تصوير شيعه در دائره المعارف امريكانا

ترجمه مقالات شيعي دائره المعارف امريكانا اولين كار جمعي مركز مطالعات و تحقيقات شيعه شناسي - كه اكنون به صورت موسسه اي مستقل با عنوان " موسسه شيعه شناسي " ادامه كار مي دهد - است كه علاوه بر ترجمه ، به نقد و بررسي برخي از مطالب اين مقالات مي پردازد .

تقي زاده داوري در مقدمه كتاب درباره انگيزه و اهداف ترجمه اين كتاب نوشته است :  " منطق و محاسبه اقتضاء مي كرد كه در ابتدا ،  دائره المعارف اسلام  در اولويت كاري اين مركز قرار گرفته و دائره المعارف هاي كم اهميت تري نظير دائره المعارف امريكانا  در مراحل بعدي پژوهش جاي داده شوند ، اما از آن جا كه ترجمه و نقد مقالات شيعي در دائره المعارف هاي بزرگ ، يكي از عرصه هاي كاري اساسي و دراز مدت مركز مطالعات شيعه شناسي را تشكيل مي داد ، لذا بنا بر اين گذاشته شد تا پژوهش اول ، پژوهشي محدودتر و كوتاه مدت تر باشد تا در ضمن آن تجربه كارورزي لازم براي كارهاي وسيع تر و طولاني تر فراهم شود " .

دائره المعارف امريكانا قديمي ترين دائره المعارف انگليسي زبان جهان به شمار مي رود ، و به لحاظ اين قدمت از اعتبار و اشتهار ويژه اي در ميان دائره المعارف هاي عمومي جهان برخوردار است . اين دائره المعارف توسط يك آلماني تبعيد شده به ايالت بوستون آمريكا به نام فرانسيس ليبر در سال 1829 پايه گذاري شد . چاپ اول اين اثر 13 جلد بود ولي اكنون به مرز 30 جلد رسيده است . اين دائره المعارف  داراي 45000 مقاله و 6500 محقق  است  . از 45000 مقاله اين دائره المعارف تنها 93 مقاله به تشيع و شيعان اختصاص دارد . از 93 مقاله شيعي،  22 مقاله بدون ذكر نام نويسنده آورده شده است . برخي از نويسندگان بقيه مقالات شيعي عبارتند از : مونتگمري وات ، جيمز .آر. شرلي ، راجر . ام . ساروي ، چارلز . جي . آدامز، دونالد . ان. ويلبر .  

ترجمه مقالات شيعي دائره المعارف امريكانا از لوح فشرده آخرين ويرايش اين دائره المعارف كه در سال 1998 منتشر شده است انجام گرفته است . نقدهايي كه در ذيل مقالات آورده شده ، هم اكنون در دست ترجمه به زبان انگليسي است تا اولا نسخه اي از آن براي بنياد دائره المعارف امريكانا ارسال شود و زمينه احتمالي تغيير محتوا و در نتيجه يك داد وستد علمي را فراهم آورد ، و ثانيا به صورت ضميمه در ذيل مقالات اصلي ، براي خوانندگان انگليسي زبان به طور مستقل چاپ شود . 

مترجمان اين مقالات نيز عبارتند از : جمعه خان افضلي، خديجه تبريزي، امداد توران، رحيم راستي تبار، قاسم شبان نيا، احمد حسين شريفي، حسن عبدي، منصور نصيري،  و عبدالرسول يعقوبي .

مقالات اين دائره المعارف توسط  محسن الويري، محمود تقي زاده داوري، محمد رضا جباري، محسن رضواني ابوالفضل ساجدي، نعمت الله صفري، محمد رضا غفوريان، حميد پارسانيا، محمود فتحعلي، منوچهر محمدي، عبدالمجيد ناصر داوودي، و محمد هادي يوسفي غروي  مورد نقد و بررسي قرار گرفته اند .