به گزارش خبرنگار مهر، تلخیهای جنگ در کنار دلاوری و رشادتهای هشت سال دفاع مقدس منبع بسیاری از آثار هنری در داخل و خارج کشور بوده و سالها است هنرمندان عرصههای مختلف به خلق آثاری پرداختهاند که بازگوکننده خاطرههای تلخ آن زمان و از جان گذشتگی دلیرمردان ایران زمین بوده است.
به زعم کارشناسان تئاتر نکته قابل توجه در زمینه فعالیتهای صورت گرفته در عرصه هنر نمایش ژانر جنگ و دفاع مقدس تکراری بودن نگاه هنرمندان است که در بیشتر مواقع نیز به سمت کلیشهای شدن پیش میرود. این روند باعث شده در این زمینه کمتر شاهد بیان واقعیت و نگاه تازه به زوایای مختلف جنگ تحمیلی باشیم.
تمرین نمایش "فصل خون"
البته آثاری ارزشمند نیز توسط هنرمندان ارزنده تئاتر به صحنه رفتهاند، ولی تعدادشان در قیاس با پتانسیل موجود تئاتر کشور قابل قبول نیست. این روزها ایوب آقاخانی که در سالهای اخیر جایگاهی مناسب در عرصه نمایشنامهنویسی به خود اختصاص داده و "زمین مقدس" و "رویاهای رامنشده" را نوشته، مشغول کار روی جدیدترین اثر نمایشی خود "فصل خون" است.
"فصل خون" از جمله آثاری است که تحتالشعاع مقوله جنگ نگاشته شده ولی با ظرافت تمام در حاشیه جریان اصلی به مقوله جنگ میپردازد. بستر داستان یکی از شهرهای جنوبی و مرزی کشور است که زمزمه جنگ در آن پیچیده و دلهره وقوع آن زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است.
در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر که محل تمرین نمایش "فصل خون" است، صحنهای از نمایش با حضور صادق ملکی و فهیمه امنزاده شکل گرفته است. ملکی در نقش علاءالدین خطاط، نشسته بر زمین پشت میزی کوچک قلم به دست در حال خطاطی است. امنزاده نیز به گونهای مقابل وی نشسته که گویی برای اولین بار است پا به این مکان فرضی میگذارد.
در گفتگوی علاءالدین و نبات مشخص میشود نبات پدر و مادر خود را سال 57 از دست داده و دو سال است به جنوب مهاجرت کرده است. در این بین گفتگوهایی بین علاءالدین و نبات درباره فردی به نام صادق شکل میگیرد. از گفتههای علاءالدین اینگونه برمیآید که صادق به آیین زار و مراسم خرافی برای سوء استفاده از دیگران میپردازد.
اما نبات در پی نوجوانی به نام سیروان است که گویا به لحاظ جسمی و عقلی در سلامت کامل بسر نمیبرد. بعد از دقایقی فرزین محدث با تعدادی قلم در صحنه ظاهر میشود. نفسزنان جملاتی را با خود تکرار و به گونهای رفتار میکند که گویی تمامی بدنش خیس است.
دختر با دیدن وی به سمتش میرود؛ سیروان قلمها را به زمین ریخته و نام آسیه را صدا میزند. در ادامه تمرین متوجه میشویم سیروان به دستور علاءالدین به نیزار رفته تا از آن میان قلم خود را بریده و آن را به دست خویش بسازد. اما سیروان که در زیر بارش باران در نیزار دنبال بریدن و ساخت قلم مورد نظر خود بوده با صحنهای مواجه میشود که وی را دگرگون کرده است.
در تمرین نمایش شاهد حضور ناهید مسلمی در نقش آسیه و علی میلانی در نقش صادق هستیم که هر دو با تجربهای که از سالها فعالیت در عرصه تئاتر دارند، حضوری مؤثر را در تمرین و صحنههای مختلف نمایش از خود نشان میدهند. در فرصتی سراغ آقاخانی کارگردان نمایش میرویم.
وی درباره نگارش نمایشنامه "فصل خون" در راستای آثار قبلی خود میگوید: "فصل خون" از نگاه من به نمایشنامهنویسی در مسیر کارهای قبلیام یعنی داستانمحور است. اما در عین حال تجربهای ویژه در میان باقی کارهایم است، چرا که به شدت مبتنی بر فضا بوده و از یک پلات مگنتیک بهره میبرد.
آقاخانی ادامه میدهد: این تجربه از حیث فضا و نگاه کمی فرازمینی کردن پدیدههای ملموس مخاطبان تئاتر تجربهای ویژه است؛ خاصه اینکه نمایشنامه و اجرا بوی اقلیم خاص میدهد. این وجه تمایز "فصل خون" با باقی آثارم است، ولی تأکید میکنم نگاهم به متنی که به مخاطب عرضه میشود در این کار و کارهای قبل و بعدم یکی است و هرگز بدون خط داستانی متنی نمینویسم.
این نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر درباره داستان "فصل خون" میگوید: نمایش در سال 59 رابطه پنج آدم را در حاشیه مرزی ایران بررسی میکند و این آدمها هر یک از گوشهای از کشور کنار هم جمع شدهاند و از هم پرسشهایی بیپاسخ دارند. سؤالهای سال 59 به راز و رمزهایی لاینحل تبدیل شده و نمایش به یافتن جوابی برای این راز و رمزها میپردازد.
ایوب آقاخانی نویسنده و کارگردان نمایش "فصل خون"
وی با اشاره به حضور نمایش "فصل خون" در ژانر مرتبط با جنگ خاطرنشان میکند: تلاش کردم این کار کوچکترین شباهتی به برخی آثار این ژانر نداشته باشد که به صورت کلیشهای، سفارشی و دستکاری شده تولیده شدهاند. جنگ اصلیترین موتور این درام است، ولی در هیچ جا جمله یا واژهای را نمیتوان یافت که به این مقوله تلخ بشری به ویژه جنگ تحمیلی شعاری بپردازد.
وی میافزاید: "فصل خون" یک ادعانامه از طرف من است به تمام آنها که با نگاهی نادرست مخاطب را از این ژانر دور کردند و هر چه مهارت و علم درامنویسی بوده از این ژانر جدا شده و آن را تبدیل به دستمایهای برای دلبری کرده است. سرپرست گروه تئاتر پوشه در پایان اظهار امیدواری میکند "فصل خون" مورد توجه مخاطبان تئاتر قرار بگیرد.
"فصل خون" با حضور ناهید مسلمی، علی میلانی، صادق ملکی، فرزین محدث و فهیمه امنزاده از چهارشنبه 30 مردادماه ساعت 20:15 در 65 دقیقه روی صحنه تالار قشقایی میرود. اجرای اول نمایش ویژه اصحاب رسانه، روزنامهنگاران و اهالی تئاتر خواهد بود و "فصل خون" تا پیش از ماه مبارک رمضان پنجشنبه و جمعه هر هفته در دو نوبت 18:15 و 20:15 اجرا میشود.
نظر شما