محور فرهنگ ایرانی زبان فارسی است

به گزارش خبرنگار مهر، همایش بین‌المللی ایران فرهنگی (گذشته حال و آینده) با حضور اندیشمندان و صاحبنظران روزهای 23 و 24 دی ماه در سالن شیخ انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار ‌شد.

در میزگرد عصر دیروز این همایش "نقش زبان و ادبیات فارسی در رویه وجودی خود مختاری آن" با سخنرانی دکتر لعل الدین منگل بررسی شد.

منگل گفت:  بدون تصور زبان فارسی نمی‌توان تصوری از فرهنگ ایران داشت. زبان فارسی تأثیراتی در روسیه به خصوص در جمهوری تاتارستان داشته و دارد به طوری که اشعار عرفانی تاتاری متاثر از اشعار عرفانی ایرانی است.

استاد روابط بین الملل و منطقه شناسی سیبری در ادامه افزود: هستی ما فارسی زبانان، یا به تعبیر مولانا، اندیشه ما فقط در ظرف زبان فارسی است که شکل می‌گیرد و گسترش و بقا می‌یابد. با نگاهی گذرا به تاریخ پیشرفتهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران باستان و ایران معاصر در می‌یابیم که  فرهنگ اسلامی و زبان فارسی یکی از مهمترین و جانشین ناپذیرترین ارکان وحدت مردم و تمامیت ارضی در ادوار مختلف تاریخ بوده و هست.

وی در پایان  تصریح کرد: بین اقوام مختلف ایرانی که به زبان و گویشهای مختلف سخن می‌گویند، فقط زبان فارسی است که می‌تواند گفت و شنود و همدلی و اتحاد بین اقوام برقرار کند.

"شمس الدین سامی فراشری و ادبیات فارسی" عنوان سخنرانی عبد الله رجبی از کشور آلبانی بود.

او گفت: ادبیات ایران تأثیر فراوان بر ادبیات آلبانیایی نهاده است و از میان همه بزرگان ادب فارسی به طور خاص فردوسی،  نظامی، عطار، سعدی، مولوی، حافظ و جامی سهم بیشتری در این امر داشته اند. ادبیات فارسی پس از ورود به آلبانی در آن دیار برجسته شد. دین و فرهنگ اسلام از طریق ورود تصوف و فرقه های صوفیانه در دوران اقتدار دولت عثمانی وارد آلبانی شد.

وی افزود: شمس الدین سامی فراشری(1850-1904م) دانشمند آلبانی تبار، خدمات شایسته ای در جهت شناسایی و پیشبرد روشهای آموزش زبان های شرقی انجام داد. او نخستین رمان نویس ترکیه به شمار می‌آید.از او کتابهای زیادی به جا مانده است که برخی از آنها عبارتند از قاموس الاعلام و قاموس الترکی. در زمینه ادبیات فارسی، ترجمه منتخب شاهنامه فردوسی به نام زبده شاهنامه از اوست. همچنین از وی می‌توان نمایشنامه ای پنج فصلی به اسم کاوه مشاهده کرد که بر گرفته از شاهنامه فردوسی است.

وی در پایان گفت: فراشری معتقد است زبان فارسی برای شاعری و شعر گفتن خلق شده است و شاعر نیز برای سرودن با زبان فارسی آمده است.

"تأثیرات فرهنگی و تمدن ایران بر قاره افریقا" عنوان سخنرانی دکتر احمد بخشی بود.

وی گفت: میراث فرهنگی از سرمایه‌هایی است که ممکن است یک کشور با یک یا چند کشور دیگر در یک یا چند ناحیۀ جغرافیایی داشته باشد. این وجه مشترک می‌تواند در طول سالیان و نسلها حفظ گردد و عامل مهم در گسترش روابط همه جانبۀ طرفین باشد.

او تأکید کرد: ایرانیان همواره برای پویایی فرهنگ خود، با دیگر فرهنگها ارتباط داشته و از تجربیات آنان بهره‌مند شده‌اند، در مقابل نیز فرهنگ خود را به‌خوبی منتقل کرده‌اند. یکی از مناطق مهمی که قبل و بعد از اسلام، مورد توجه ایرانیان بوده، قاره افریقاست.

وی تصریح کرد:  ایرانیان در مناطق شمال افریقا( به‌ویژه در مصر، الجزایر و تونس) و شرق آن حضور تاریخی داشته‌اند. ارتباط ایرانیان با افریقا از روزگار هخامنشیان آغاز شد که فتح مصر به وسیله کمبوجیه نقطه عطفی در این روابط بود. با حکومت دویست سالۀ ایرانیان باستان بر مصر، لیبی، تونس و حبشه(اتیوپی) و ایجاد سلسله‌های فاطمیان در مصر، اغالبه در تونس و رستمیه در الجزایر نخستین گام در توسعۀ روابط فرهنگی و بین تمدنی میان ایران و ملل افریقایی برداشته شد.

وی در پایان با اشاره به پادشاهی شیرازی‌ها و حضور بلوچها در شرق افریقا تاکید کرد:  این گروه می‌تواند در گسترش مناسبات ایران و افریقا مورد توجه قرار گیرد.

"قرآن و عترت در ایران فرهنگی" عنوان سخنرانی صغری بانو شکفته از کشور پاکستان بود.

استاد زبان شناسی دانشگاه اسلام آباد گفت: موضوع قرآن و عترت و جایگاه آن در فرهنگ و هویت ایرانیان سابقه‌ای طولانی و گستره‌ای بزرگ دارد.حجم وسیع ادبیات قرآن و عترت در کلام فارسی از آغاز شعر و ادب فارسی تا امروز نمود داشته است. در این میان جایگاه شاعرانی چون سنایی در انعکاس فرهنگ قرآن و عترت بسیار مهم است. همچنین باید به نقش برجسته عطار، مولوی،  سعدی، حافظ، خواجوی کرمانی و جامی اشاره کرد.

وی در پایان تصریح کرد: در کل، چنین به نظر می‌رسد که یکی از عوامل اساسی وحدت ملی در ایران طی قرون و اعصار، یگانگی فکری و دیدگاه عقیدتی ملت نجیب ایران است که از آموزشهای قرآن مجید و عترت اطهار سرچشمه گرفته است. به همین سبب است که آثار ادبی ایران فرهنگی با تعلیمات کلام الهی، سنت نبوی(ص) و کلمات قصار و منقب اهل بیت رسول اکرم سود می‌جوید.

"ایران فرهنگی و دیپلماسی عمومی" عنوان سخنرانی دکتر حسن مجیدی بود.

استادیار دانشگاه امام صادق گفت: دیپلماسی عمومی، برنامه‌ریزی راهبردی، اجرای برنامه های آموزشی-فرهنگی و اطلاع‌رسانی از سوی کشور حامی برای ایجاد کردن و تأثیر نهادن بر محیط افکار عمومی در کشور هدف است؛ به طوری که رهبران سیاسی کشور هدف را به تصمیم گیری حمایتگرانه و پشتیبانی از اهداف سیاست خارجی کشور حامی قادر می‌کند.

او در ادامه افزود: با برخورداری ایران از ظرفیتهای تمدنی و فرهنگی، این امید می رود که با بهره گیری از میراث فرهنگی مشترک در کشورهای حوزۀ تمدنی ایران و نیز ایرانیان سراسر جهان در جهت تأثیرگذاری بر افکار عمومی کشورها، اهداف سیاست خارجی خود را به پیش ببرد. اما نگاهی به کارنامۀ نهادهای موثر در این عرصه، شامل رسانه های مکتوب و صدا و سیما و نیز دانشگاه ها و به خصوص سازمان فرهنگ و ارتباطات نشان می دهد که تا رسیدن به جایگاه مطلوب در عرصۀ دیپلماسی عمومی و فرهنگی فاصلۀ زیادی وجود دارد و این با توجه به سیطرۀ رسانه های مخالف ایران در تصمیم های رویکردهای دیپلماسی مخالف ایران کارگر افتاده است.

"جهانی سازی و فرهنگ بصری" عنوان سخنرانی دکترعفت السادات افضل طوسی بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه الزهراء تصریح کرد: جهانی سازی بحث جدیدی نیست و انبیاء الهی دین را برای همه انسانها به ارمغان آوردند.

او گفت: جهانی سازی چه یک پروسه باشد یا یک پروژه استعماری در شرایط کنونی توسط رسانه های گروهی و به ویژه اینترنت تا حذف فرهنگ های منطقه ای به سرعت در حال شکل گیری است. با گسترش فرهنگ جهانی تولید و مصرف جهانی کنترل خواهد شد.این فرهنگ سازی، از طریق فرهنگ بصری اشاعه خواهد یافت.

وی تصریح کرد: با تولید و توزیع اطلاعات تصویری، رفته رفته فرهنگ جهانی، تمدن های بزرگ اسلامی و حتی کنفوسیوسی را به نفع فرهنگ غربی در هم می شکند. در این میان فرهنگ های توانمند که خود را با شرایط کنونی وفق داده آماده و هوشیار باشند قادر به ادامه حیات بوده و می توانند حافظ فرهنگ و یا حتی سردمدار آن باشند.

او در ادامه افزود: یادآور می‌شویم که توسعه فرهنگی و یا تهاجم فرهنگی از بسیاری جهات با اهداف اقتصادی در سطح کلان نیز همراه است. از ابزارهای مهم توسعه فرهنگ بصری یا استفاده از تصویر در اشاعه، و یا توسعه فرهنگی می باشد. امروزه بیش از آنکه بخوانند یا بشنوند ترجیح می دهند ببیند و با وسایل ارتباط جمعی و تصاویر فریبنده در کمترین زمان اطلاعات از طریق دیداری انتقال می یابد.

وی در پایان گفت: در این جنگ یا جنگ فرهنگی آنکه بیشتر و جذاب تر اطلاعات تصویری بیافریند سریع تر در اختیار بیننده قرار دهد موفق خواهد بود.