به گزارش خبرنگار مهر، دکتر مصطفی محقق داماد که عصر روز چهارشنبه در مراسم روز جهانی فلسفه سخنرانی می‌کرد، موضوع سخنرانی خود را به مناسبت تقارن روز فلسفه با شصتمین سالگرد تصویب اعلامیه حقوق بشر عنوان کرد و گفت: اعلامیه حقوق بشر برای کنترل قدرت و تنظیم رابطه حق و قدرت تصویب شد.
وی به تشریح تاریخ تصویب اعلامیه حقوق بشر و اعتراضات گسترده جامعه مسلمانان در این خصوص پرداخت و گفت: اولین اعتراض در سال 1970 مطرح شد و اعلام شد که آیا اعلامیه حقوق بشر برای جهان و اسلام مشروعیت دارد یا نه . تا قبل از آن بحث انطباق با موازین اسلام مطرح بود و از این تاریخ بحث مشروعیت مطرح شد.
وی افزود: عده‌ای اعتراض کردند که اعلامیه حقوق بشر به دلیل عدم دخالت کشورهای اسلامی در تصویب آن با مشکل مشروعیت در جهان اسلام مواجه است که این اعتراض متفکران غربی را به دست و پا انداخت و به دفاع از این پرداختند که کشورهای اسلامی در این اعلامیه دخالت داشتند.
دکتر محقق داماد به استدلال کسانی که معتقد بودند این اعلامیه مشروعیت ندارد اشاره کرد و گفت: در زمان تصویب اعلامیه حقوق بشر از کشورهای اسلامی چند کشور محدود عضو سازمان ملل بودند از جمله ایران، افغانستان، ترکیه، پاکستان، سوریه، عراق، لبنان، مص ، یمن و عربستان و بقیه کشورهای افریقایی مستعمره بودند و بعد از استقلال از سال 1959 تا 1967 ، 34 کشور افریقایی به سازمان ملل پیوستند. بنابراین طبیعی است که دخالتی در تنظیم اعلامیه نداشته باشند.
عضو فرهنگستان علوم تصریح کرد: عده‌ای معتقدند که حتی یک مسلمان هم در این زمینه دخالت نداشته است و تنها دو نماینده از عربستان و لبنان در این امر دخالت داشتند که مسیحی بودند و غربیان به دلیل اینکه اسامی آنها عربی بود تصور می‌کردند مسلمان هستند و تنها کسی که در آن زمان مسلمان بود نماینده پاکستان " ظفر الله خان " بود.
وی به اعتراض نماینده عربستان نسبت به تصویب اعلامیه حقوق بشر اشاره کرد و افزود: نماینده عربستان به اصل آزادی مذهب در این اعلامیه اعتراض کرد و چون مسلمانان از تبشیر می‌ترسیدند به مخالفت با آن پرداختند - حتی پاپ نیز نسبت به این اصل در اعلامیه اعتراض کرد - روزولت در اینجا متوسل به نماینده پاکستان می‌شود و ظفر ا.. خان نطق مفصلی بر رد سخنان نماینده عربستان می‌کند و بدون توجه به معنی واقعی آیه " لا اکراه فی الدین " اصل آزادی مذهب را از درون این آیه تفسیر می‌کند و نهایتا این اعلامیه تصویب می‌شود.
محقق داماد ، خاستگاه غربی داشتن ، اهرم فشار علیه کشورهای ضعیف و مخالفت با موازین اسلام را عمده‌ترین اشکالهای کشورهای اسلامی بر اعلامیه حقوق بشر عنوان کرد و گفت: در مورد بحث مشروعیت درست است که کشورهای اسلامی نبودند اما بعد به سازمان ملل پیوستند و در توسعه اعلامیه حقوق بشر جهانی دخالت داشتند .
وی با بیان اینکه انسان تعریف مشخصی دارد به‌شدت از عنوان حقوق بشر محلی انتقاد کرد و آن را بی‌معنی خواند و گفت: آیا بشر، منطقه‌ای است. اگر ما در فلسفه قائل به انسان کلی هستیم و این قوانین اگر از بشریت بشر سرچشمه بگیرد، مگر بشر غربی و شرقی فرق می‌کند؟
وی در پاسخ به اشکال دوم کشورهای اسلامی بر اعلامیه حقوق بشر جهانی که آن را یک اهرم فشار بر کشورهای ضعیف می‌دانند، تصریح کرد: آیا آنها که علیه اعلامیه سر و صدا می‌کنند این سرو صدا از روی خلوص است یا برای حفظ قدرت و آزادی قدرت ؟
دکتر مصطفی محقق داماد در مورد اشکال سوم کشورهای اسلام بر اعلامیه حقوق بشر جهانی گفت: قوانین اسلامی را اگر به مقتضای موازین فقه سنتی بگیریم بسیار با متن اعلامیه درگیر است اما این طور نیست که باب اجتهاد در سنت شیعی بسته باشد. ما اشعری نیستیم بلکه معتقدیم به عدالتی که عقل بشر آن را و مصادیقش را درک می‌کند. اگر ما اجتهاد را بر پایه عدالت‌محوری قرار دهیم در بسیاری از موارد می‌توانیم تجدید نظر کنیم.
نظر شما