هفتمین جشنواره تئاتر کردی سقز؛ محلی برای آزمون و خطا

به گزارش خبرنگار مهر در سنندج، هفتمین جشنواره تئاتر کردی سقز در حالی به پایان رسید که نام این جشنواره به دلیل وقفه ای سه ساله حتی از ذهن بعضی از هنرمندان این عرصه خارج شده بود و در واقع به میدانی برای آزمون و خطای مجریان و ستاد اجرایی آن تبدیل شد.

نفس برگزاری جشنواره ای در حوزه تئاتر آن هم با نام کردی اقدام بسیار مثبتی است که می تواند باعث توجه و جلب بیشتر مخاطب در درجه اول و توسعه این هنر در شهر مرزی همچون سقز شود اما به شرط اینکه زیرساختهای اساسی برای برگزاری آن فراهم شده باشد.

جشنواره تئاتر کردی سقز از سال 1378 و به همت جمعی از هنرمندان محلی این شهرستان آغاز شد و پس از برگزاری شش دوره با وقفه ای سه ساله به هفتمین دوره خود رسید و هفته گذشته کلیه فضای شهر سقز معطر به رنگ و بوی تئاتر شد.

وجود مشکلات و کاستی های بسیار زیاد در امر برگزاری و کیفیت آثار رسیده به جشنواره هفتم باعث شد که کمتر کسی به دستاوردها و نتایج آن بیندیشد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان در رابطه با اهمیت و جایگاه برگزاری این جشنواره گفت: برگزاری جشنواره های منطقه ای و موضوعی نمایش باعث خواهد شد که تئاتر ملی کشور هر چه بیشتر توسعه یابد و تقویت شود.

وی ادامه داد: ما اگر بخواهیم تئاتر ملی قوی و با بنیه داشته باشیم باید ابتدا به فکر تقویت زیرساختهای آن باشیم که یکی از این راه حلها برگزاری جشنواره های منطقه ای و موضوعی تئاتر در استانهای مختلف کشور است.

ایمانی افزود: جشنواره تئاتر کردی فرصت بسیار خوبی است تا فعالان عرصه تئاتر بتوانند بخشهای کوچکی از آیین ها و فرهنگهای منطقه خود را به نمایش بگذارند.

رئیس انجمن نمایش شهرستان سقز نیز در رابطه با اهمیت برگزاری جشنواره تئاتر کردی گفت: یکی از مهمترین معضلات کنونی تئاتر کشور قهر تماشاگر با سالنهای نمایش است که یکی از بهترین راه حلهای این موضوع پرداختن به فرهنگهای منطقه ای و بومی است.

عضو ستاد اجرایی هفتمین جشنواره تئاتر کردی سقز بیان داشت: زمانی که ما شرایط و زمینه های زنده کردن و پرداختن به خرده نمایش ها و فرهنگهای محلی را فراهم نماییم این موضوع باعث خواهد شد که تماشاگر دوباره با تئاتر آشتی کند و سالنهای ما مملو از علاقمندان به این هنر شوند.

اسماعیلی برگزاری جشنواره تئاتر کردی سقز را یکی از نمونه های عینی این مهم دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به نتایج برگزاری این جشنواره در شش دوره گذشته و استقبال بی نظیر تماشاگران از نمایشهای به اجرا درآمده، می توان به اهمیت این موضوع پی برد.

این در حالی است که به عقیده اکثر هنرمندان و صاحب نظران حاضر در جشنواره هفتم سطح آثار رسیده به جشنواره آنقدر پایین بوده که بعضی از نمایشها به زور برگزار کنندگان و به دلیل صرف برگزاری جشنواره راهی بخش مسابقه شده بودند.

این مسئله در حالی مطرح می شود که به غیر از دو اثر نمایشی از شهرستان بوکان با نام "مترسکهای جنگی" به کاگردانی "افشین ناصری" و "خانواده چن چی" به کارگردانی "رحیم عبدالرحیم زاده" که اتفاقا این دو اثر نیز تقریبا همه جایزه های جشنواره را ازآن خود کرده اند، کار شاخص و قابل توجه دیگری در جشنواره هفتم تئاتر کردی سقز حضور نداشت.

به نحوی که یکی از اعضای هیئت بازبین جشنواره تئاتر کردی سقز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: از میان 47 اثر رسیده به جشنواره تنها سه نمایش لایق حضور در جشنواره بودند که ما نیز به دلیل اصرار برگزار کنندگان 12 اثر نمایشی را برای حضور در جشنواره هفتم انتخاب کردیم.

عبید رستمی افزود: به نظر من یکی از دلایل اصلی ضعف نمایشها، عدم توجه هنرمندان فعال مناطق کردنشین به آداب و سنن مردم این مناطق است به نحوی که هیچ کدام از افراد حاضر در جشنواره با دید علمی و فنی اقدام به نگارش متن و کارگردانی اثر خود نکرده بودند.

وی با اشاره به وجود فرهنگ غنی و آیین های مختلف در کشور به ویژه استان کردستان افزود: ما انتظار داشتیم که شاهد کارهای به مراتب قوی تری باشیم.

عضو هیئت بازبین هفتمین جشنواره تئاتر کردی سقز خاطرنشان کرد: البته شاید وقفه سه ساله ای که در زمینه برگزاری جشنواره به وجود آمد نیز باعث عدم رغبت حضور افراد باسابقه تر در این جشنواره شده بود.

یکی از اعضای هیئت داوران جشنواره تئاتر کردی سقز نیز معتقد است: نمایشهای مناطق کردنشین برای جذب بیشتر مخاطب باید برگرفته از آئین مردم این منطقه باشند.

حسن دادشکر افزود: استانهای کردنشین کشور به ویژه استان کردستان همیشه هنرمندان بسی بزرگ در حوزه تئاتر پرورش داده و در کشور به اوج قله های افتخار رسیده اند اما متاسفانه در طول این جشنواره آثار شاخصی را مشاهده نکردیم.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مشخصه های بسیار مهمی که کارگردانان تئاتر کردی باید به آن توجه کنند نحوه و شیوه اجرای نمایشهاست به گونه ای که باید نمایشها را با قالبی نو و طرحی جدید البته با رعایت اصول فنی و علمی تئاتر به روی صحنه ببرند.

مدرس تئاتر دانشگاه سوره تهران در ادامه با اشاره به جایگاه تئاتر در مناطق کردنشین گفت: متاسفانه امروز تمامی افراد سرشناس و هنرمندان بنامی که در عرصه تئاتر کردی فعالیت می کنند به دلیل مهاجرت به مرکز کشور باعث به فراموشی سپردن نمایشهای کردی شده اند.

دادشکر بیان داشت: هر چند که باید توجه کرد که ما امروز در مناطق کردنشین تعریفی برای تئاتر نداریم زیرا اصلا تئاتری برای نمایش مردمی اجرا نمی شود و فقط اجراهای تئاتر بسته به زمان برگزاری جشنواره ها و مناسبتهای دولتی دارد که این مهم با ماهیت اصلی هنر نمایش بسیار فاصله دارد.

به هر حال جدا از مسائل فنی، برگزاری هفتمین جشنواره تئاتر کردی مشکلات دیگری نیز در حوزه اجرایی داشت که به نظر می رسد مسئولان باید قبل از هر چیز با برنامه ریزی بهتر در فکر حل این مسائل و مشکلات باشند.

هر چند که رئیس اداره فرهنگ و ارشاد سقز و دبیر جشنواره هفتم قبل از برگزاری خبر از بکارگیری شیوه ای نوین در زمان اجرای جشنواره داده بود اما متاسفانه نه تنها شیوه ای نوین به اجرا درنیامد بلکه در بضی از مسائل سطح جشنواره از دوره های قبلی نیز بسیار ضعیف تر و پائین تر بود.

به نظر می رسد وقفه سه ساله در برگزاری جشنواره تئاتر کردی سقز باعث شده که اعضای ستاد اجرای وظایف خود را به کلی فراموش کنند.

شهر سقز در زمینه امکانات مختلف از جمله سالن نمایش، اسکان و پذیرایی و ... مشکل دارد و مسئولان اجرایی به جای حل این معضلات، تعداد افراد دست اندرکار در امر برگزاری جشنواره را افزایش داده بودند.

ستاد اجرایی از تامین کمترین امکانات برای خبرنگاران رسانه های جمعی از جمله یک اتاق کار، خط اینترنت، دستگاه فاکس و ... خودداری کرده بود که به نظر می رسد این نوع برخورد برای جشنواره ای که نام سراسری را یدک می کشد به هیج وجه شایسته نیست.

نبود مدیریت واحد و مشخص، تقسیم نبودن وظایف افراد دست اندرکار و همچنین انجام کارها بدون برنامه ریزی از دیگر معضلاتی بود که باید در هفتمین دوره جشنواره تئاتر کردی به واضح مشاهده می شود که مسئولان باید برای حل آنها در دوره های بعدی جشنواره تلاش نمایند.

اما مهمترین نکته در جشنواره تئاتر کردی سقز عدم حضور نمایندگان صدا و سیمای مرکز استان بود در حالی که هنوز یک ماه از جهانی شدن شبکه استانی سیمای مرکز کردستان سپری نشده است پوشش این جشنواره با توجه به وجود مردم کرد زبان در کشورهای همجوار می توانست در زمینه جذب مخاطب بیشتر برای رسانه ملی موثر باشد.

به هر روی هفتیمن جشنواره تئاتر کردی سقز با تمام فراز و نشیبهایش به پایان رسید اما امید است مسئولان قبل از تلاش برای برگزاری دوره هشتم به فکر رفع این مشکلات و کاستی ها باشند زیرا برگزاری جشنواره ای با این عنوان بسیار بزرگ و با این همه مشکل و کاستی نه تنها دستاوردی به دنبال نخواهد داشت بلکه مشکلات فراوانی را نیز در آینده به وجود خواهد آورد.