به گزارش خبرنگار مهر، مریم معترف که سال‌ها بازی و کارگردانی کرده و "آهوان و آدم‌ها"، "شب" و "عمو هاشم" را به صحنه برده، این بار سراغ ماکس فریش نویسنده سوئیسی رفته است. فریش از چهره‌های برجسته ادبی آلمان بعد از جنگ دوم جهانی بود که در آثارش توجهی ویژه به هویت انسان‌ها و اصول اخلاقی داشت و استفاده از طنز ویژگی برجسته آثار او است.
فریش نمایشنامه "دیوار چین" را سال 1946 و همزمان با دو نمایشنامه "سانتا کروز" و "آنها حالا دوباره آغاز می‌کنند" نوشته است. وقتی وارد سالن 33 اداره تئاتر می‌شویم، تعداد زیادی هنرمند جوان می‌بینیم که در حال آماده‌سازی خود برای تمرین هستند. نکته قابل توجه این تمرین تئاتر لرزه‌های متعدد ساختمان اداره تئاتر است که نشان از فرسوده و ضعیف شدن ساختمان دارد.
بیژن امکانیان و اسماعیل بختیاری در صحنه‌ای از تمرین "دیوار چین"
بعد از لحظاتی معترف وارد می‌شود و گروه به آماده‌سازی صحنه تمرین نمایش می‌پردازد. از چیدمان صحنه و توضیح کارگردان متوجه می‌شویم طراحی صحنه به صورت نیمدایره‌هایی روی هم شکل گرفته و جایگاه تماشاگران از دو طرف تا نزدیکی صحنه خواهد بود. در مقابل صحنه در نظر گرفته شده در سالن 33 در کنار دیگر عوامل نمایش می‌نشینیم.
گروه موسیقی نمایش نیز به سرپرستی هادی فرشچی با سازهای کوبه‌ای، آکاردئون و سنتور در سمت راست صحنه و ما قرار می‌گیرد. تمرین با رومئو و ژولیت دو شخصیت نمایشنامه معروف ویلیام شکسپیر آغاز و همزمان موسیقی این صحنه نیز با آکاردئون نواخته می‌شود.
در بازی‌ها نوعی اغراق و حرکات طنز وجود دارد. در این میان حضور رضا فیاضی و بیژن امکانیان از جمله نکات مورد توجه است. حضور امکانیان بعد از سال‌ها روی صحنه تئاتر در کنار فیاضی که بازی وی در "قهوه قجری" آتیلا پسیانی و "خدا را هجی کن" اصغر همت در خاطر علاقمندان تئاتر مانده، شور و حالی خاص به نمایش و بازیگران آن داده است.
امکانیان در نقش راوی امروزی به دل تاریخ رفته و با شخصیت‌های بزرگ تاریخ روبرو می‌شود. در مقابل چشمان ما ناپلئون بناپارت، کریستف کلمب، دون ژوان، فیلیپ پادشاه فرانسه، کلئوپاترا، پونیوس پیلارت و در نهایت پادشاه چین که دستور ساخته شدن دیوار بزرگ چین را داد، ظاهر می‌شوند و به مرور بخشی از تاریخ می پردازند.
البته معترف به عمد از بازیگرانی برای ایفای این نقش‌ها استفاده کرده که با تصویر ذهنی مخاطب تفاوت دارند و موقعیت طنز نیز ایجاد می‌کنند. حتی اعضای گروه هم بارها از بازی فیاضی در نقش پادشاه چین، اسماعیل بختیاری در نقش مشاور پادشاه، تبسم هاشمی در نقش دختر پادشاه و امکانیان در نقش راوی به خنده می‌افتند.
در زمان استراحت گروه، با معترف کارگردان "دیوار چین" گفتگو می‌کنیم. او درباره انگیزه استفاده از این نمایشنامه برای اجرا می‌گوید: من این متن را خیلی دوست دارم. پارسال وقتی قصد اجرای نمایش داشتم سراغ این متن رفتم و دیدم برایم از قبل هم جذابتر به نظر می‌آید. مراحل تصویب طی شد و حالا آن را برای اجرای عمومی تمرین می‌کنیم.
وی درباره برقراری ارتباط تماشاگر با نمایش خاطرنشان می‌کند: نمایشنامه 60 سال قبل نوشته شده ولی امروزی است. ظلم و ستم و انسان‌هایی که از آنها صحبت می‌کند امروز هم دیده می‌شوند. وقتی آمریکا به کشورهای دیگر در نقاط مختلف دنیا حمله می‌کند، عینیت امروزی داستان فریش است. از این رو به نظر می‌رسد فریش متن را امروز نوشته است.
مریم معترف کارگردان نمایش "دیوار چین"
این کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه نمایش تجربه‌ای تازه در روند کاری اوست، یادآور می‌شود: من در حال تجربه‌ام. چیزی که در "دیوار چین" جلب توجه می‌کند نزدیکی فریش به سبک شرقی است؛ نظیر فاصله‌گذاری و میزانسن دایره‌وار. از این ویژگی استفاده کردم تا کار را به سمت نمایش‌های ایرانی نزدیک کنم و حتی در موسیقی از آلات موسیقی ایرانی استفاده کرده‌ام.
معترف درباره تأخیر در اجرای "دیوار چین" می‌افزاید: قرار بود نمایش زودتر به صحنه برود که به دلیل آماده نبودن بازیگران و همچنین عهده‌دار شدن دبیری جشنواره تئاتر بانوان به تأخیر افتاد. تالار مولوی با فرمی که دارد برای اجرا و طراحی صحنه این نمایش مناسب است، چون اکثر میزانسن‌های ما دایره‌ای است و جایگاه تماشاگر نیز سه طرفه قرار می‌گیرد.
"دیوار چین" هفته اول آذرماه به صحنه می‌رود و افشین زارعی، یاسمن نصرتی، مجید ستایش، میترا آسیایی، علی رجایی، رضا علوی، وحید حسن‌زاده، منیژه داوری، سیاوش خادم‌حسینی، مونا شمس‌الدینی، اکبر مددی‌مهر، حسین شفیعی، محمد فیاضی، مهدی رحیمی، کامبیز طلایی، محمد محمدی، هادی کاظمی، عباس زریجی، حمیدرضا اسلامی مهدی مشهور بازیگران آن هستند.
حسن باستانی مشاور کارگردان، عباس رزیجی، حمیدرضا اسلامی و مهدی مشهور گروه کارگردانی، یاسمن نصرتی مدیر صحنه، محمد زابلی عکاس و شراره پورخراسانی روابط عمومی دیگر عوامل این نمایش را تشکیل می‌دهند.
نظر شما