به گزارش خبرنگار خبرگزاری مهر، نشست نقد و بررسی کتاب "مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما" نوشته یاکوب لوته عصر دیروز با حضور محمد شهبا، امیرعلی نجومیان و منصور براهیمی در شهرکتاب مرکزی برگزار شد.
در ابتدای این نشست منصور براهیمی مترجم آثار حوزه سینما با بیان اینکه "در حوزه اقتباس عقب تر از حوزه روایت هستیم" گفت : سلطه نابجای نظریه مولف بر فضای نقد سینمایی و متونی که در این زمینه ترجمه و چاپ شده، نشان دهنده فقر آشکار در این حوزه است.
شکافی 40 ساله با کتاب‌های حوزه روایت سینمایی جهان داریم
وی افزود: ما شکافی 30، 40 ساله با کتاب‌های این حوزه در جهان داریم اما می توان گفت انتشار کتاب "مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما" یاکوب لوته، بخش وسیعی از آن شکاف را با سرعت بیشتری پر کرد. با اینکه همچنان متن ادبی برای لوته مهم‌تر از یک اقتباس سینمایی است و در واقع او سیما را از زوایه ادبیات بررسی می‌کند، در مجموع بسیار ملایم‌تر به این حوزه ها می‌پردازد.
براهیمی اضافه کرد: به رغم تکیه لوته بر نظریات نظریه پردازان، او قصد ندارد که نظریه‌هایی را توضیح دهد و بیشتر به دنبال زبان ساده‌ای است تا با کمک ان ظرائف بحث اقتباس را به صورت روشن شرح دهد.
این پژوهشگر عرصه سینما گفت: متاسفانه حوزه روایت‌شناسی در ایران دچار فضل فروشی‌های دانشگاهی است و میل مداوم به اصلاح سازی دارد و به همین دلیل کتبا لوته در حوزه روایت و نظریه اقتباس برای پیوندی عمیق با آینده این مباحث در ایران مهم است.
در ادامه محمد شهبا پژوهشگر عرصه سینما و ادبیات نیز با تاکید بر اینکه کتاب لوته بیشتر درباره اقتباس است و نه روایت، گفت: این مطلب ممکن است ما به عنوان خواننده گول بزند و آن انتظاری را که از عنوان کتاب برایمان به وجود می آید، به دست نیاوریم.
سادگی بحث‌های تئوریک کتاب، آن را کاربردی و در عین حال شعاری کرده است
وی افزود: متاسفانه بحث‌های تئوریک این کتاب بسیار ساده گرفته شده است که این هم خوب است و هم نیست، چرا که هم کتاب را کاربردی و هم در عین حال آن را شعاری می‌کند. کتاب کل روایت را به یک جنبه از آن که ارتباط باشد، فرو کاسته است و این کوتاه کردن و ساده‌سازی در همه جا دیده می‌شود و اساساً لوته مباحث مربوط به روایت و روایت شناسی را اموری ساده، دم دستی و مسلم فرض گرفته است.
در ادامه این نشست امیرعلی نجومیان پژوهشگر حوزه ادبیات و سینما به منشا بحث‌های مربوط به به روایت و روایت شناسی، پرداخت و گفت: بحث نظریه روایت از نظر سیر تاریخی متعلق به دو جایگاه متفاوت است؛ روایت شناسی بیشتر از دل نقد نشانه‌شناسی و ساختارگرایانه و نظریه روایت بیشتر از دل نظریه‌های پساساختارگرایانه و مطالعات فرهنگی شکل گرفته است. اما مشکل کتاب لوته این است که این دو را از هم جدا نکرده است.
وی افزود: بخش نظریه روایت در کتاب روند مشخصی را دنبال می‌کند چرا که اساساً مولف (لوته) خود استاد ادبیات است نه سینما و نگاهش نگاهی ادبی است. اما سر و کله سینما در کتاب لوته زمانی پدیدار می‌شود که به بخش نقد می‌رسد و در اینجاست که آن بررسی رابطه مقایسه‌ای میان سینما و ادبیات اتفاق نمی‌افتد.
بحث اقتباس سینمایی از آثار ادبی در ایران درگیر نگاه سنتی اصالت و وفاداری است
به گزارش مهر ، نجومیان با تاکید بر اینکه "در ایران بحث اقتباس درگیر نگاه سنتی اصالت و وفاداری است" گفت: به یک تعبیر می‌توان گفت تمام فیلم‌ها اقتباس‌اند و حتی اقتباس می توان از شعر، داستان مصور و گزارش روزنامه‌ای باشد نه لزوماً از داستان. متن سینمایی هم می‌تواند متنی باشد برای اقتباس‌های دیگر و در انیجاست که پی می‌بریم نظریه وفاداری ما را به جایی نمی‌رساند.
این مدرس دانشگاه اضافه کرد: ما در سینما یک روایت صوتی داریم که متاسفانه لوته در بررسی روایت شناسی از نقش موسیقی در فیلم غافل مانده و اساساً او به نقد روایت‌ها آن طور که بادی و شاید نمی‌پردازد.
نظر شما