سید محمد ثقفی: ترجمه کتابهای مکتب تفهم‌گرا در زمینه جامعه‌شناسی دین ضروری است

دکتر سید محمد ثقفی که با خبرنگار مهر گفتگو می‌کرد در باره این سؤال که برای جامعه شناسی دین چقدر نیاز به ترجمه یا تألیف داریم و ضرورت کدام را بیشتر احساس می‌کنید پاسخ داد: این سؤال شما در رابطه با جامعه‌شناسی دین بر می‌گردد به یک مبحث اصلی و آن این است که دین در جامعه امروز به‌عنوان موضوع جامعه‌شناسی دین مطرح شده و طرح این موضوع عمدتاً از طرف غربیها است. آنها پژوهشهای  گسترده‌ای را در مورد مسائل اجتماعی دین مطرح کرده‌اند. البته آنها هم میان خودشان در این موضوع ، یعنی رشته جامعه‌شناسی دین به نظریات مختلفی رسیده‌اند و مکتبهای گوناگونی در این زمینه مطرح هستند.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه تصریح کرد: از این جهت هم دانشمندان مختلفی که نظریات متفاوت دارند وجود دارند که نگاه سلبی یا ایجابی دارند. در جانب منفی مارکسیسم و امیل دورکیم را می‌توان مطرح کرد. با این همه امیل دورکیم در جامعه‌شناسی دین خود به نکات مثبتی از بعد اجتماعی دین اشاره می‌کند، از قبیل وجدان جمعی، انسجام اجتماعی و مسائلی از این قبیل.

وی افزود: اما در مقابل، ماکس وبر و مکتب تفهم‌گرا و تفسیرگرا مطالب مثبت زیادی در این زمینه ارائه می‌دهند و کتابهای خوبی هم در این زمینه نوشته‌اند. ترجمه این کتابها در زمینه جامعه‌شناسی دین مفید است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: از طرف دیگر عالمان جامعه‌شناس دین مسلمان با بازنگری مجدد در مسائل عصر جدید، اسلام و ادیان را دوباره مطالعه کرده و تأثیر و عملکرد مذهب را در نهادها و پدیده‌های اجتماعی مثل اقتصاد، سیاست، خانواده، قشربندی اجتماعی، آسیب‌شناسی اجتماعی و مسائلی از قبیل حقوق زن و شناخت زن را مطرح می‌کنند. ضرورت دارد که این افراد با طرح تئوریهای علمی جامعه‌شناسی دین را غنا بخشند. در این زمینه ما اکنون از دانشمندانی مانند دکتر ابوالحسن تنهایی می‌توانیم نام ببریم. البته حوزه علمیه تلاش علمی جدیدی را در مؤسسه حوزه و دانشگاه صورت داده است و همین طور انجمن جامعه‌شناسی دین در دانشگاه تهران فعالیتهایی را شروع کرده است که امیدواریم که با توجه به این کارها، مسائل علم جامعه‌شناسی دین در لباسی نو همگام با معلومات عصر به ثمر برسد.

دکتر ثقفی در پایان درباره کارهایی که اخیراً انجام داده است گفت: دو مقاله نوشتم یکی "سید جمال الدین و علم‌زدگی" که به کنفرانس سید جمال الدین در قزوین ارائه داده‌ام و دیگری" نقش شیخ بهایی در استمرار عقلانیت و تعامل عقل و وحی " است که این را به کنفرانس شیخ بهایی که قرار است در مشهد بر پا شود سپرده‌ام .