به گزارش خبرنگار مهر، دومین نشست از نشستهای بازخوانی نگرش مدرن با عنوان روشنگری چیست ؟ اثر امانوئل کانت با سخنرانی دکتر یحیی یثربی ظهر امروز در تالار کمال دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.
دکتر یثربی در ابتدای این نشست گفت: من معتقدم ما در برخورد با تجدد غربی یک برخورد دوگانه داریم. از نظر فیزیکی پذیرفته‌ایم، همه امکانات را تا آنجایی که بتوانیم اقتباس می‌کنیم و استفاده می‌کنیم. تحول وسیعی در دنیا اتفاق افتاده و ما از این تحول استفاده می‌کنیم. روشنگری تأثیر همه‌جانه‌ای بر فرهنگهای جنوب گذاشته است. جهان گذشته این چیزها را نداشت. این مسائل ظاهری را از غرب پذیرفته‌ایم، اما از فکر غرب هنوز خیلی فاصله داریم.
وی افزود: من معتقدم غرب را از نظر علوم تجربی‌اش گرفته‌ایم، با آن هماهنگیم اما از لحاظ زیربنایی‌ترین علومش که علوم انسانی است ما غرب را نفهمیدیم و شاهدم میراث موجود ما در روشن‌اندیشی است. بیگانگی ما با روش جدید آموزش و پژوهش در مراکز آموزشی و پژوهشی شاهد دوم من است که با غرب آشنا نیستیم.علمی نبودن فضای آموزشی و پژوهشی ما شاهد سومم است.
نویسنده کتاب "عیار نقد" در ادامه تصریح کرد: ما با نقد بیگانه‌ایم و نقد را به معنی رد می‌انگاریم. ما هنوز در سنتی زندگی می‌کنیم که در آن سنت نقد به معنای جدید جای خودش را پیدا نکرده است. مسئولان می‌گویند ما در علوم انسانی احتیاج به یک مهندسی جدید داریم اما نقد را با رد عوضی می‌گیریم.
نویسنده کتاب "فلسفه مشاء" خاطر نشان کرد: بی‌تردید دو قرن اخیر دنیا به کانت تعلق دارد و کانت در این دو قرن در نظام فکری غرب مؤثرترین و ریشه‌ای‌ترین فکر را ارائه داده است. به نظر من یکی از متون آموزنده همین روشنگری کانت است. اصل حرف کانت این است که جرأت و شهامت دانستن داشته باش. این آموزه در دین مقدس اسلام هم هست که در اصول دین هیچ کس نباید تقلید بکند یعنی باورهای بنیادین ذهن هرکس باید به‌وسیله خودش ساخته بشود اما ما این را عملیاتی نکردیم. غربیها آمده‌اند عملیاتی کرده‌اند نه اینکه فقط حرفش را بزنند چون حرف زدن مشکلی را حل نمی‌کند.
یثربی بدترین نوع تقلید را تقلید در اندیشه و تحقیق و تفکر دانست و خواستار تحول فکری و فرهنگی در این زمینه مهم شد.
دکتر یثربی در انتهای سخنان خود به نمونه‌های فرهنگی از جامعه ما اشاره کرد که این نمونه‌ها از معیارهای روشنگری و آزاداندیشی فاصله داشتند.
نظر شما