مشکلات کتابداران؛ فراموش شده در میان انبوه کتاب

به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، به گواه تاریخ، کتابداری با قدمت و پیشینه فرهنگی بالا همواره مورد توجه ملل فرهنگ دوست بوده به طوری که در برخی برهه های مختلف تاریخی کتابداران از بیشترین حرمت و احترام در میان سایر اقشار برخوردار بوده اند.

مشهور است که کتابداری به منزله یک پیشه به دوران آشوریان باز می گردد به طوریکه در تاریخ کتابخانه برای نخستین بار در کتابخانه نینوا به فهرست بر می خوریم و لوحه ها با نظمی منطقی بر حسب موضوع یا نوع مرتب شده و هر یک نشانه شناسایی داشت و سیاهه محتوا هر اتاقک یا حجره که بر سر در آن کنده کاری شده بود در فهرست نیز مندرج بوده است.

این در حالی است که امروزه کتابداری از جمله مشاغلی است که شاید سختی و مشقت موجود در آن به دلیل گمنامی کتابدارن آنچنان به چشم نیامده و به نوعی این قشر شایسته را بتوان یکی از اقشاری دانست که در زمینه توجه به مشکلاتشان همواره مورد بی مهری قرار گرفته اند.

یکی از کتابداران لرستانی در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد، با تقسیم کتابداران این استان به دو دسته، اظهار داشت: یک دسته از کتابداران کارمند رسمی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند و به صورت مامور به نهاد کتابخانه ها منتقل شده اند که تمامی حقوق و مزایای آنها بر اساس قانون و بدون کم و کاست پرداخت می شود.

شیخی ادامه داد: دسته دوم کتابداران از سوی نهاد کتابخانه های عمومی به صورت قرادادی یکساله یا پیمانی حقوق دریافت می کنند و غیر از حقوقی که از طرف نهاد مرکزی پرداخت می شود هیچ گونه کمک مالی و تسهیلاتی به آنها تعلق نمی گیرد.

وی با اشاره به مشکلات کتابداران، عنوان کرد: عدم پرداخت اضافه کاری، حق مهد کودک، ایاب و ذهاب، سهام عدالت، سبد کالا و دیگر مزایای شغلی از جمله موانع و مشکلات رفاهی کتابداران محسوب می شود.

این کتابدار لرستانی با اشاره به وضعیت حقوقی کتابداران، ادامه داد: به طور میانگین حقوق کتابداران دیپلم و فوق دیپلم 286 هزار تومان و لیسانس 345 هزار تومان است که این وضعیت نیازمند بازنگری است.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه شغل کتابداری دارای جایگاه فرهنگی است، ضرورت دارد که دولت برای این قشر زحمت کش کمک های متناسب با شان کتابداران در نظر گیرد.

با وجود مشکلات موجود امیدی به آینده شغلی خود ندارم

شیخی با تاکید بر اینکه مشکلات را به صورت شفاهی و کتبی به دبیرخانه نهاد کتابخانه های کشور انعکاس داده ایم و آنها نیز قول مساعد داده اند، افزود: من به عنوان یک کتابدار پس از سالها سابقه کاری که در این نهاد دارم هیچ گونه امیدی به آینده شغلی خود ندارم.

این کتابدار همچنین به تمهیدات نهاد کتابخانه های عمومی برای ارتقا سطح دانش کتابداران اشاره کرد و افزود: به منظور ارتقا سطح تحصیلات کتابداران دیپلم یک دوره پودمانی آموزش کتابداری برگزار و مدرک فوق دیپلم مرتبط با کتابداری به آنها داده شده است.

وی با اشاره به ساعت کاری کتابداران که از ساعت هفت تا 18 و 30 دقیقه غروب در دو شیفت صبح و عصر است، عنوان کرد: برخی از کتابداران خانم با توجه به ساعت کاری همواره برای ایاب و ذهاب با مشکل مواجه هستند که در این زمینه نیز وسیله نقلیه ای در اختیار کتابخانه های عمومی قرار ندارد.

یکی دیگر از کتابداران کتابخانه شهید مطهری خرم آباد در گفتگو با مهر گفت: مشکلات کتابخانه های عمومی لرستان به دو دسته منابع اطلاعاتی کتابخانه ها و منابع مالی تقسیم می شود.

فیروز آزادی افزود: مشکل منابع اطلاعاتی کتابخانه ها به این امر باز می گردد که در زمینه ارسال کتب و مجلات هیچ گونه مشورتی با کتابداران صورت نمی گیرد تا کتاب بر اساس نیاز مخاطبان تهیه شود و تنها بر مبنای وضعیت اهدا کتاب از سوی اداره ارشاد و نهاد مرکزی است.

وی در بخش منابع مالی به عدم تخصیص سهم نیم درصدی شهرداری ها به نهاد کتابخانه ها اشاره کرد و افزود: استانداری لرستان باید در این زمینه به کمک نهاد کتابخانه های عمومی بیاید و در زمینه وصول مطالبات این نهاد همکاری کند.

آزادی با اشاره به اینکه تاکنون کمک خیرین به امور کتابخانه ها در لرستان ضعیف بوده است، یادآور شد: از جمله مشکلات کتابداران وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی از نظر مالی این است که هیچ گونه کمکی مازاد بر حقوق پایه از جمله اضافه کاری، ایاب و ذهاب و سهام عدالت به آنها تعلق نمی گیرد.

این کتابدار در پایان سخنان خود گفت: با توجه به اینکه پایه و اساس توسعه هر جامعه فرهنگ آن جامعه است در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری برای کمک به ترویج فرهنگ کتابخوانی از استاندار لرستان و شهرداران این استان می خواهیم که نسبت به رفع مشکلات کتابخانه ها و کتابداران از لحاظ مالی و همچنین تبیین جایگاه شغلی آنان اقدامات اساسی صورت گیرد.

کتابداران باید برای گرفتن مزایا در انتظار اختصاص سهم نیم درصد شهرداری ها بمانند 

یک بانوی کتابدار خرم آبادی نیز از عدم توجه شهرداری ها به پرداخت سهم نیم درصدی کتابخانه ها انتقاد کرد و گفت: کتابداران لرستانی باید منتظر بمانند تا اگر شهرداری سهم کتابخانه ها را دادند آنگاه به کتابداران نیز کمک مالی صورت گیرد.

وی با تاکید بر اینکه کتابداران به لحاظ معیشتی جزو مظلوم ترین قشرهای جامعه هستند، بیان داشت: هیچ گاه حقوق یک کتابدار به مرز 400 هزار تومان نمی رسد!

این کتابدار با اشاره به اینکه کتابداران هیچ گاه اضافه کاری دریافت نکرده اند، اظهار داشت: خود من به طور معمول روزانه مقدار زیادی صرف هزینه ایاب و ذهاب می کنم که با توجه به درآمد شغلی ام در پایان ماه دیگر چیزی از حقوق ام باقی نمی ماند.

وی با بیان اینکه بیشتر نیروهای نهاد کتابخانه ها قراردادی هستند، از عدم وجود حق مهدکودک برای خانم های کتابدار انتقاد کرد و خاطر نشان کرد: کتابداران همواره از عدم وجود امنیت و ثبات کاری رنج می برند.

این کتابدار وجود مشکلات را موجب ایجاد بی انگیزگی در میان کتابداران عنوان کرد و خواستار رفع مشکلات این قشر فرهنگی شد.

شهرداری های لرستان یک میلیارد و 300 میلیون ریال به کتابخانه های عمومی بدهکارند

مدیر کل امور کتابخانه های عمومی استان لرستان نیز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر لرستان دارای 75 نفر کتابدار است که 9 نفر از این تعداد نیروی رسمی اداره کل ارشاد هستند و 66 نفر نیز از نیروهای نهادکتابخانه ها محسوب می شوند.

عبدالله نوری با اشاره به مشکلات کتابداران لرستان پیرامون وضعیت حقوق و مزایا، عنوان کرد: در یکی دو سال اخیر وضعیت حقوقی کتابداران لرستان بهبود یافته است ولی معیشت این قشر نیازمند توجه بیشتر به منظور ایجاد انگیزه کاری است.

وی با بیان اینکه 30 درصد حق عضویت کتابخانه های به طور معمول به کتابداران داده می شود، ادامه داد: در شش ماه اول سال جاری بین 50 تا 70 هزار تومان در هر ماه به کتابداران به عنوان مزایا پرداخت شده است.

مدیر کل امور کتابخانه های عمومی استان لرستان همچنین از کمک 200 هزار تومانی نهاد کتابخانه در شش ماه ابتدای امسال به هر کتابدار این استان خبر داد و افزود: پیرامون حق ایاب و ذهاب نیز با توجه به منع قانونی که در زمینه پرداخت آن در شهرهای کمتر از 500 هزار نفر وجود دارد امکان پرداخت آن به کتابداران وجود ندارد.

نوری با تاکید بر اینکه حقوق و مزایای کتابداران به طور مستقیم از مرکز پرداخت می شود و ما در استان بودجه ای برای این امر نداریم، یادآور شد: با توجه به اینکه شهرداری های استان معوقات خود در خصوص سهم نیم درصدی نهاد کتابخانه ها را پرداخت نکرده اند امکان کمک بیشتری در این زمینه به کتابداران وجود ندارد.

وی افزود: در مجموع سه سال گذشته شهرداری ها بیش از یک میلیارد و 300 میلیون تومان به نهاد کتابخانه های عمومی استان بدهکار هستند.

این مسئول همچنین پیرامون کمک خیرین به این نهاد، عنوان کرد: متاسفانه لرستان در این بخش توفیق چندانی به دست نیاورده و به جز چند کمک موردی برای خرید کتاب مبلغ دیگری به این نهاد از سوی خیرین اهدا نشده است.

نوری همچنین در رابطه با اختصاص سهام عدالت به کتابداران، بیان داشت: در این زمینه پیگیری های لازم از سوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در حال انجام است.

وی با اشاره به اینکه حق مهد به کتابداران پرداخت می شود، ادامه داد: نهاد کتابخانه های عمومی یک نهاد غیردولتی است و وضعیت نیروها در این نهاد ابتدا به صورت قراردادی یکساله و در صورت ارتقا وضعیت شغلی کتابدار به پیمانی تغییر خواهد یافت.

مدیر کل امور کتابخانه های عمومی استان لرستان همچنین با تاکید بر اینکه وظیفه شهرداری ها تنها کار نظافت و فعالیت های عمرانی نیست، یادآور شد: شهرداری ها باید در زمینه پرداخت سهم نیم درصدی نهاد کتابخانه های عمومی همت کنند و همانطور که برای سایر فعالیت های عمران شهری تلاش می کنند به فعالیت های فرهنگی نیز توجه ویژه داشته باشند.

نوری هزینه کردن در بخش کتابخانه ها را یک سرمایه گذاری دانست و یادآور شد: با توجه به اینکه لرستان به لحاظ داشتن کتابخانه ها از میانگین کشوری عقب تر است مسئولین استانی باید با تخصیص اعتبارات زمینه احداث کتابخانه ها را در لرستان فراهم کنند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر در کشور به ازای هر 41 هزار نفر یک کتابخانه وجود دارد در حالی که در لرستان به ازای هر 57 هزار نفر یک کتابخانه موجود است.