به گزارش خبرنگار مهر، اگرچه به نظر می رسید سال آبی جدید که از مهرماه آغاز شده است، سالی نرمال باشد اما عدم بارشهای جوی در برخی از نقاط حساس کشور وضعیت دیگری را رقم زده است. از سوی دیگر، باوجو اینکه دو سال قبل یعنی سال آبی 86-85 که یکی از سالهای نرمال آبی کشور به شمار می آید و مخازن اکثر سدهای کشور پرآب بودند یکسال خشکسالی (87-86) کشور را در تامین آب شرب و حتی برق با مشکلات بسیاری مواجه کرد که به نظر می رسد این مشکلات در سال آبی جدید نیز با شدت بیشتری ادامه داشته باشد.
این وضعیت تا جایی نگرانی کننده است که چند روز قبل به صورت رسمی وزیر نیرو اعلام کرد که احتمال جیره بندی آب در برخی کلانشهرها وجود خواهد داشت.
این درحالی است که سال آبی 87-86 که در شهریورماه جاری به پایان رسید، از خشک ترین سالهای کشور در دوره آماربرداری 50 ساله و میزان بارشهای متوسط کشور حدود 250 میلیمتر در سال بود، در همین حال در سال آبی گذشته این میزان به 138 میلیمتر کاهش یافت و در عمل نیمی از منابع آبی کشور حاصل نشد.
تابستان 88 فصل سخت برای کشور
با این عملکرد و پیش بینی، به نظر می رسد که تابستان 88 فصل سختی برای کشور باشد، در این راستا بسیاری از رودخانه ها و تالابها به دلیل خشکسالی غیرمترقبه دچار آسیب جدیدی شده اند، حجم آب شیرین تجدیدپذیر کشور که 130 میلیارد مترمکعب در سال است و 96 میلیارد آن به مصرف می رسد به 60 میلیارد مترمکعب کاهش یافت.
تاکید وزارت نیرو در سال 88
محمدرضا عطارزاده معاون وزیر نیرو در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در این راستا تاکید وزارت نیرو در سال 88 بر اتمام طرحهای تامین آب و آبرسانی به شهرها و روستاهای با پیشرفت فیزیکی بیش از 70 درصد و همچنین تقویت سفره های آب زیرزمینی و کنترل بر جلوگیری از اضافه برداشت و حفر چاههای غیرمجاز است که این مهم به وسیله راه اندازی گروههای نظارت توسط شرکتهای بخش خصوصی در حال اقدام است.
وی تصریح کرد: با احداث سدهای ایستگاههای پمپاژ و بندهای انحرافی حدود 34 میلیارد مترمکعب آبهای روان کشور که به دریاها و یا خارج از مرزها واریز می شدند، مهار و مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا، احداث 180 سد بزرگ در کشور در دودهه اخیر و همزمان اجرای 93 سد بزرگ دیگر در دست اجرا است.
عطارزاده گفت: پیش بینی می شود که با اتمام این تعداد سد، حدود 24 میلیارد مترمکعب آب دیگر استحصال و برای مصارف مختلف کشور اختصاص یابد. براساس برنامه وزارت نیرو 178 سد در مراحل مطالعات هستند که در صورت تامین اعتبار لازم، در افق چشم انداز کلیه منابع آبی قابل مهار کشور استحصال خواهد شد.
بر اساس اعلام پرویز فتاح وزیر نیرو، این وزارتخانه توانست با اتخاذ تدابیر مناسب و مدیریت صحیح مخازن سدها و سایر منابع آبی کشور از جیره بندی آب در دوران خشک تابستان سال 87 جلوگیری کند، اما اینکه جیره بندی آب در تابستان 88 نیز که به دنبال این سال خشک کم سابقه خواهد آمد نیز می توان از جیره بندی آب جلوگیری کرد سئوالی است که می توان آن را تنها با مدیریت بهینه و ارزیابی میزان مشارکت مردم در صرفه جویی آب به خوبی پاسخ داد.
به هرحال، عبور از شرایط بحران خشکسالی با مدیریت مخازن سدها و تلفیق آبهای زیرزمینی در شرایطی که می توانست کشور را با بحران مواجه کند از دستاوردهای سال خشکسالی جاری است، در حالی که در سال 87 سهم وزارت نیرو از مجموع اعتبارات خشکسالی توزیع شده 4 هزار و 500 میلیارد ریال یعنی حدود 9درصد کل اعتبارات خشکسالی بوده است که به نظر می رسد پاسخگوی مسئولیت تامین و عرضه آب کشاورزی، شرب و صنعت نیست.
بنابراین، اگر قرار بر این باشد که خشکسالی در سال آتی نیز ادامه داشته باشد قطعا باید منابع و اعتبارات لازم برای مبارزه با خشکسالی و اجرای طرحهای اضطراری آب را به وزارت نیرو تخصیص داد.
3 سناریوی ستاد خشکسالی
در این راستا پرویز فتاح در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر از سه سناریوی ستاد خشکسالی برای تامین اعتبارات لازم برای دوران خشکسالی سال 88 خبرداد و گفت: سال گذشته مجلس برای کاهش اثرات خشکسالی در کشور 4 هزار و 500 میلیارد تومان منبع مالی اختصاص داد که بر این اساس، 2 هزارمیلیارد تومان به وزارت بازرگانی برای تامین محصولات کشاورزی صدمه دیده از خشکسالی و 2 هزار و 500 میلیارد تومان به صورت مشترک برای دو وزارتخانه نیرو و جهاد کشاورزی تخصیص داده شد، بر این اساس 400 میلیارد تومان به بخش آب برای اقدامات اضطراری اختصاص یافت که بسیار اندک بود.
وی افزود: البته بخش زیادی از این رقم ماه گذشته به وزارت نیرو اختصاص یافت ولی این وزارتخانه معطل نماند و کارهای مربوط به خشکسالی را با منابع داخلی پیش برد، این درحالی است که برای سال آبی آتی هنوز برآورد تعیین خسارت نشده،چراکه زمان بارندگی پیش رو را نمی دانیم و اگر در فصل بهار بارندگی صورت گیرد قطعا خسارت کمتر خواهد شد.
وی اظهار داشت: بر این اساس سه گزینه در اولین جلسه ستاد خشکسالی در هفته گذشته پیشنهاد شد که به ترتیب اگر شرایط خشکسالی شدید حاکم شود، اگر خشکسالی متوسط باشد و اگر سال نرمال را پیش رو داشته باشیم قطعا میزان خسارات براساس این سه سناریو تغییر خواهد کرد.
فتاح ادامه داد: این سه سناریو به دولت ارسال شده است که اگر دولت بتواند در بحث بودجه سال 88 کل کشور این منابع را در نظر گیرد، اگر این موضوع در بودجه سال آتی لحاظ نشود قطعا باید لایحه ای جداگانه را به مجلس برده و منابع را به تصویب رسانیم ولی اولویت ما این است که این موضوع در لایحه بودجه سال 88 کل کشور لحاظ شود تا با فراز و نشیب پرداخت همانند سال گذشته مواجه نشود.
به گزارش مهر، در سال آبی 88-87 که از اول مهرماه شروع شده وضعیت بارندگی نرمال نیست اگرچه بخشی از پهنه کشور از شرایط خشکسالی هیدرولوژیکی خارج شده است و در حوضه های دریای خزر، دریاچه ارومیه، مرکزی و هامون بارشها حدود 20 درصد از متوسط بیشتر است؛ اما تشنگی زمین باعث کاهش جریانهای سطحی شده است که باید برای عبور از آن راهکارهای جدی اندیشید.
نظر شما