تبعات یک تصمیم عجولانه/ قطع گاز مشترکان پرمصرف؛ قانونی یا غیر قانونی

به گزارش خبرنگار مهر، شرکت ملی گاز روز شنبه در اطلاعیه ای اعلام کرد که مشترکان خانگی که کمتر از الگوی تعیین شده، گاز مصرف کنند مشمول تعرفه تشویقی خواهند شد و صرفا به ازای هر مترمکعب 45 ریال پرداخت خواهند کرد.

این شرکت اما تاکید کرد: مشترکانی که مصرف گاز آنها روزانه بیش از 22 مترمکعب باشد، مشمول جریمه می شوند و در صورت ادامه تداوم مصرف بیش از حد با قطع گاز مواجه خواهند شد.

این در حالی است که اداره‌ها، نهادها، ارگان‌ها، سازمان‌ها، اماکن و داویر دولتی مکلفند نسبت به تنظیم دمای محیط اداری تا حداکثر 20 درجه سانتیگراد و خاموش کردن سامانه های حرارتی در ساعات غیر اداری و روزهای تعطیل اقدام کنند.

برهمین اساس، بازرسان شرکت ملی گاز ایران به دوایر مذکور مراجعه و در صورت مشاهده تخطی از این دستورالعمل، جریان گاز اداره‌ها و سازمانهای متخلف را به طور کامل قطع خواهند کرد.

این اقدام از سوی شرکت ملی گاز ایران در حالی صورت می گیرد که پیش از این مسئولان این شرکت ازاعمال جرایم سنگین برای مشترکان پرمصرف گاز خبر داده بودند.
 
در حال حاضر یارانه پرداختی دولت در بخش گاز با مبنا قراردادن گاز صادراتی بالغ بر 420 هزار میلیارد ریال است که با توجه به نرخ 69 تومانی گاز و فروش 123میلیارد متر مکعبی آن ، یارانه پرداختی دولت در داخل سالانه 70هزار میلیارد ریال است.

به گزارش مهر، دولت در سال 1385 مکلف شد در مورد مشترکان گاز خانگی در دو دهک پایین مصرف کنندگان، هزینه گاز را با تخفیف کامل محاسبه و برای پنج دهک بعدی نرخ گاز ثابت و معادل قیمت سال 1383 یعنی 80 ریال برای هر مترمکعب گازمحاسبه شود و برای سه دهک بالای مصرف کنندگان، قیمت گاز به صورت پلکانی افزایش پیدا کند.

اما در عین حال پیش بینی شده بود، چنانچه مشترکان الگوی مصرف در نظر گرفته شده را رعایت نکنند، مشمول جریمه شوند. به این منظور مناطق کشور برای محاسبه نرخ گازبها به گرمسیر، سردسیر، سرد و معتدل تقسیم شد که دامنه مصرف در چهار استان گرمسیر، هفت استان سردسیر و 19 استان سرد و معتدل مشخص شد. پس از تصویب پیشنهاد، قیمت گاز برای دو دهک پایین 25 ریال به ازای هر مترمکعب، پنج دهک بعدی 80 ریال و سه دهک آخر به صورت پلکانی 120 ریال، 160 ریال و 240 ریال در هیات دولت، این دستورالعمل برای اجرا ابلاغ شد.

همچنین به منظور مدیریت مصرف این حامل انرژی در کشور در سال گذشته الگوی مصرف گاز و نرخ گازبها براساس تقسیم بندی استانها به پنج دسته سرد 1، سرد 2، سرد 3، معتدل و گرمسیر تقسیم بندی شد، اما شرکت ملی گاز اعلام کرد با توجه به تنوع آب و هوایی در بعضی از استانهای کشور نرخ گاز بها به صورت منطقه ای محاسبه خواهد شد.

از سوی دیگر، شرکت ملی گاز که در سال گذشته و تحت تاثیر عواملی چون برودت بی سابقه هوا و قطع گاز وارداتی از ترکمنستان با مشکلات عدیده ای روبرو شده بود تصمیم گرفت که این بار علاج واقعه را قبل از وقوع انجام دهد تا از بروز دوباره مشکلات جلوگیری کند.

با توجه به تردیدهایی که با وجود دلگرمی های مسئولان هنوز در خصوص تامین گاز برای زمستان امسال وجود داشت، شرکت ملی گاز تصمیم گرفت با افزایش جرایم پلکانی برای مشترکان پرمصرف، مصرف گاز را تعدیل کند.

در همین راستا سید رضا کسایی زاده ( مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز) پیش از آنکه به شرکت صادرات گاز ایران برود، از بررسی طرحی خبر داد که به موجب آن گازبهای دهکهای پرمصرف بر اساس نرخ گاز صادراتی ایران محاسبه شود.

کسایی زاده با بیان اینکه  براساس  این طرح، قیمت  گاز برای دهک های هشتم، نهم و دهم  افزایش چشمگیر پیدا می کند گفته بود: مشترکانی که خارج از الگو گاز مصرف می کنند جرایمشان افزایش پیدا می کند که پیش بینی می شود این طرح کاهش مصرف را در پی داشته باشد.

به گفته وی، این طرح همچنین موجب می شود گاز در زمستان به همه مردم برسد، زیرا مصرف در زمستان هفت برابر تابستان است.

اما مصرف گاز درهفته های اخیر نشان دهنده آن است که حربه شرکت ملی گازدر خصوص" کاهش مصرف با افزایش گازبها" موثر نبوده و آمار مصرف با توجه به اینکه هنوز فصل زمستان آغاز نشده، نگران کننده است.

شرکت ملی گاز در حالی به مشترکان پرمصرف هشدار می دهد در صورت ادامه روند مصرف، گاز آنها را قطع خواهد کرد که این کار توجیه قانونی نداشته و این شرکت فقط می تواند جرایم این مشترکان را آنهم پس از بررسی و تصویب افزایش دهد.

در حال حاضر کشور ما که عنوان دومین دارنده گاز دنیا را یدک می کشد با تراز منفی گاز روبرو است، مشکلی که پس از گذشت 14 سال هنوز چاره ای برای آن اندیشیده نشده است.

در حالی که بسیاری از مسئولان از یارانه های بالای انرژی در کشور گلایه دارند، آمارها نشان می دهد بیشترین یارانه انرژی به بخش گاز اختصاص یافته است.

اکبر ترکان در گفتگو با مهر در خصوص برنامه های وزارت نفت برای مقابله به کمبود گاز در فصل زمستان می گوید: تجربه سالهای گذشته نشان داده است به دلیل افزایش مصرف گاز در  بخش خانگی در فصل زمستان ، تامین گاز صنایع بزرگ و شهرکهای صنعتی با مشکل مواجه می شود .

وی می افزاید: متاسفانه در ایام سرد سال مجبور هستیم گاز صنایع بزرگ و شهرکهای صنعتی را قطع کنیم تا گاز بخش خانگی تامین شود.

معاون وزیر نفت در امور برنامه ریزی آمار مصرف گاز  در فصل سرد سال را نگران کننده می داند و می گوید: در شرایط کنونی اصلاح روند مصرف انرژی و کاهش شدت آن بسیار ضروری به نظر می رسد.

به گزارش مهر، این در حالی است که کاهش یا حذف این یارانه علاوه بر بهینه کردن میزان مصرف، می تواند در ساخت و توسعه پروژه های نیمه تمام گاز که تعدادشان هم کم نیست تاثیر به سزایی داشته باشد.

سازمان بین المللی انرژی اما طی گزارشی اعلام کرده است که قیمت پایین گاز در بازار داخلی ایران و سایر کشورهای خاورمیانه، مهمترین علت عدم توسعه پروژه های گازی در این منطقه به شمار می رود.

بر اساس این گزارش پرداخت یارانه سوخت و انرژی سالهای زیادی است که به عنوان ابزار سیاستی به منظور تامین رفاه اجتماعی مردم ، در اکثر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا اجرا می شود .

این سازمان پیش بینی می کند به دلیل حجم بالای یارانه های پرداختی  بحران کمبود گاز در کشورهای منطقه تا ده سال آینده تشدید شود و در همین راستا کمبود گاز طبیعی موجب افت شدید تولید برق و تاخیر در اجرای پروژه های توسعه صنعتی و تجاری و لغو برخی از این پروژه ها خواهد شد.

این در حالی است که به نظر می رسد، با وجود ذخایر غنی گاز منطقه ، دلایل زیادی وجود دارد که نمی توان نسبت به وضعیت تولید گاز منطقه در میان مدت چندان خوش بین بود که در این میان نظام قیمت گذاری یکی از مهمترین موانع توسعه پروژه های جدید گازی است که موجب عدم تمایل سرمایه گذاران داخلی و خارجی می شود.

در زمستان سال گذشته مصرف گاز طبیعی بخش خانگی به رکورد 409 میلیون متر مکعب در روز یعنی بیش از 87 درصد  مصرف کل کشور رسید .

با توجه به اینکه  به نظر می رسد وزارت نفت تا پایان پاییز امسال قادر به افزایش ظرفیت تولید و پالایش گاز طبیعی در حد نیاز  نخواهد بود، به نظر می رسد تنها راه پیش روی برای غلبه بر کمبود گاز، کاهش چشمگیر مصرف در بخش خانگی است. 

اما تصمیم اخیر شرکت ملی گاز در جهت قطع گاز مشترکان پرمصرف به هیچ عنوان منطقی نیست و به نظر می رسد ، شرکت ملی گاز باید راه حل دیگری را برای حل مشکل کمبود گاز در فصل زمستان جستجو کند.

هرچند وزیر نفت اخیرا اعلام کرده، زمستان امسال در کشور کمبود گاز نخواهیم داشت و مردم آسوده به استقبال زمستان برود، اما تصمیم جدید شرکت ملی گاز مبنی بر قطع گاز پرمصرف ها، افزایش مصرف گاز در روزهای گذشته و تراز منفی گاز که 14 سال است با آن دست به گریبانیم، حاکی از آن است که کشور هنوز هم برای پشت سر گذاشتن زمستان با خاطر آسوده با دغدغه روبرو است.