته باشیم بلکه می بایست نگاهی به وضعیت مطلوب نیز داشته باشیم. زمینه های نشر حتی برای ناشران موفق هم فراهم نیست.

وی ادامه داد: ما باید نیاز به کتاب خوب را در جامعه ایجاد کنیم. آموزش و پرورش در مرکز این حرکت قرار دارد و باید فعال باشد. در این جریان مسئولین هم باید درگیر شوند. مثلا ارشاد می توانست پس از قطع یارانه کاغذ، هزینه آن را در مسیر آموزش ناشران مصرف کند و به جای آنکه ماهی بدهد ماهیگیری را بیاموزد.

امیر مسعود شهرام نیا مدیر نشر شهر نیز در این باره گفت: حوزه نشر به دلایل متعددی به شیوه سنتی باقی مانده است. ما هنوز در زمینه تولید آثار هم با شیوه سنتی عمل می کنیم به عنوان مثال حتی دانشجویان ما در نوشتن پایان نامه به شیوه سنتی عمل می کنند و هنوز روی کاغذ پایان نامه می نویسند؛ شبیه همین اتفاق در حوزه نشر می افتد، از ظاهر کتاب گرفته تا تولید و تدوین آن.

شیوه توزیع کتاب به همان شیوه 30 -40 سال قبل است

وی ادامه داد: در کتاب های تولید شده تنها پنج درصد نوآوری در زمینه کتاب دیده می شود و این کتاب ها بر اساس نیاز و سلیقه مخاطبان تدوین نمی شود. شیوه توزیع کتاب نیز به همان شیوه 30 -40 سال قبل است. این مسئله از شیوه های توزیع تا کتابفروشی نیز وجود دارد.

شهرام نیا افزود: کتابفروشی های محلی ما غنی نیستند و مخاطب حتما باید به مرکز شهر مراجعه کند تا کتاب مورد نظرش را تهیه کند. با این وجود همین امکانات هم در شهرستان ها موجود نیست. ما باید در همان فضاهای کوچک به سمت نوآوری برویم و پوسته سنتی خود را بشکافیم.

مدیر نشر شهر ادامه داد: بخشی از مشکلات ما به پیش از نشر یعنی نویسندگان برمی گردد. اگرچه این نکته هم مهم است که در کشوری مثل ترکیه قدرت صنعت نشر و توزیع بود که نویسندگان آن کشور را موفق کرد و تیراژ کتاب را بالا برد.

باید سایت تخصصی فروش کتاب داشته باشیم

وی با اشاره به اهمیت گرافیک و ظاهر کتاب گفت: این مسئله در بخش خصوصی وضعیت بهتری دارد. ناشران ما به استفاده از صنایع دیگر در ایجاد نوآوری توجه نمی کنند حتی در توزیع هم ما درگیر شیوه های سنتی هستیم. راه حل این حوزه یک شبکه جامع موزعین کتاب است. ما باید سایت تخصصی فروش کتاب داشته باشیم و برای مدرن عمل کردن نیاز به شبکه های جامع اطلاع رسانی داریم.

شهرام نیا از بن های الکترونیکی کتاب به عنوان یک حرکت خوب یاد کرد و افزود: پیش از این بن های کاغذی کتاب بود که هم خریدار و هم فروشنده با نامطمئنی از آن استفاده می کردند اما در استفاده از بن های الکترونیکی خریدار مطمئن است که پول به حسابش واریز می شود و دردسرهای بن کاغذی را ندارد.

حسن کیائیان رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران هم در این نشست گفت: اگر آلمان صنعت نشر برتری دارد به این دلیل نیست که شهرداری های این کشور کتابفروشی تاسیس کرده اند. ما به کتابفروشی هایی هم احتیاج داریم که در مناطق مسکونی باشد و بتواند نیاز مخاطبان را تامین کند. شهرداری های ما چرا به جای کتابخانه، داروخانه نمی زنند؟

اگر مردم کتاب نمی خوانند به شعور بالای آنها برمی گردد

یکی از حاضرین در این باره گفت: ریشه همه این مسائل در تولید کتاب بوده است. کتاب خوب در این کشور چاپ نمی شود. اتفاقا اگر مردم کتاب نمی خوانند به شعور بالای آنها برمی گردد چون این مزخرفاتی که به اسم کتاب به خورد مردم می دهند کتاب نیست. کشوری که تولید ندارد نمی تواند کتاب داشته باشد و نمی تواند دکتر داشته باشد برای اینکه دکتر شدن احتیاج به تئوری دارد و دکترهای ما که از "دانشگاه ها" فارغ التحصیل شده اند اصلا دکتر نیستند.

ابراهیم کریمی یکی از موزعان در مورد حلقه بعدی این جریان یعنی توزیع گفت: توزیع پیش از انقلاب به شکل کنونی نبود. پیش از این ناشران با ناشران مبادله می کردند اما با بالا رفتن تقاضای کتاب نیاز به موزعین به وجود آمد و توزیع کتاب شکل امروزی را به خود گرفت.

وی افزود: مشکل ما کمبود تقاضا است. اگر تقاضا بالا برود ما مشکلی نداریم. باید انگیزه مطالعه را بالا ببریم. یکی از مهم ترین مسائل موزعین و کتابفروشان وصول مطالباتشان است و این باعث می شود که کمتر خطر کنند. برای توزیع کنندگان و کتابفروشان باید تخفیف هایی در نظر گرفته شود تا این نگرانی را نداشته باشند. اگر این تخفیف 15 درصدی 5 درصد هم بیشتر شود نه تنها ناشر ضرر نمی کند بلکه کتابفروش هم می تواند مغازه خود را اداره کند.

فیروز امرایی مسئول کتابفروشی پارس به عنوان یکی از سخنرانان در حوزه کتابفروش ها گفت: کتاب کالایی مردمی است اما در کشور ما غریب است. ما افراد کارآزموده و عاشق نداریم. کتابفروش نمادی از فرهنگ کشور است.

فرهاد تیمورزاده مدیر انتشارات تیمور زاده هم گفت: کتابفروشی ها احتیاج به ویترین و فضای وسیع برای کتابفروشی دارند تا مکانی باشند برای آشتی با کتاب.

در پایان این نشست قرار شد تا کمیسیونی از اتحادیه ناشران با کمک ابراهیم کریمی کارگروهی برای این سه حوزه ترتیب دهند تا مسائل و مشکلات آنها را به صورت جدی پیگری کند. همچنین فتح الله فروغی رئیس کمیسیون آموزش اتحادیه از تشکیل کلاس هایی برای تربیت علاقمندان حوزه نشر خبر داد.