صنعت چرم همدان؛ ساکن و بی تحرک

به گزارش خبرنگار مهر در همدان، با وجود اینکه صنعت چرم در ایران حداقل 60 سال قدمت دارد اما تا یک دهه پیش،‌ رشد و پیشرفتی در ساخت ابزارآلات و ماشین آلات این صنعت به وجود نیامده بود به طوری که اولین کارخانه چرم سازی ایران در سال 1312 در همدان و دومین کارخانه در سال 1314 در تبریز تاسیس شد و از آنجا که کارخانه های جدید چرم سازی به ماده اولیه موجود در کشور یعنی پوست گوسفند و بز توجه زیادی نداشتند این پوستها در 70 سال اخیر به صورت نمک سود و سالامبور به خارج صادر می شد و حتی امروز نیز کماکان صادرات به این شکل ادامه دارد.

نگاهی به وضعیت صادرات چرم در استان همدان بیانگر این واقعیت است که استان همدان به عنوان یکی از قطب های تولید چرم در کشور مطرح است و سالانه با تولید چندین هزار تن، سالامبور و مصنوعات چرمی یکی از مهمترین استان های کشور به لحاظ تولید این نوع از محصولات غیر نفتی به شمار می رود.

یکی از مشکلات عمده صنعت چرم، نبود ماشین آلات و تکنولوژی های پیشرفته است و دولت نیز برای خرید این ماشین آلات تسهیلات ارزی را در اختیار صادرکنندگان قرار نمی دهد.

یک تولیدکننده چرم

بررسی وضعیت استان همدان به لحاظ تولید چرم بیانگر این امر است که میزان تولید چرم کاهش یافته و بنا به دلایل مختلف نتوانسته است جایگاه قابل توجهی را به خود اختصاص دهد.

مجید پیرمحمدی یکی از تولیدکنندگان چرم در این رابطه می گوید: یکی از مشکلات عمده صنعت چرم، نبود ماشین آلات و تکنولوژی های پیشرفته است. در حال حاضر، ماشین آلات صنعت چرم بسیار گران است و ورود آن به کشور نیز با مشکلات عدیده مواجه است، به نحوی که دولت برای خرید این ماشین آلات تسهیلات ارزی را در اختیار صادرکنندگان قرار نمی دهد، در حالی که در این راستا لزوم حمایت هرچه بیشتر دولتمردان برای رونق این صنعت و صادرات محصولات آن ضروری است.

وی تصریح کرد: متأسفانه افرادی وارد بازار چرم شده‌اند که از تجربه کافی در این زمینه برخوردار نیستند و با ارائه چرم نامرغوب به بازارهای جهانی باعث ورشکستگی صنعتگران عرصه چرم شده‌اند.

وی با بیان اینکه چرم تولیدی همدان در استان‌های دیگر از استقبال خوبی برخوردار است و در چند سال اخیر با حضور در نمایشگاه‌های مختلف داخل و خارج از کشور همچنین استقبال مردم از این تولیدات مهر تاییدی بر این گفته است، اظهار داشت: در حال حاضر به علت وضعیت نامناسب حاکم بر این حرفه احساس نارضایتی و ناامنی شغلی در فعالان این حرفه مشهود است به گونه‌ای که تحمل این مشکلات برای ادامه وضعیت حفظ صنعت چرم در استان همدان غیرممکن شده است.

مدیر کارخانه چرم‌سازی الوند همدان نیز با بیان اینکه مشکلات زیادی صنعت چرم همدان را تهدید می‌کند، اظهار داشت: کمبود نقدینگی و عدم ثبات قیمت و رکود بازارهای جهانی از اصلی‌ترین عوامل رکود این صنعت است.

اقبال هاشمی به کاهش رقابت در بازارهای جهانی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر 10 واحد صنعتی تولید چرم در استان همدان وجود دارد که از این تعداد تنها 3 واحد، آن هم با یک چهارم ظرفیت تولید مشغول به کار هستند و مابقی آنها به تعطیلی کشیده شده‌اند.

وی افزود: تا زمانی که واحدهای صنعتی تهران دایر نشده بود وضعیت چرم تا حدودی مطلوب بود اما با راه‌اندازی واحدهای صنعتی تولید چرم رکود بر تولیدات همدان حاکم شد زیرا پایتخت به لحاظ برخورداری از تکنولوژی روز در تولید چرم گوسفندی قوی‌تر وارد میدان شده است.

هاشمی تصریح کرد: عدم نظارت دامپزشکی نیز در برخی روستاها باعث بروز بیماری‌های پوستی در دام‌ها شده است که این بی‌توجهی ضررهایی را عاید صنعتگران چرم همدان کرده است.

یکی دیگراز دست اندرکاران تولید چرم نیز گفت: مشکل عمده این است که مواد اولیه به جای محصول تمام شده و نهایی به کشورها صادر می شود و قطعا این کار رقابت پذیری را در بازارهای جهانی از ایران می رباید.

وی افزود: به نظر می رسد صنایعی با قدمت بالای سه هزار سال در کشور نیازمند عزم ملی و اراده مسئولان برای رونق و شکوفایی است زیرا با هدفگذاری های دولت مبنی بر توسعه صادرات غیرنفتی به عنوان موتور محرک اقتصاد، چنین صنایع با قدمتی در کشور می تواند بال های پرواز ایران به سوی هدف برترین کشور منطقه در افق 1400 باشد.

این تولید کننده یادآور شد: صنعت چرم نیز نیازمند حمایت و توجه خاص دولت نهم است که امید می رود به زودی با سیاست‌گذاری صحیح در این زمینه، بتوان به این صنعت رونق ویژه ای بخشید.

رئیس سازمان بازرگانی استان همدان نیز در این خصوص گفت: سال جاری برای صادرات چرم و سالامبور در استان همدان موقعیت ویژه‌ای به وجود نیامد و متأسفانه با کاهش شدید صادرات سالامبور و فرآورده‌های آن مواجه شدیم.

فیصل مرداسی با اشاره به صادرات 9 ماهه سال جاری در زمینه چرم و پوست افزود: در این مدت دو میلیون و 800 هزار دلار صادرات چرم شامل 603 تن از استان همدان صورت گرفته است که این میزان به لحاظ وزنی در مقایسه با مدت مشابه پارسال 55 درصد و از لحاظ ارزشی 44 درصد کاهش نشان می‌دهد.

مرداسی با بیان اینکه میزان صادرات انجام شده در این بخش به هیچ عنوان رضایت‌بخش نیست و با اشاره به این مطلب که استان همدان یکی از قطب‌های تولید سالامبور محسوب می‌شود و روند نزولی این نوع صادرات شایسته استان همدان نیست، تصریح کرد: 20 درصد از صادرات چرم کشور در استان همدان انجام می‌شود و در حال حاضر 11 واحد تولیدی در بخش چرم در این منطقه فعال هستند.

وی اظهار داشت: متأسفانه به رغم تلاش‌های جدی برای ایجاد خوشه چرم در همدان به دلایل وجود موانع زیاد این اقدام صورت نگرفت.

رئیس سازمان بازرگانی استان همدان با تأکید بر تلاش همه جانبه استان همدان در راستای بهبود وضعیت صادرات چرم، خاطرنشان کرد: باید تراکم تولید چرم در همدان افزایش یابد و این امر تنها با کاهش مشکلات فراروی تولیدکنندگان مهیا خواهد شد.

صنعت چرم روزهای بحرانی را پشت سر می‌گذارد و اگر به سرعت نسبت به رفع مشکلات پیش روی این صنعت اقدام نکنیم این صنعت منحل خواهد شد

معاون تولید سازمان صنایع و معادن استان همدان

معاون تولید سازمان صنایع و معادن استان همدان نیز گفت: در حال حاضر شش واحد تولید چرم در استان همدان دارای پروانه بهره‌برداری هستند که از این تعداد تنها دو واحد به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

عباس احمدی اظهار داشت: یکی از این واحدها شرکت چرم سنگین الوند با ظرفیت اسمی 25 درصد و تولید 600 هزار فوت مربع سالامبور است که زمینه اشتغال 27 نفر را مهیا کرده و به علت کاهش قیمت پوست دچار کمبود نقدینگی شده است. همچنین واحد تولید چرم سبک با ظرفیت تولید چهار میلیون و 900 هزار فوت مربع زمینه اشتغال 20 نفر را در همدان مهیا کرده است که این واحد نیز با مشکلاتی روبه‌روست.

وی یادآور شد: به رغم معرفی این واحد از سوی سازمان صنایع و معادن برای تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز جهت تولید بیشتر متأسفانه تاکنون هیچ گونه تسهیلاتی در سال جاری به این واحد پرداخت نشده است.

احمدی خاطرنشان کرد: صنعت چرم روزهای بحرانی را پشت سر می‌گذارد و اگر به سرعت نسبت به رفع مشکلات پیش روی این صنعت اقدام نکنیم این صنعت منحل خواهد شد.

البته دست اندرکاران این صنعت معقتدند که اگر این صادرات حداقل به صورت کراست نه سالامبور صورت گیرد قطعا رقم صادرات ایران در زمینه محصولات چرمی بالاتر می رود چراکه سالامبور ابتدایی ترین محصولی است که می تواند بدون زحمت صادر شود.

در یک جمع‌بندی کلی می‌توان چنین ارزیابی کرد که عدم نقدینگی واحدهای تولیدی، نبود بازارهای کافی و رکود بازارهای جهانی مهمترین مشکل پیش روی صنعت چرم استان همدان است که در این راستا مسئولان ذیربط باید با تغییر نگرش نسبت به این صنعت دیرینه ضمن ایجاد انگیزه در تولیدکنندگان و با ارائه تسهیلات مناسب رونق دوباره صنعت چرم را در استان همدان مهیا کنند.